Επαναξιολογώντας την πρώτη σεξουαλική επαφή

Χρήσιμα διδάγματα… Πόσα μπορούμε να μάθουμε μέσα από το βίωμα…

Σύμφωνα με μια έκθεση του CDC του 2017, το 40% των Αμερικανών μαθητών λυκείου είχε σεξουαλική επαφή τουλάχιστον μία φορά, το 10% των μαθητών είχε τέσσερις ή περισσότερους σεξουαλικούς συντρόφους, το 30% έκανε σεξ στους τρεις προηγούμενους μήνες και από αυτούς, δεν  χρησιμοποίησε προφυλακτικό την τελευταία φορά που έκανε σεξ και το 14% των ερωτηθέντων δεν χρησιμοποίησε καμία μέθοδο αντισύλληψης.
Αυτοί οι αριθμοί προστίθενται σε ένα αναπόφευκτο συμπέρασμα: Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων - εφήβων και παιδιών - λαμβάνει σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή χωρίς να επωφελείται από τη σοφία που έρχεται με την ηλικία.

Σκεπτόμενη αυτό, αναρωτήθηκα αν κάποιοι άνθρωποι από αυτούς που είχαν  σεξουαλικές επαφές στην εφηβεία τους, θα ήθελαν να μιλήσουν για την εμπειρία μετά την ωρίμανση τους κοιτάζοντας πίσω στην πρώτη φορά που είχαν σεξουαλική επαφή κρίνοντας πλέον με τη σοφία ζωής που εκ των υστέρων απέκτησαν. Θα μπορούσαν σε ένα δεύτερο χρόνο να μαντέψουν τις έφηβες αποφάσεις τους; Θα είναι υπερήφανοι και έτοιμοι για μια γενναία κατάδυση στο άγνωστο; Επιθυμούν μήπως να είχαν επιλέξει διαφορετικούς συντρόφους για την πρώτη τους σεξουαλική εμπειρία;

Για να λάβω απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα και σε περισσότερα ακόμη, διεξήγαγα συνέντευξη σε 20 γυναίκες και 10 άνδρες. Οι ηλικίες των συνεντευξιαζόμενων κυμαίνονταν από 21 έως 77. Μερικοί από αυτούς τους ερωτηθέντες αποδείχτηκαν ότι είχαν την πρώτη τους σεξουαλική επαφή κατά μέσο όρο στην ηλικία των 20, αλλά συμπεριέλαβα τις απαντήσεις τους επειδή οι ιδέες που προέκυψαν από αυτά τα θέματα ήταν εξίσου συναρπαστικές με εκείνες που είχαν όταν έκαναν σεξ στην εφηβεία τους.

Η κύρια ερώτηση της συνέντευξης ήταν η εξής: Τι θα επιθυμούσατε να γνωρίζετε προτού κάνετε για πρώτη φορά έρωτα και πώς αυτό θα άλλαζε τη ζωή σας;

Ακολουθούν οι πιο εντυπωσιακές ανώνυμες απαντήσεις:

Συνεντεύξεις με γυναίκες:

Γυναίκα # 1:
Μακάρι να ήξερα ότι η χρήση ταμπόν κάθε μήνα θα διεύρυνε σημαντικά τον υμένα μου. Συνήθιζα να χρησιμοποιώ ταμπόν και δεν γνώριζα τις επιπτώσεις.
Όταν έκανα σεξ για πρώτη φορά, φοβόμουν τόσο πολύ ότι θα ήταν οδυνηρό και αιματηρό, για αυτό επέλεξα έναν εραστή με μικρό πέος για την πρώτη μου επαφή. Δυστυχώς, η όλη εμπειρία ήταν απογοητευτική και μακάρι να γνώριζα ότι η συστηματική χρήση ταμπόν είχε διευρύνει τον υμένα μου και ότι χρειαζόμουν κάποιον με μεγαλύτερο πέος για να βιώσω έναν κολπικό οργασμό.

Γυναίκα # 2:
Μακάρι να ήξερα ότι ο υμένας μου ήταν πολύ παχύς και υπήρχε ένας τρόπος για εμένα να κάνω έρωτα για πρώτη φορά χωρίς να πονέσω.

Επέλεξα τον σύζυγό μου για να χάσω την παρθενία μου, όμως, την πρώτη νύχτα του γάμου μου δεν μπορούσα να κάνω έρωτα επειδή ήταν πολύ οδυνηρό για εμένα. Για τους επόμενους δύο μήνες, η διείσδυση ήταν αδύνατη λόγω του πόνου. Ο γυναικολόγος μου είπε ότι ο υμένας μου ήταν πολύ παχύς και ότι θα έπρεπε να είχα χρησιμοποιήσει μια τοπική αναισθητική αλοιφή λίγα λεπτά πριν το σεξ. Μακάρι να ήξερα για αυτή την αλοιφή τη νύχτα του γάμου μου.

Γυναίκα # 3:
Μακάρι να ήξερα ότι ήταν εντάξει να επιτρέψω στον εαυτό μου να ζήσω την αλήθεια μου. Ήδη από την ηλικία των 11 ήξερα ότι ήμουν λεσβία και φανταζόμουν σεξ με κορίτσια και όχι με αγόρια. Η οικογένειά μου ήταν ομοφοβική, για αυτό κλείστηκα στον εαυτό μου. Στην ηλικία των 18 ετών, επέλεξα έναν άνδρα συνάδελφο 25 ετών, με τον οποίο έκανα έρωτα. Περίμενα ότι η πρώτη μου επαφή θα ήταν επώδυνη, αλλά ήταν λιγότερο επίπονη από όσο περίμενα. Παρόλο που είχαμε διαχωρίσει το σεξ από το συναίσθημα, εγώ συνδέθηκα συναισθηματικά με αυτόν, ενώ αυτός όχι. Αυτό που διδάχθηκα είναι ότι δεν έπρεπε να κάνω ποτέ σεξ με παντρεμένο και θα ήταν προτιμότερο να είχα επιλέξει μια γυναίκα αντί για άνδρα για την πρώτη μου σεξουαλική επαφή.

Γυναίκα # 4:
Μακάρι να ήξερα ότι η απώλεια της παρθενίας μου δεν θα με αλλάξει. Σκέφτηκα ότι θα αισθανόμουν διαφορετικά όπως βλέπουμε στις ταινίες του Χόλυγουντ. Αλλά ήμουν η ίδια μετά.

Γυναίκα # 5:
Μακάρι να ήξερα ότι οι άνδρες κοιμούνται μετά το σεξ. Εάν το γνώριζα αυτό, δεν θα είχα την μη ρεαλιστική προσδοκία να με πάει ο φίλος μου μετά από το σεξ στο σπίτι μου.

Γυναίκα # 6:
Μακάρι να ήξερα ότι ο εραστής μου θα με παρατούσε δύο χρόνια μετά την πρώτη μας σεξουαλική επαφή και ότι δεν θα είχε καμία συναισθηματική εμπλοκή αφήνοντάς με να μεγαλώσω μόνη μου τη δίχρονη κόρη μας. Πλέον, στα 36 σκέφτομαι ότι θα ήταν προτιμότερο να μη βιαζόμουν και να έβρισκα έναν καταλληλότερο σύντροφο, ο οποίος εκτός από το σεξ θα είχε και μια ισχυρή συναισθηματική σχέση μαζί μου.  

Γυναίκα # 7:
Μακάρι να ήξερα πως οι περισσότεροι άνδρες δεν γνωρίζουν πώς να ικανοποιούν μια γυναίκα στο σεξ. Θα γνώριζα ότι μπορούσα να τους πω πώς να με αγγίξουν, θα έλεγα στον πρώτο μου εραστή (ήταν 17, ήμουν 15) τι χρειαζόμουν για να έχω οργασμό. Αργότερα ανακάλυψα ότι οι άνδρες θέλουν από τις γυναίκες να απολαμβάνουν το σεξ και είναι, επίσης, ευτυχισμένοι να καθοδηγούνται από αυτές στο τι πρέπει να κάνουν.

Γυναίκα # 8:
Θα ήθελα να ήξερα ότι οι άντρες έχουν μια βιολογική ανάγκη να κοιμούνται με πολλές γυναίκες. Μου διδάχθηκε ότι το σεξ είναι ένας ιερός δεσμός μεταξύ δύο ατόμων, αλλά δεν σκέφτονται όλοι με τον ίδιο τρόπο. Ένας άνδρας και μια γυναίκα θα μπορούσαν να μπουν στην ίδια σεξουαλική συνεύρεση αλλά να την ερμηνεύσουν εντελώς διαφορετικά. Αν το ήξερα, θα είχα λάβει υπόψη τη συμβουλή του πατέρα μου ώστε να περιμένω μέχρι να βρω κάποιον με την ίδια νοοτροπία με τη δική μου. Αντ' αυτού έχασα την παρθενία μου στα 15 από ένα δεκαεπτάχρονο αγόρι και απογοητεύτηκα.


Γυναίκα # 9:
Μακάρι να είχα γνωρίσει τις εμπειρίες άλλων γυναικών. Θα ήθελα άλλες γυναίκες (η μητέρα μου, οι φίλοι μου, οι συγγενείς μου, οι δάσκαλοι) να μου είχαν μιλήσει περισσότερο για το σεξ. Να μου είχαν περιγράψει ποιες ήταν οι προσδοκίες τους, οι εμπειρίες τους, τα συναισθήματά τους, οι αισθήσεις τους. Τι τους άρεσε; Τι δεν τους άρεσε; Να μου επέτρεπαν να ακούσω για όλους τους διαφορετικούς τρόπους που θα μπορούσα να βιώσω το σεξ και να ενθαρρύνω τον σύντροφό μου να με ευχαριστήσει με αυτούς τους διαφορετικούς τρόπους. Θα είχε λιγότερο άγχος και περισσότερη εμπιστοσύνη. Θα ήθελα επίσης να είχα περισσότερες πληροφορίες για την αντισύλληψη. Αυτό θα μου επέτρεπε να ανακαλύψω το σεξ με έναν καλύτερο τρόπο, ενώ θα ήμουν λιγότερο ανήσυχη για το πώς να αποφύγω μια πιθανή εγκυμοσύνη.


Γυναίκα # 10:
 Μακάρι να γνώριζα ότι το σεξ δε σημαίνει αμοιβαία αγάπη. Το να κάνεις έρωτα ήταν μια σιωπηρή δέσμευση από την πλευρά μου γιατί δέθηκα αμέσως συναισθηματικά, αλλά συνειδητοποίησα ότι αυτό δεν ήταν αμοιβαίο. Αν ήξερα, δεν θα έδινα 100% του εαυτού μου, αλλά μόνο το 90% έτσι ώστε να προστατευθώ από την πληγή και την απογοήτευση.


Γυναίκα # 11:
Μακάρι να ήξερα ότι οι άνδρες μπορούν εύκολα να διαχωρίζουν το σεξ από την αγάπη. Περίμενα ότι κάποιος που ερωτευόμουν και έκανα σεξ για πρώτη φορά, δε θα με εξαπατούσε με άλλες γυναίκες. Αυτό μου ράγισε την καρδιά.

Γυναίκα # 12:
Μακάρι να γνώριζα πόσο οδυνηρό και επώδυνο θα ήταν το σεξ κατά την πρώτη φορά.

Γυναίκα # 13:
Ήμουν 17 όταν έκανα για πρώτη φορά σεξ. Η πρώτη φορά ήταν ξεχωριστή, αλλά συνειδητοποίησα ότι μόλις έχασα την παρθενία μου, ήταν πολύ εύκολο να κάνεις σεξ με πολλούς άλλους άνδρες. Το σεξ δεν ήταν πια ξεχωριστό και έγινε πολύ εύκολο για μένα να το προσφέρω. Αν γνώριζα, θα προσπαθούσα να βρω τον κατάλληλο άνθρωπο και ως αποτέλεσμα, θα είχα κάνει σεξ με λιγότερους ανθρώπους και το σεξ θα παρέμενε ως κάτι ξεχωριστό για μένα.

Γυναίκα # 14:
Είμαι τώρα 22 ετών και είχα κάνει σεξ για πρώτη φορά όταν ήμουν 16. Εύχομαι να ήξερα ότι δεν ήμουν σε θέση τότε να δω τη διαφορά ανάμεσα στην αγάπη και τη σφοδρή επιθυμία. Νόμιζα ότι ήταν αγάπη, αλλά ήταν απλώς λαχτάρα. Του έδωσα ένα κομμάτι από μένα και σκέφτηκα ότι θα συμπληρωθεί  από την αγάπη του, αλλά όλα όσα μου έδωσε ήταν η σφοδρή επιθυμία και όχι αγάπη. Απογοητεύτηκα πραγματικά. Δεν πίστευα ότι η καρδιά μου θα ήταν τόσο ραγισμένη, αλλά ήταν. Μακάρι να ήξερα ώστε να περιμένω μέχρι να βρω πραγματική αγάπη.

Γυναίκα # 15:
Μακάρι να ήξερα ότι είχαν ειπωθεί πολλοί μύθοι για το σεξ από τους πουριτανούς και υπερπροστατευτικούς γονείς μου. Πρώτος μύθος: απαγορεύεται το σεξ πριν τον γάμο. Δεύτερος μύθος: ότι δεν πρέπει να δείχνεις ότι απολαμβάνεις το σεξ για να μη θεωρηθείς ‘τσούλα’. Τρίτος μύθος: δεν πρέπει να μιλάς ποτέ για το σεξ και πρέπει πάντα να αφήνεις τον σύντροφό σου να αρχίζει τη σεξουαλική συνεύρεση. Έκανα σεξ πρώτη φορά στην ηλικία των 22 ετών με έναν άγνωστο για μια μόνο νύχτα και συνειδητοποίησα ότι δεν χρειάζεται ούτε να είσαι δεσμευμένη ούτε παντρεμένη, καθώς και ότι είναι εντάξει (ok) να δείχνεις ότι σου αρέσει το σεξ. Αν ήξερα ότι ξέρω τώρα, θα επέλεγα για πρώτο μου σύντροφο κάποιον που γνώριζα περισσότερο και που με ενδιέφερε.  

   
Γυναίκα # 16:
Μακάρι να γνώριζα ότι θα εμπλεκόμουν συναισθηματικά με τον πρώτο σεξουαλικό σύντροφό μου. Μου πήρε ένα μήνα με αισθήματα ντροπής, στα 21, όταν αποφάσισα ότι δεν ήθελα να είμαι παρθένα πια. Έκανα υπομονή μέχρι να γνωρίσω την αγάπη, αλλά επειδή δεν τη γνώρισα, αποφάσισα ότι είχα ήδη περιμένει αρκετά.

Αποφάσισα ότι δε χρειάζεται να αγαπώ κάποιον για να κάνω σεξ, κι έτσι έκανα σεξ στο πρώτο ραντεβού. Ήμουν έκπληκτη που μετά το σεξ είχα προσδοκίες ότι θα μου τηλεφωνούσε την επόμενη μέρα. Ήμουν πολύ απογοητευμένη και πληγωμένη όταν είδα ότι δε μου τηλεφώνησε για μια ολόκληρη εβδομάδα. Μετά από μια εβδομάδα, τελικά μου τηλεφώνησε και κάναμε σεξ για άλλη μια φορά. Αυτή ήταν η δεύτερη και τελευταία φορά που τον είδα.

Συνεντεύξεις με τους άνδρες:

Άνδρας # 1:
Μακάρι να ήξερα στην ηλικία των 15 ετών, ότι σεξ χωρίς προφυλάξεις σημαίνει μωρά, HIV, άλλα αφροδίσια νοσήματα κλπ. Απόκτησα αυτή τη γνώση στα 18, αλλά τότε ήταν πλέον πολύ αργά, διότι είχα πολλές ερωτικές συντρόφους και ήδη δύο παιδιά. Αν αυτή τη γνώση την είχα νωρίτερα, προφανώς θα είχα κάνει σοφότερες επιλογές.

Άνδρας # 2:
Δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι υπήρχαν τόσες πολλές ασθένειες, όπως η γονόρροια, η σύφιλη, ο HIV. Αν γνώριζα κάτι τέτοιο σε ηλικία 14 ετών, καθώς έκανα σεξ με μια γυναίκα ηλικίας 40 ετών, θα ήμουν πιο προσεκτικός με τις επιλογές μου. Δεν θα είχα πάθει τόσες φορές γονόρροια, που είχε ως αντίκτυπο να είμαι πλέον στείρος.

Άνδρας # 3:
Έκανα σεξ για πρώτη φορά σε ηλικία 17 ετών και μου άρεσε πολύ. Μακάρι να ήξερα, από τα 13 μου, ότι πολλά από τα αγόρια και τα κορίτσια της τάξης μου είχαν ήδη κάνει σεξ. Αν το ήξερα, θα είχα κάνει κι εγώ σεξ νωρίτερα.

Άνδρας # 4:
Είμαι πολύ τυχερός επειδή οι γονείς μου και το σχολείο μου, μου έμαθαν πολλά για το σεξ, γι' αυτό δεν ανησυχούσα, αλλά αυτό που δεν περίμενα ποτέ να συμβεί ήταν να πάθει η κοπέλα μου κρίση πανικού κατά τη διάρκεια του σεξ. Ήταν μια από τις πιο τρομαχτικές εμπειρίες της ζωής μου. Αλλά δεν παραιτήθηκα, ήμουν εκεί για εκείνη, την καθησύχασα και μαζί δουλέψαμε πάνω σε αυτό με την πάροδο του χρόνου. Το σεξ είναι σαν το ποδήλατο. Μπορεί να μην πάει καλά την πρώτη φορά, αλλά θα βελτιωθεί με το χρόνο. Ο αυνανισμός είναι ένας τρόπος εκπαίδευσης. Η εκμάθηση του σώματός σας είναι σημαντική και με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να καθοδηγήσετε τη σύντροφό σας σε ό, τι θέλετε αλλά και μακριά από αυτό που δεν σας αρέσει. Όσο περισσότερη συζήτηση για το θέμα τόσο το καλύτερο.

Άνδρας # 5:
Ήμουν 20 χρονών την πρώτη φορά που έκανα σεξ με τη φίλη μου, η οποία ήταν επίσης 20 ετών. Προσπάθησα να εξαναγκάσω τον εαυτό μου να είναι ένας άνδρας που επιθυμεί γυναίκες αλλά βαθιά μέσα μου, ήξερα ότι με προσέλκυαν αγόρια από την ηλικία των 7. Όταν ήμουν 11 ετών, είχα μια σεξουαλική συνεύρεση με ένα αγόρι της ίδιας ηλικίας και ήταν μια υπέροχη εμπειρία αλλά λόγω της πίεσης της οικογένειας και των συμμαθητών μου, προσπαθούσα να είμαι κάποιος που δεν ήμουν. Μακάρι να ήμουν αρκετά σίγουρος ώστε να αποδεχτώ την ταυτότητά μου ως ομοφυλόφιλος νωρίτερα. Τελικά την αποδέχτηκα εξ ολοκλήρου στην ηλικία των 25 ετών. Αν αποδεχόμουν την ταυτότητά μου νωρίτερα, θα ήμουν πιο ευτυχισμένος και δεν θα έβλαπτα τη φίλη μου.

Άνδρας # 6:
Ήμουν 21 όταν έκανα για πρώτη φορά σεξ και δεν υπάρχει τίποτα που θα ήθελα να ήταν διαφορετικό, επειδή η εμπειρία μου ήταν με μια γυναίκα εννέα χρόνια μεγαλύτερη από μένα και με έκανε να ανακαλύψω τα πάντα με θαυμάσιο τρόπο.

Άνδρας # 7:
Εύχομαι να γνώριζα τον εαυτό μου καλύτερα. Δεν ήξερα ποιος ήμουν και ακόμα περισσότερο ποια ήταν η κατάλληλη σύντροφος και τι έψαχνα σε μια γυναίκα. Δεν ήξερα πόσο στα βαθιά θα με έριχνε το σεξ. Ως εκ τούτου, όταν έχασα την παρθενία μου, ένιωσα ένοχος ότι έκανα μια σχέση με λάθος άτομο και έπρεπε να βγω από αυτή τη σχέση.

Άνδρας # 8:
Και οι δύο ήμασταν 16 ετών. Μακάρι να ήξερα τι να κάνω με ένα πραγματικό κορίτσι. Το μόνο που ήξερα ήταν αυτό που έβλεπα από τους ηθοποιούς ταινιών πορνό, αλλά αυτό δεν με βοήθησε με ένα πραγματικό κορίτσι.

Άνδρας # 9:
Ήμουν 14, ήταν 13 και ήταν υπέροχο. Τώρα είμαι 40 ετών και δεν επιθυμώ να γνώριζα τίποτα περισσότερο από ό, τι έκανα τότε. Ήταν συναρπαστικό για μένα.

Συμπεράσματα από τις συνεντεύξεις:

Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να απομακρυνθούν από αυτές τις συνεντεύξεις, αλλά αποφάσισα να επικεντρωθώ σε αυτό που είπε η πλειοψηφία των γυναικών και να το αντικρούσει αυτό που είπε η πλειονότητα των ανδρών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες γυναίκες δεν ήξεραν ότι θα συνδεθούν συναισθηματικά με το πρώτο άτομο με το οποίο είχαν σεξουαλική επαφή. Ακόμη και στην περίπτωση περιστασιακού σεξ, ή με λεσβία που είχε σεξουαλική επαφή με έναν άνδρα, οι γυναίκες εκπλήσσονταν που βίωσαν συναισθηματική προσκόλληση. Αυτό το συναισθηματικό δέσιμο για τις γυναίκες που τις συνόδευε μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή αποτελεί ένα βασικό διαχρονικό χαρακτηριστικό του φύλου και συναντάται παγκοσμίως. 

Αντιθέτως, κανείς άνδρας δεν μίλησε για συναισθηματική προσήλωση μετά το σεξ.  Πώς μπορούμε να το εξηγήσουμε αυτό;

Μια πιθανότητα είναι η αύξηση της ορμόνης οξυτοκίνης που συνοδεύει το σεξ. Ο Heon-Jin Lee και οι συνεργάτες του (2009) μας υπενθυμίζουν ότι η οξυτοκίνη είναι γνωστή για τις ιδιότητες που συμβάλλουν στη μήτρα, τον ρόλο της στη γαλουχία, τη σεξουαλική και μητρική συμπεριφορά, την κοινωνική μνήμη και την προσκόλληση, την ανθρώπινη συσχέτιση και την εμπιστοσύνη που είναι όλα σημαντικά για τη διάδοση των ειδών. Η Inna Schneiderman και οι συνεργάτες (2014) διαπίστωσαν ότι τα άτομα που είχαν υψηλότερη οξυτοκίνη έδειξαν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι η οξυτοκίνη που εκκρίνεται στον εγκέφαλο σε απόκριση του τεντώματος του τραχήλου και της μήτρας καθώς και με το πιπίλισμα των θηλών, που συνήθως συμβαίνει κατά τη διάρκεια του θηλασμού δημιουργεί συναισθηματική σύνδεση, έτσι ώστε μια μητέρα να μην εγκαταλείψει το μωρό της. Κατά τη διάρκεια του σεξ υπάρχει κολπικό τέντωμα και πιπίλισμα των θηλών που θα μπορούσε να εξηγήσει την έκκριση της οξυτοκίνης και ως εκ τούτου την απροσδόκητη συναισθηματική προσκόλληση των γυναικών. Επιπλέον, η έκκριση οξυτοκίνης αυξάνεται όταν υπάρχει έκκριση οιστρογόνου, αλλά αναστέλλεται όταν υπάρχει έκκριση τεστοστερόνης.

Θα μπορούσαν τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες - και οι σχετικές μειώσεις στην οξυτοκίνη - να εξηγήσουν τις διαφορές μεταξύ των γυναικών και των ανδρών στις συναισθηματικές σχέσεις μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή;

Πιθανώς.

Μελέτες δείχνουν ότι η έκκριση της οξυτοκίνης εξουδετερώνεται από την έκκριση της τεστοστερόνης, διότι, για επιβίωση, οι άνδρες πρέπει να κυνηγούν και να ψαρεύουν, να σκοτώνουν χωρίς ενσυναίσθηση ή συναισθηματική προσκόλληση εν γένει.

Έτσι, οι γυναίκες που δεν έχουν κάνει σεξ ακόμα, πρέπει να προσέξουν ... Ακόμα κι αν θέλουν μια εφήμερη σεξουαλική συνεύρεση, το σώμα σας μπορεί να σας εκπλήξει και να εκκρίνει την οξυτοκίνη που θα σας οδηγήσει σε συναισθηματική προσκόλληση με τον πρώτο σεξουαλικό σας σύντροφο.

Πηγή:

Gilbert, Chris. (2018). Sex for the first time. Unexpected results from 30 live interviews and the research they triggered.   https://www.psychologytoday.com/intl/blog/heal-the-mind-heal-the-body/201807/sex-the-first-time.

Βιβλιογραφικές αναφορές
Lee, H.J., Macbeth, A.H., Pagani, J. & Young, W.S. (2009). Oxytocin: The great facilitator of life. Progress in Neurobiology, 88 (2), 127-151. 

Schneiderman, Ι., Kanat- Maymon, Y., Zagoory- Sharon, O. & Feldman, R. (2014). Mutual influencesbetween partners’ hormones shape conflict dialog and relationship duration at the initiation of romantic love. Social Neuroscience, 9 (4), 337-351.  

Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι σνομπ;

Η λέξη ‘σνομπ’ έχει τις ρίζες της στα Λατινικά (sine nobilitate- s.nob.=snob) και σημαίνει χωρίς αρχοντιά. Από αρχές του 19^ου αιώνα, σνομπ ήταν το πρόσωπο που δεν είχε την κατάλληλη ανατροφή. 

Σνομπ είναι κάποιος που έχει τα εξής στοιχεία:

Δίνει υπερβολική σημασία σε ένα ή περισσότερα επιφανειακά χαρακτηριστικά, όπως ο πλούτος, η κοινωνική θέση, η εξωτερική ομορφιά ή τα ακαδημαϊκά διαπιστευτήρια.

Αντιλαμβάνεται τους ανθρώπους με αυτά τα χαρακτηριστικά ως υψηλότερης ανθρώπινης αξίας.

Ισχυρίζεται ότι τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι αδικαιολόγητο να μην τα έχει κάποιος. 

Περιφρονεί αυτούς που δεν έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά.      

Ο σνομπισμός δεν είναι απλά ζήτημα διακριτικότητας, όσο ακριβά ή εκλεπτυσμένα μπορεί να είναι τα γούστα μας. Εκτός από την προφανή δυσάρεστη συμπεριφορά προς τους άλλους, ο σνομπ έχει την τάση να υπονομεύει τους ίδιους τους σνομπ, τα επιτεύγματά τους καθώς και τα ενδιαφέροντά τους, σνομπάρει ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό. 

Ο σνομπισμός προδίδει την ακαμψία της σκέψης, και κατά συνέπεια τη φτωχή κριτική ικανότητα. Τα κριτήρια των σνομπ είναι τόσο επιφανειακά για τους άλλους ανθρώπους, όπως η καταγωγή, το επάγγελμα, ακόμη και η προφορά. Ο σνομπ συνήθως προσπερνά την πραγματική αξία, την ποιότητα ή την αυθεντικότητα. Είναι αρκετά προβλέψιμος και αρκετά βαρετός. 

Στενή σχέση με τον σνομπισμό έχει ο αντίστροφος σνομπισμός, ο οποίος περιλαμβάνει κάποιες ίδιες παγίδες. Ο αντίστροφος σνομπισμός είναι η περιφρόνηση των επιφανειακών χαρακτηριστικών, του σνομπισμού που είδαμε παραπάνω, σε συνδυασμό με θαυμασμό είτε αληθινό είτε προσποιητό, για τη φήμη, το συνηθισμένο και το κοινότυπο. Ο αντίστροφος σνομπισμός μπορεί να γίνει αντιληπτός ως υπεράσπιση του Εγώ έναντι των ισχυρισμών των άλλων και είναι πιθανό και πολύ κοινό στην πραγματικότητα κάποιος να είναι και σνομπ και αντιστρόφως σνομπ. 

Αλλά τι γίνεται με τον σνομπισμό αυτόν καθ’ αυτόν; Όπως με τον αντίστροφο σνομπισμό, μπορεί να ερμηνευθεί ως ένα σύμπτωμα κοινωνικής ανασφάλειας. Η κοινωνική ανασφάλεια μπορεί να έχει τις ρίζες της στις εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, ιδιαίτερα συναισθήματα ντροπής του να είσαι διαφορετικός ή μια πρώιμη αίσθηση προνομίου ή δικαιώματος που δεν θα μπορεί αργότερα να πραγματοποιηθεί. Ή μπορεί να είναι απλώς το αποτέλεσμα μιας ραγδαίας κοινωνικής αλλαγής. 

Με παρόμοιο τρόπο, ο σνομπισμός μπορεί να αντιπροσωπεύει μια αντίδραση σε μια ολοένα και πιο ισότιμη κοινωνία, αντικατοπτρίζοντας ένα βαθιά ριζωμένο ανθρώπινο ένστικτο ότι κάποιοι είναι καλύτεροι από τους άλλους, ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι πιο κατάλληλοι να κυβερνούν και ότι ο κανόνας τείνει να αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα, αν και βέβαια κάποιος δεν χρειάζεται να είναι σνομπ για να μοιραστεί αυτό το ένστικτο. Ο σνομπισμός μπορεί να χρησιμεύσει ως μηχανισμός επιτήρησης και ελέγχου της τάξης, όπως παραδόξως μπορεί να κάνει και ο αντίστροφος σνομπισμός, ο οποίος χρησιμεύει για να εδραιώνει κοινωνικές ιεραρχίες.   

Εν κατακλείδι, ο σνομπισμός μπορεί να είναι εκδήλωση της διαταραχής ναρκισσιστικής προσωπικότητας ή της ύπαρξης ευρύτερης ψυχοπάθειας.

Ο σνομπισμός, όπως δήλωσε ο Joseph Epstein, είναι η επιθυμία για αυτό που διαιρεί τους ανθρώπους και η αδυναμία να εκτιμηθεί τι τους ενώνει.      

  

Burton Neel. (2018). Why Are Some People Snobs? The psychology of snobbery and why snobbery is rampant. https://www.psychologytoday.com/intl/blog/hide-and-seek/201807/why-are-some-people-snobs.

Γιατί υπάρχουν δυνατές και αδύνατες ψυχές;

Ψυχική ανθεκτικότητα: 

Πόσο δυνατοί είμαστε απέναντι στις αντιξοότητες της ζωής;

Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι μια έννοια που συνδέεται στενά με τη θετική ψυχολογία, καθώς και οι δύο δίνουν έμφαση στο θετικό. Επικεντρώνονται, δηλαδή, στις δυνατότητες του ατόμου, στις ικανότητες που το ωθούν να ζήσει τη ζωή του καλά, παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες που ενδεχομένως θα συναντήσει κατά τη διάρκεια της ζωής του. Όπως η θετική ψυχολογία, έτσι και η έρευνα πάνω στην ανθεκτικότητα είχαν ως στόχο να βρουν τι είναι αυτό που κάνει τα άτομα να ξεπερνούν τις δυσκολίες, να τα βγάζουν πέρα με την αντιξοότητα και να ζουν μια ικανοποιητική ζωή. 

Ιστορικά, το μεγαλύτερο μέρος της ψυχολογικής έρευνας και πρακτικής επικεντρώθηκε στο να εξετάσει τη φύση και τη θεραπεία των διαταραχών και να προσδιορίσει τους παράγοντες κινδύνου. Στο πλαίσιο του προσδιορισμού των παραγόντων κινδύνου εξετάστηκαν και οι παράγοντες που συνδέονται με την ανάπτυξη παιδιών που μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα με δυσχερείς συνθήκες και τα οποία έχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν προβλήματα και ψυχοπαθολογία. 

Στο πλαίσιο των ερευνών συνάντησαν παιδιά τα οποία αν και αναμενόταν ότι θα εμφανίσουν ψυχοπαθολογία τα κατάφεραν καλά και αναπτύχθηκαν κανονικά χωρίς την εμφάνιση της πιθανής ψυχοπαθολογίας. Η έρευνα λοιπόν της ανθεκτικότητας στρέφει το ενδιαφέρον της από τα ελλείμματα και την ασθένεια στη θετική προσαρμογή, στους προστατευτικούς παράγοντες και στις δυνατότητες των ατόμων. 

Η έννοια της ψυχικής ανθεκτικότητας άρχισε να εμφανίζεται τη δεκαετία του ’70, στον χώρο της αναπτυξιακής ψυχοπαθολογίας. Αρκετές έρευνες είχαν διαπιστώσει ότι παιδιά που μεγάλωναν σε αντίξοες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες, όπως η φτώχεια, η κακοποίηση ή η ψυχική ασθένεια των γονιών, ενώ βρίσκονταν σε κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήματα και ψυχοπαθολογία, ωστόσο, κατάφερναν να αναπτυχθούν φυσιολογικά. 

Επίσης, έρευνες έδειξαν ότι το ένα τρίτο με το ένα τέταρτο των παιδιών τα κατάφεραν καλά και δεν εξελίχθηκαν σε ενήλικες με δυσκολίες προσαρμογής. Αρχικά, τα παιδιά τα οποία είχαν φυσιολογική εξέλιξη αποκαλούνταν άτρωτα, ανθεκτικά στο στρες ή ανθεκτικά που είναι και ο όρος που τελικά επικράτησε. Οι έρευνες, λοιπόν, συμπέραναν ότι η ανθεκτικότητα είναι αποτέλεσμα των φυσιολογικών μηχανισμών προσαρμογής και είναι πιο κοινή  από ότι μέχρι τότε θεωρούσαν. 

Στους ενήλικες, η έρευνα της ψυχικής ανθεκτικότητας εστίασε το ενδιαφέρον της στην επίδραση που έχουν τα τραυματικά γεγονότα στον ψυχικό κόσμο του ατόμου. Βρέθηκε, λοιπόν, ότι υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία αντιδράσεων στις τραυματικές εμπειρίες, μεταξύ των οποίων είναι και η ανθεκτικότητα. Οι συνθήκες οι οποίες παρουσιάζουν ένα μεγάλο εύρος, περιλαμβάνουν βίαια τραύματα, φυσικές καταστροφές, τραύματα πολέμου, βασανιστήρια, εγκλεισμό, τρομοκρατικές επιθέσεις, πολιτική βία, απώλεια συντρόφου και αγαπημένων προσώπων, σοβαρές ασθένειες με μικρή πιθανότητα επιβίωσης, χρόνιο πόνο και σεξουαλική κακοποίηση κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Η έρευνα της ψυχικής ανθεκτικότητας φαίνεται πως παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών. Οι περισσότεροι θεωρητικοί και ερευνητές που έχουν ασχοληθεί με την έννοια της ψυχικής ανθεκτικότητας συμφωνούν ότι πρόκειται για τη θετική προσαρμογή του ατόμου, παρά στην ύπαρξη αντίξοων ή τραυματικών συνθηκών. Πρόκειται για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους και την ανάκαμψη από αυτές. Οι συνθήκες μπορεί να αφορούν είτε μόνιμες καταστάσεις, στο περιβάλλον όπου γεννιούνται και μεγαλώνουν τα άτομα, όπως η φτώχεια και το προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον, είτε κάποια απροσδόκητα και οδυνηρά τραυματικά γεγονότα, όπως μια ασθένεια, μια απώλεια αγαπημένων προσώπων, ή μια φυσική καταστροφή. Για να υπάρξει ανθεκτικότητα θα πρέπει να υπάρξει η έκθεση σε κάποια αντιξοότητα ή απειλή και η προσαρμογή του ατόμου θα πρέπει να είναι ικανοποιητική.

Η ψυχική ανθεκτικότητα με βάση τους ορισμούς φαίνεται ότι καλύπτει ορισμένες κύριες διαστάσεις ή λαμβάνει ορισμένες μορφές. Μια πρώτη μορφή ανθεκτικότητας  σχετίζεται με την έννοια της αντίστασης, όπου αντίσταση είναι η διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την έκθεση σε κάποιο τραυματικό γεγονός ή κατάσταση. Η λειτουργικότητα του ατόμου είτε δεν επηρεάζεται καθόλου από το τραυματικό γεγονός είτε επηρεάζεται σε μικρό βαθμό, με μια παροδική και ήπια αναστάτωση της φυσιολογικής λειτουργικότητάς του.  

Η δεύτερη μορφή της ανθεκτικότητας αφορά τη διάσταση της ανάρρωσης. Η ανάρρωση αναφέρεται στη σταδιακή επαναφορά του ατόμου στο προηγούμενο ή στο φυσιολογικό επίπεδο λειτουργίας αφού έχει διαταραχθεί μετά από την έκθεσή του από κάποιον τραυματικό γεγονός. Το άτομο, λοιπόν, ενώ αρχικά λυγίζει από την αντιξοότητα επανέρχεται στην προηγούμενη ισορροπία του.

Η τρίτη μορφή ανθεκτικότητας αναφέρεται ως ομαλοποίηση και αφορά παιδιά που γεννιούνται και μεγαλώνουν αρχικά σε αντίξοα περιβάλλοντα και στη συνέχεια  μετακινιούνται σε ένα πιο υγιές περιβάλλον.

Η τέταρτη, τέλος, μορφή ανθεκτικότητας είναι η ανασυγκρότηση, δηλαδή η αναδόμηση αντιλήψεων, πεποιθήσεων και συμπεριφορών, έτσι ώστε το άτομο να προσαρμοστεί στο τραυματικό γεγονός ή να οχυρωθεί ώστε να αντέξει μελλοντικά τραύματα. Παρόμοια έννοια με αυτό είναι η μεταμόρφωση, που αφορά τη βελτίωση της φυσιολογικής λειτουργικότητας μετά από ένα τραυματικό γεγονός. 

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ή οι προστατευτικοί παράγοντες που σχετίζονται με την ανθεκτικότητα; 

Μέσα από έρευνες έχει βρεθεί ότι η ανθεκτικότητα συνδέεται με τα χαρακτηριστικά του ίδιου του ατόμου, τα χαρακτηριστικά της οικογένειας και τα χαρακτηριστικά του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος. Οι παράγοντες δε λειτουργούν μεμονωμένα αλλά ούτε υπάρχει κάποιος κυρίαρχους παράγοντας που επηρεάζει την ανθεκτικότητα.  Πρόκειται για ένα σύνολο παραγόντων που αλληλεπιδρούν και συνδέονται με την ανθεκτικότητα. Τέτοιου είδους παράγοντες λοιπόν είναι οι εξής:

Νοημοσύνη: έχει βρεθεί ότι η ευφυΐα και οι ανώτερες διανοητικές και ακαδημαϊκές ικανότητες έχουν προστατευτική επίδραση στις αντίξοες καταστάσεις και συνδέονται με την ψυχική ανθεκτικότητα. 

Γνωστική ευελιξία: αφορά το επεξηγηματικό στυλ, την επανεκτίμηση των καταστάσεων που αντιμετωπίζει κανείς και την αποδοχή. Τα άτομα με υψηλή ανθεκτικότητα έχουν ένα επεξηγηματικό στυλ που τους επιτρέπει να επιμένουν, να θεωρούν τη δυσκολία ως κάτι προσωρινό και ως κάτι που μπορεί να επιλυθεί, με αποτέλεσμα να έχουν πιο θετικό τρόπο αντιμετώπισης του τραυματικού γεγονότος αλλά και θετικής νοηματοδότησης αυτού.

Θετικές αντιλήψεις για τον εαυτό: θετικές αντιλήψεις και τα συναισθήματα του ατόμου για τον εαυτό του και για την ικανότητα να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής και να ελέγχει όσα του συμβαίνουν έχει βρεθεί ότι προστατεύουν από την αντιξοότητα.

Αυτορρύθμιση: ικανότητα του ατόμου να ελέγχει την προσοχή, τη διέγερση, το συναίσθημα, τη δράση και τη συμπεριφορά έτσι ώστε να φτάσει στους επιθυμητούς του στόχους.

Η στρατηγική που χρησιμοποιεί κάποιος για να αντιμετωπίσει τα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή του: παίζει σημαντικό ρόλο στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των κρίσεων και των αντίξοων καταστάσεων. Η ανθεκτικότητα έχει συνδεθεί με δύο βασικές στρατηγικές αντιμετώπισης: την ενεργητική και ευέλικτη αντιμετώπιση και την κατασταλτική αντιμετώπιση. Επίσης, το νόημα της ζωής, η αίσθηση σκοπού και νοήματος στη ζωή, οι πεποιθήσεις που έχει το άτομο για το δίκιο και το άδικο, η ικανότητα να ονειρεύεται, η πίστη και η ελπίδα ότι τα πράγματα θα φτιάξουν μετά από μια μεγάλη αντιξοότητα ή κρίση και σχετικές πεποιθήσεις ή στάσεις επηρεάζουν την ανθεκτικότητα του ατόμου και συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της αντιξοότητας. Επίσης, η αντιξοότητα συνδέεται με τα θετικά συναισθήματα, την αισιοδοξία και το χιούμορ. Οι θετικές συναισθηματικές διαδικασίες είναι ένα βασικό συστατικό του τι σημαίνει να είναι κανείς ανθεκτικός. Η βίωση θετικών συναισθημάτων διευρύνει το ρεπερτόριο σκέψης και δράσης του ατόμου και λειτουργεί ως αντίδοτο στις επιδράσεις που έχουν τα αρνητικά συναισθήματα. Ακόμη, σημαντικό ρόλο στην ανθεκτικότητα παίζουν οι σχέσεις προσκόλλησης και η πιθανή κοινωνική στήριξη που έχει. Η σχέση προσκόλλησης με τους γονείς είναι ένας από τους ισχυρούς προστατευτικούς παράγοντες, ενισχύει την ανθεκτικότητα του ατόμου βοηθώντας να μειωθεί το αρνητικό συναίσθημα. 

Οι παρεμβάσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, συνδέονται με προγράμματα τα οποία αφορούν θεραπεία των συμπτωμάτων, αποτροπή των προβλημάτων, διόρθωση των ελλειμμάτων, ενίσχυση της υγείας, της ικανότητας και της ευεξίας. Επίσης, προγράμματα που εστιάζουν στην καθοδήγηση, στην άσκηση και στην ενσυνειδητότητα, φαίνεται πως ενισχύουν τις ικανότητες του ατόμου και βελτιώνουν τα επίπεδα της ανθεκτικότητας. 

Αποτελεσματικές είναι και οι παρεμβάσεις οι οποίες εστιάζουν στην επιτυχή θεραπεία των διαταραχών άγχους και διάθεσης και στην καλλιέργεια της ανθεκτικότητας του ατόμου. Η ανθεκτικότητα με βάση τη θεραπεία ευεξίας έχει βρεθεί ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσα από την αποτελεσματική διαχείριση και τον έλεγχο του περιβάλλοντος, την προσωπική ανάπτυξη, την αίσθηση κατεύθυνσης και σκοπού στη ζωή, την αυτονομία, την αυτοαποδοχή και τις θετικές σχέσεις με τους άλλους. Επίσης, η ανθεκτικότητα βελτιώνεται μέσα από παρεμβάσεις που εφαρμόζονται σε καταστάσεις κρίσεων, όπως είναι οι τρομοκρατικές επιθέσεις και οι μαζικές φυσικές καταστροφές.

Φαίνεται πως η ανθεκτικότητα αποτελεί ένα ζήτημα, το οποίο συνδέεται με ένα σύνολο από παράγοντες και διαδικασίες, οι οποίες καθορίζουν την ικανότητα του ατόμου να ξεπερνά τις δυσκολίες και τα τραυματικά γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή του και να αποδίδει ένα όλο και πιο θετικό νόημα στις αντιξοότητες που συναντά, να μπορεί να επαναξιολογήσει τα τραυματικά γεγονότα, να αποδεχθεί τις καταστάσεις και τη ζωή, να πιστέψει ότι μπορεί να τα αντιμετωπίσει και να τα επηρεάσει μέσα από την προσπάθειά του, να έχει έναν ενεργητικό τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων, να βρίσκει νόημα και να καλλιεργεί υποστηρικτικές σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω του.  

Λακιώτη, Αγάθη. Η έννοια της ψυχικής ανθεκτικότητας. Στο βιβλίο Εισαγωγή στη θετική ψυχολογία. Αθήνα: Τόπος, 2011, σελ. 117-140.