Ψεύτικοι άνθρωποι σε ψεύτικες σχέσεις

Άνθρωποι που έρχονται και φεύγουν σαν αέρας, που είναι και δεν είναι εδώ, που θέλουν να είναι παντού και στην πραγματικότητα πουθενά, αλλά που το πιο σημαντικό που θέλουν είναι να φαίνονται παντού. Άνθρωποι που πείθουν τον εαυτό τους ότι είναι καλά μέσα σε μη πραγματικές σχέσεις. 

Μια πλάνη στην οποία έχεις ανάγκη να πιστέψεις, να τραφείς ή να νιώσεις για λίγο καλά. Σχέση που στηρίζεται μόνο στα λόγια, στον τρόπο που φαίνεται η σχέση προς τα έξω, στο φαίνεσθαι, στην εικόνα που έχουν οι άλλοι. Όλη η ενέργεια αφιερώνεται σε αυτά τα πράγματα. Οι ψεύτικοι άνθρωποι έχουν μια εικόνα και κάνουν τα πάντα να τη διατηρήσουν. Οι σχέσεις τους είναι μέρος αυτής της εικόνας. Πόσο θέλεις να είσαι ένας από αυτούς ή πόσο τους μοιάζεις;

Σε μια ψεύτικη σχέση δεν υπάρχει πραγματική επικοινωνία, ακόμα κι όταν «επικοινωνείς» με τον άλλο, δεν υπάρχει σημείο επαφής, νιώθεις ένα άδειασμα, ένα κενό, μια απογοήτευση, παρά ένα γέμισμα και μια συναισθηματική εξέλιξη. Η απόσταση της μη πραγματικότητας δημιουργεί ένα τεράστιο χάσμα, που δεν μπορεί να ξεπεραστεί ώστε να υπάρξει μια αληθινή επαφή και επικοινωνία. 

Σε μια κοινωνία που επιτυχώς καλλιεργεί έναν επιφανειακό υλιστικό τρόπο ζωής, το πιο σημαντικό για τις σχέσεις είναι το πώς φαίνονται παρά το πώς πραγματικά είναι. Δεν έχει σημασία τι θέλω αλλά το πώς θα αξιολογήσουν οι άλλοι τις επιλογές μου. 

Είναι τόσο εύκολο να πείσεις τους άλλους ότι είσαι καλά και είναι τόσο εύκολο να ξεγελάσεις τον εαυτό σου ότι η εικόνα σου είναι ότι πιο σημαντικό υπάρχει. Τι σημασία έχει τι νιώθεις, πώς νιώθεις, ποιος νοιάζεται για το πώς είσαι μέσα σου; Και ποιος περιμένεις να νοιαστεί αν εσύ ο ίδιος ασχολείσαι μόνο με το τι θα δείξεις στους άλλους. Τι σε νοιάζει περισσότερο: πώς είσαι και ποιος είσαι; Ή πώς παρουσιάζεσαι ότι είσαι και ποιος φαίνεσαι ότι είσαι; Τι θέλεις να είναι πιο σημαντικό και τι αποτελεί προτεραιότητα για σένα;

Ασχολήσου λίγο ακόμα με την εικόνα σου. Σίγουρα θα ξεχάσεις ποιος είσαι και τι θέλεις, όμως, θα καταφέρεις να ασχοληθούν μαζί σου και όλοι αυτοί που ασχολούνται με τη δική τους εικόνα και κάποια στιγμή που έχουν πλέον πείσει τους άλλους ότι είναι καλά δεν τους μένει παρά να «βοηθήσουν» και τους άλλους να φτιάξουν την εικόνα τους, να γίνουν το ίδιο «πετυχημένοι» με αυτούς. 

Πήγαινε να σου δείξουν πώς τα κατάφεραν, θαύμασέ τους και ευχήσου να τους μοιάσεις. Ίσως, κάποια στιγμή καταλάβεις ότι θα χρειαστεί να πεις ψέματα και στον ίδιο σου τον εαυτό, να τον παραμυθιάσεις ότι αυτό θέλεις, ότι έτσι θέλεις να είσαι και ότι και οι άλλοι έτσι σε θέλουν. Τι ευτυχία;

Ναι, τα κατάφερες… Να γίνεις ένας ψεύτικος άνθρωπος, ομοίωμα αυτών που θαυμάζεις και σ’ έπεισαν ότι είναι τόσο ευτυχισμένοι και για να επιβιώσεις δέχτηκες να κάνεις και ψεύτικες σχέσεις…

Πολλή προσπάθεια για το τίποτα… Συνέχισε να παραμυθιάζεις τον εαυτό σου ότι είσαι καλά και ότι οι σχέσεις σου είναι καλές και σε θαυμάζουν και οι άλλοι για αυτό, και όλοι θα είμαστε ευτυχισμένοι. Η εικόνα μετράει. Τι σημασία έχει αν δεν σε βλέπει καν ο άλλος, αν δεν σε ξέρει καθόλου. Σημασία έχει να δίνεις καλή εντύπωση στους άλλους ότι έχεις πετύχει στη ζωή σου, στις σχέσεις σου, στην καριέρα σου, σε όλα…

Ασχολήσου, λοιπόν, λίγο ακόμα με την εικόνα σου… γυάλισέ την, κάν’ την να αστράφτει και όταν όλοι βλέπουν αυτή την εικόνα απόλαυσέ το. Ποιος νοιάζεται αν νιώθεις άδειος, αν νιώθεις ότι χάνεις τον εαυτό σου, ότι δεν ζεις πραγματικά; Ποιος νοιάζεται αν δεν εξελίσσεσαι σαν άνθρωπος, αν δεν σε γεμίζει αυτό; Ποιος περιμένεις να νοιαστεί όταν εσύ ο ίδιος δεν το κάνεις; Όταν περάσουν τα χρόνια ίσως συνειδητοποιήσεις ότι ήσουν τόσο αφοσιωμένος με την εικόνα σου που ξέχασες να ζήσεις, ήταν τόσο επιφανειακά όλα που δεν κατάφεραν να σε αγγίξουν, να σε κάνουν να προχωρήσεις, να γνωρίσεις τους άλλους και να σε γνωρίσουν, αλλά και να γνωρίσεις εσύ τον εαυτό σου. 

Αν το πιο σημαντικό για εσένα είναι τι εντύπωση θα δώσεις στους άλλους κι αν κάνεις τα πάντα για αυτό ίσως παραμελείς λίγο τον εαυτό σου, τον πραγματικό σου εαυτό, αυτόν που δεν ενδιαφέρεται για την εικόνα που θα σχηματίσουν οι άλλοι για αυτόν, αλλά για το τι πραγματικά θέλει, που θέλει να είναι και με ποιους…

Αγχώδης Μετατραυματική Διαταραχή (PTSD)

Η αγχώδης μετατραυματική διαταραχή είναι μια διαταραχή που αναπτύσσεται σε άτομα που έχουν δει ή έχουν ζήσει ένα ιδιαίτερα τρομακτικό συμβάν ή κατάσταση, που έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή τους ή την ψυχική τους ακεραιότητα. Όταν βιώσουμε μια ιδιαίτερα τραυματική κατάσταση είναι φυσιολογικό να εμφανίζεται ο φόβος, που είναι ένας τρόπος να αμυνθούμε ή να αποφύγουμε αυτό που μπορεί να μας βλάψει. Το σοκ και τα συναισθήματα που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια της τραυματικής κατάστασης είναι οι αντιδράσεις που προκαλούνται από το τραύμα, ενώ μετά από αυτή την κατάσταση ορισμένα από αυτά τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις μπορεί να μας ακολουθούν και να εξελιχθούν σε συμπτώματα. Ένα βασικό επακόλουθο του τραυματικού γεγονότος είναι η αίσθηση της ανησυχίας και του φόβου που μας οδηγεί σε μια διαρκή επαγρύπνηση ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε μια επόμενη δυσάρεστη κατάσταση. Το πρόβλημα είναι ότι βιώνουμε συχνά αυτή την ανησυχία, ακόμη και όταν δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος. Αυτό δεν σημαίνει πως όλα τα άτομα που βίωσαν μια τραυματική κατάσταση θα εμφανίσουν αγχώδη μετατραυματική διαταραχή. 

Το άτομο που εμφανίζει αγχώδη μετατραυματική διαταραχή παρουσιάζει ορισμένα συμπτώματα, όπως:

Συμπτώματα αναβίωσης της τραυματικής κατάστασης:

Αναβίωση συμπτωμάτων που συνδέονται με την τραυματική κατάσταση (φλαςμπακς της κατάστασης, σαν να ξαναβιώνει τα σωματικά συμπτώματα που βίωσε εκείνη την στιγμή, σαν να ξαναζεί την κατάσταση).

Εφιάλτες, που συνδέονται με το τραυματικό γεγονός.

Τρομαχτικές και καταστροφολογικές σκέψεις.

Συμπτώματα αποφυγής της τραυματικής κατάστασης:

Αποφυγή χώρων, αντικειμένων και καταστάσεων που θυμίζουν την τραυματική εμπειρία.

Αίσθηση ενός συναισθηματικού μουδιάσματος.

Συναισθήματα, ενοχής, κατάθλιψης ή ανησυχίας.

Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που στο παρελθόν ήταν ευχάριστες.

Δημιουργία ανησυχίας μήπως έρθει στο μυαλό το επικίνδυνο συμβάν.

Συμπτώματα διέγερσης και αντιδραστικότητας:

Εύκολο τρόμαγμα.

Αίσθημα έντασης.

Δυσκολίες στον ύπνο.

Έντονα ξεσπάσματα θυμού.

Συμπτώματα στη νόηση και στη διάθεση:

Πρόβλημα ανάκτησης στη μνήμη σημαντικών στοιχείων του τραυματικού γεγονότος.

Αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό ή τον κόσμο.

Συναισθήματα ενοχής ή κατηγορίας.

Όλα τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να προκληθούν από ένα ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός. Ωστόσο, για να υπάρξει η διάγνωση της αγχώδους μετατραυματικής διαταραχής, τα συμπτώματα αυτά θα πρέπει να μην περνούν με το πέρασμα του χρόνου. Η διάγνωση πραγματοποιείται από τον ψυχίατρο, εμείς αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να παρατηρήσουμε τα συμπτώματα αυτά στον εαυτό μας ή σε άλλα άτομα γύρω μας, ώστε να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό. 

Ο καθένας μπορεί να εμφανίσει τη συγκεκριμένη διαταραχή, σε οποιαδήποτε ηλικία. Επίσης, ενδέχεται κάποιος να εμφανίσει τη διαταραχή βιώνοντας μια ξαφνική απώλεια ή βλέποντας κάποιον άλλο να έχει μια τραυματική εμπειρία. 

Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει πως όλοι έχουν τις ίδιες πιθανότητες εμφάνισης της διαταραχής. Βασικοί παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της αγχώδους μετατραυματικής διαταραχής είναι: τα παιδικά τραύματα, η ύπαρξη εμπειριών και βιωμάτων με πολλά επικίνδυνα γεγονότα και τραύματα, το να έχει πληγωθεί έντονα το άτομο, η θέαση ενός τραυματισμένου ή νεκρού ατόμου, η αίσθηση υπερβολικού φόβου ή τρόμου ή το αίσθημα αβοηθησίας, η απουσία κοινωνικής στήριξης, το ιστορικό μιας ψυχικής ασθένειας ή υπερβολικό άγχους μετά από ένα γεγονός. 

Από την άλλη μεριά, υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να ενδυναμώσουν το άτομο, να το κάνουν ψυχικά ανθεκτικό, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης μετατραυματικής διαταραχής άγχους. Τέτοιου είδους παράγοντες είναι η αναζήτηση στήριξης από άλλους ανθρώπους από το φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον, η εύρεση μιας ομάδας στήριξης όπου θα υπάρχουν και άλλα άτομα που έχουν ζήσει τραυματικά γεγονότα, η ενδυνάμωση του εαυτού ώστε να είναι δυνατός στην αντιμετώπιση ενός κινδύνου, η αναζήτηση στρατηγικών θετικής αντιμετώπισης των προβλημάτων ή η αξιολόγηση των αρνητικών γεγονότων με τέτοιο τρόπο ώστε να κρατήσει τα μαθήματα που του δίνουν, καθώς και η ικανότητα να δρα και να αντιδρά αποτελεσματικά απέναντι σε καταστάσεις που ενέχουν φόβο. 

Όταν οι παραπάνω παράγοντες δεν είναι βοηθητικοί για το άτομο και όταν περνά ο καιρός και τα συμπτώματα συνεχίζουν να είναι έντονα θα ήταν προτιμότερο να ζητηθεί η βοήθεια από έναν ειδικό, ώστε μέσα από τη θεραπεία να αντιμετωπιστεί το τραυματικό γεγονός και να μπορέσει το άτομο να το ξεπεράσει. Ποιο είδος ψυχοθεραπείας είναι πιο βοηθητικό για το άτομο εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες. Σε κάθε άτομο η θεραπεία λειτουργεί διαφορετικά, για αυτό κάποια άτομα χρειάζεται να δοκιμάσουν διαφορετικές θεραπευτικές παρεμβάσεις ώστε να διαπιστώσουν ποια λειτουργεί και ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.

Αν το τραύμα παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα και θεωρηθεί ότι έχει ξεπεραστεί μπορεί να εμφανιστεί με άλλα συμπτώματα ή πιο καλυμμένους τρόπους, όπως με κρίσεις πανικού, με εξάρτηση από ουσίες, με τάσεις αυτοκτονίας, με κακοποιητικές σχέσεις ή με συμπτώματα κατάθλιψης.  

Βιβλιογραφία:

http://www.nimh.nih.gov/health/topics/post-traumatic-stress-disorder-ptsd/index.shtml. Post-traumatic stress disorder.

Πόση ανάγκη έχουμε τις εμμονές μας;

Στη ρίζα των προβλημάτων πολλών σχέσεών μας βρίσκεται η συνεξάρτηση, που χαρακτηρίζεται από μια επώδυνη εξάρτηση από άλλους ανθρώπους, ενώ αυτή η αποδοχή είναι αναγκαία για την αυτοεκτίμησή μας. Οι εξαρτήσεις από ανθρώπους, ουσίες, δραστηριότητες, ιδέες ή προσδοκίες είναι μια διέξοδος, ένας τρόπος για να γεμίσουμε τα κενά που νιώθουμε ότι έχουμε. Το βασικό χαρακτηριστικό στην εξάρτηση είναι ότι νιώθουμε ότι έχουμε όλο και μεγαλύτερη ανάγκη του συγκεκριμένου στοιχείου της εξάρτησης ώστε να νιώσουμε κορεσμό και να καλυφθεί το κενό που νιώθουμε ότι υπάρχει.

Η εμμονή μας για κάποιον άνθρωπο που μας ενδιαφέρει ή νιώθουμε ερωτευμένοι χαρακτηρίζεται από μια τάση να περνάμε αρκετό χρόνο για να σκεφτούμε μια πιθανή σχέση με το συγκεκριμένο άτομο ή γενικότερα να σκεφτόμαστε το άτομο αυτό. Η εμμονή χαρακτηρίζεται από μια έντονη ενασχόληση με το άτομο που μας ενδιαφέρει, η οποία συνοδεύεται από εξάρτηση, άγχος και βαθιά εδραιωμένους φόβους. Σε επίπεδο φαντασίας το άτομο προχωρά σε εικασίες και πιθανά σενάρια σχετικά το πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα με το συγκεκριμένο άτομο. Αυτό μπορεί να λειτουργεί καθησυχαστικά για το μέλλον, αλλά δημιουργεί πόνο στο παρόν, καθώς αυτές οι σκέψεις παραμένουν σε ένα φαντασιακό επίπεδο. 

Αν το σκεφτούμε λίγο περισσότερο θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε κάποιες εμμονές χωρίς τις οποίες θα νιώθαμε ότι η ζωή μας είναι τελείως άδεια. Πρόκειται για σκέψεις στις οποίες εμείς έχουμε επενδύσει και τις έχουμε κάνει σημαντικές, όμως, πριν νιώσουμε απελπισία, ας σκεφτούμε ότι και άλλοι άνθρωποι βιώνουν τέτοιου είδους θέματα. Και μπορεί κατευθείαν να σκεφτόμαστε ότι δεν μας νοιάζει τι κάνουν οι άλλοι, ωστόσο, σε περιπτώσεις που έχουμε θέματα και επικεντρωνόμαστε πολύ στον εαυτό μας, ας μπορέσουμε να βγούμε από αυτό κοιτάζοντας και γύρω μας. Δεν είμαστε μόνο εμείς πάνω σε αυτή τη γη και αυτά που βιώνουμε δεν είναι τα μόνα σημαντικά ζητήματα. Στην πραγματικότητα ακόμα και οι σκέψεις γύρω από τον εαυτό μας και τα προβλήματά μας μπορεί να αποτελέσουν μια εμμονή για εμάς. Η διαρκής ενασχόληση με όσα μας απασχολούν μας δημιουργεί μια εμμονή ακόμη, σε αυτές που ήδη μπορεί να έχουμε. 

Οι εμμονές μπορεί να μας δημιουργούν άγχος, απογοήτευση, θλίψη και στεναχώρια, απαισιοδοξία και άλλα αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις. Ωστόσο, θα πρέπει να βρούμε και σε τι μας εξυπηρετούν αυτές οι εμμονές. Πόσο σημαντικές τις θεωρούμε για τη ζωή μας; Θα μπορούσαμε να ζήσουμε χωρίς αυτές;

Οι συναισθηματικές εμμονές μπορεί να προκαλέσουν έντονο συναισθηματικό πόνο, ενώ μπορεί να οδηγήσουν σε σχέσεις εξάρτησης. Οι συναισθηματικές εμμονές είναι ένας τρόπος να απασχολήσουμε το μυαλό μας, να μην βλέπουμε άμεσα αυτά που μας αγγίζουν πιο πολύ και δεν αντέχουμε να έρθουμε αντιμέτωποι. Μέσα από τη συναισθηματική εμμονή μειώνουμε την ενασχόληση με τον εαυτό μας και τον πείθουμε ότι δεν είναι μόνος, έχουμε και το αντικείμενο της εμμονής. Αν πρόκειται για μια συναισθηματική εμμονή είναι σαν να ζούμε μαζί με το πρόσωπο που αποτελεί το αντικείμενο της εμμονής μας και διαιωνίζουμε μια ήδη υπάρχουσα εξάρτηση ή ωθούμαστε στη διαμόρφωση μιας νέας εξάρτησης. Με τις εμμονές συσσωρεύουμε συναισθήματα και σκέψεις, χωρίς να υπάρχει διέξοδος ή τρόπος εκτόνωσης. Είναι ένας συναισθηματικός πόνος, που μας κάνει να υποφέρουμε, χωρίς να ξέρουμε πώς να απαλλαγούμε… Πρώτα όμως θα πρέπει να σκεφτούμε αν και πόσο μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς αυτές τις εμμονές.   

Αν πάρουμε την απόφαση ότι θέλουμε να απαλλαγούμε από τις εμμονές που κυριεύουν τη σκέψη και τη ζωή μας θα πρέπει πρώτα να πάρουμε την ευθύνη για αυτή την κατάσταση, αλλά και την ευθύνη για τη ζωή μας. Είναι προτιμότερο να βιώσουμε τη μοναξιά και να νιώσουμε λύπη για τα προβλήματά μας, παρά να βρισκόμαστε σε μια αδιέξοδη κατάσταση, που εναποθέτουμε την ενέργειά μας και τα συναισθήματά μας σε μη υπαρκτά πράγματα και μη υπαρκτά στη ζωή μας πρόσωπα. Ας αποσπάσουμε την προσοχή μας σε άλλα πράγματα ή δραστηριότητες και κάθε φορά που σκεφτόμαστε ότι δεν πρόκειται ποτέ να γίνει αυτό, ας πείσουμε, επιτέλους, τον εαυτό μας ότι από εμάς εξαρτάται… Από εμάς εξαρτάται πόσο εξαρτημένοι και με εμμονές θέλουμε να ζήσουμε την υπόλοιπη ζωή μας…

Ζήσε το σήμερα...

Ακούγεται τόσο εύκολο και τόσο αυτονόητο. Είμαστε τόσο σίγουροι ότι αυτό ζούμε, όμως, στην πραγματικότητα πολύ συχνά χανόμαστε στα φαντάσματα του παρελθόντος ή στις προσδοκίες του μέλλοντος. Και αναζητούμε κάτι που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει πουθενά γύρω μας, με αποτέλεσμα να νιώθουμε μια απουσία, ένα κενό και μια ανάγκη για ανακάλυψη… Ανακάλυψη μιας χαμένης ζωής που ανήκει στο παρελθόν ή ανακάλυψη μιας ιδανικής ζωής που ανήκει στο μέλλον, γιατί εκεί όλα μπορούμε να τα φτιάξουμε όπως εμείς θέλουμε, χωρίς λάθη, χωρίς ελαττώματα, χωρίς πληγές, χωρίς απογοητεύσεις. 

Ας αναλογιστούμε λίγο πόσο συχνά χανόμαστε τελείως από το σήμερα, ουσιαστικά δεν ζούμε καθόλου στο σήμερα, καθώς είμαστε αφοσιωμένοι σε προβλήματα του παρελθόντος ή σε μελλοντικούς προβληματισμούς και όνειρα.

Τι κάνω τώρα; Αυτή τη στιγμή… και πόσο εδώ είμαι σ’ αυτό το τώρα; Πόσα «τώρα» έχουν περάσει στα οποία εμείς ήμασταν αλλού; 

Γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να αναγνωρίσουμε όλα εκείνα τα μικρά όμορφα πράγματα που μπορούν να μας κάνουν να νιώσουμε καλά; Γιατί είναι τόσο ανέφικτο να ζήσουμε το τώρα;

Τώρα… πόσο εδώ είμαι, λοιπόν, στις στιγμές που ζω, στους ανθρώπους που συναντώ, στα τραγούδια που ακούω, στις βόλτες που κάνω, στις συζητήσεις που κάνω και στις αλληλεπιδράσεις που έχω, στη δουλειά που κάνω με ή χωρίς την αποκλειστική επιλογή μου, στην καθημερινότητα που ζω με τα θετικά και τα αρνητικά που έχει…

Πόσο εδώ είμαι στο τώρα, σ’ αυτό που ζω; Και πόσο χάνομαι μέσα σε κάτι άλλο κάθε φορά που μένω απλά στο πως θα ήθελα να είναι τα πράγματα, στο πώς θα ήθελα να είναι οι καταστάσεις που βιώνω και πώς να είναι οι άνθρωποι που συναναστρέφομαι. 

Τα πράγματα, οι καταστάσεις και οι άνθρωποι μπορεί να μην γίνουν ποτέ όπως ακριβώς θέλω, εγώ, όμως, θα έχω χάσει το σήμερα και όταν συσσωρευτούν πολλά «σήμερα» μια μέρα θα συνειδητοποιήσω ότι θα έχω χάσει τη ζωή.