Σύμφωνα με τον Andrew Meltzoff, η ικανότητα του βρέφους να μεταβιβάσει τη γνώση αποτελεί ένα από τα πολλά παραδείγματα του τρόπου με τον οποίον τα αποκαλούμενα βρέφη –«ειδικοί» μπορούν να διδάξουν δεξιότητες σε άλλα βρέφη.
Σύμφωνα με τις έρευνες του Meltzoff και των συνεργατών του, οι ικανότητές του αποκτώνται από τα βρέφη –«ειδικούς» διατηρούνται και αξιοποιούνται αργότερα σε εντυπωσιακό βαθμό. Η μάθηση μέσω της έκθεσης σε μια εμπειρία αρχίζει πολύ ενωρίς στη ζωή. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και βρέφη επτά εβδομάδων, αν παρατηρήσουν μια καινούργια συμπεριφορά ενός αγνώστου, μπορούν αργότερα να μιμηθούν τη συμπεριφορά αυτή. Π.χ. αν δουν έναν ενήλικα να βγάζει τη γλώσσα του, μπορούν να τον μιμηθούν.
Ορισμένοι ερευνητές της ανάπτυξης υποστηρίζουν ότι η ικανότητα των μικρών παιδιών να μιμούνται ίσως είναι εγγενής. Μάλιστα, έρευνες έχουν πρόσφατα εντοπίσει μια ομάδα νευρώνων στον εγκέφαλο που φαίνεται να σχετίζεται με την εγγενή ικανότητα για μίμηση.
Οι κατοπτρικοί νευρώνες είναι νευρώνες που ενεργοποιούνται όχι μόνον όταν ένα άτομο μιμείται μια συμπεριφορά, αλλά και όταν το άτομο απλώς παρατηρεί έναν άλλον να εκτελεί την ίδια συμπεριφορά. Π.χ. οι έρευνες για τη λειτουργία του εγκεφάλου δείχνουν ενεργοποίηση της εσωτερικής μετωπικής εγκεφαλικής έλικας, τόσο όταν το άτομο εκτελεί ένα συγκεκριμένο έργο όσο και όταν παρατηρεί ένα άλλο άτομο να διεκπεραιώνει αυτό το έργο. Οι κατοπτρικοί νευρώνες ίσως βοηθούν το βρέφος να κατανοήσει τις δράσεις των άλλων και να διαμορφώσει την προσωπική του θεωρία του νου.
Η δυσλειτουργία των κατοπτρικών νευρώνων ίσως σχετίζεται με την εμφάνιση διαταραχών σχετικών με τη θεωρία του νου στο βρέφος, όπως και με τον αυτισμό, μια ψυχολογική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από σημαντικά συναισθηματικά και γλωσσικά προβλήματα.
Η άποψη ότι μέσω της παρατήρησης της συμπεριφοράς των άλλων παιδιών, τα βρέφη μαθαίνουν και αποκτούν νέες συμπεριφορές, δεξιότητες και ικανότητες έχει αρκετές εφαρμογές. Αφενός, η παραπάνω υπόθεση υποδεικνύει ότι η αλληλεπίδραση ανάμεσα στα βρέφη δεν προσφέρει μόνον κοινωνικά οφέλη˙ θα μπορούσε να επιδρά εξίσου και στη μελλοντική γνωστική τους ανάπτυξη. Ακόμη σημαντικότερο είναι ότι τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι το βρέφος μπορεί να ωφεληθεί από τη συμμετοχή του σε μονάδες παιδικής φροντίδας, όπως ο παιδικός σταθμός και το νηπιαγωγείο.
Feldman, S.R. 2019. Αναπτυξιακή ψυχολογία. Εκδόσεις Gutenberg.
Νίκος Κουραβάνας & Ελένη Παπαδοπούλου, Ψυχολόγοι, MSc, MA.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου