Στο οπισθόφυλλο αναφέρονται τα εξής: «ο Όσκαρ Ουάιλντ (Όσκαρ Φίνγκαλ Ο΄Φλάερτυ Ουίλλς Ουάιλντ, 1854 – 1900) θεωρείται η «καταραμένη ιδιοφυία» της Βικτοριανής εποχής.
Έργο της ώριμης περιόδου του συγγραφέα, το «η σημασία να είσαι σοβαρός» θαμπώνει το κοινό με το επιγραμματικό του χιούμορ και τον άκρατο κυνισμό του.
Με αφορμή τους έρωτες δύο νέων με δύο κοπέλες, ο Ουάιλντ κάνει βιτριολική κριτική στο στρουθοκαμηλισμό της ανώτερης τάξης της Αγγλίας του 19ου αιώνα. Τα συχνά παραδοξολογήματα που αφειδώς λένε οι ήρωες του έργου αποτελούν παγκόσμιο πρότυπο οξυδερκούς θεατρικού λόγου».
Ο τίτλος στα Αγγλικά είναι: «The importance of being Earnest», από τις εκδόσεις Ηριδανός. Πρόκειται για κωμωδία, οι πρωταγωνιστές είναι ο Τζακ «Τζον» Γουόρθινγκ, ο Άλτζερνον Μονκρίφ, φίλος του Τζακ, η Λαίδη Μπράκνελ, η Γκουέντολιν Φαίαρφαξ, η κόρη της Σέσιλυ Κάρντιου, Μις Πρισμ η κουβερνάντα της, ο Αιδεσιμότατος Τσάσουμπλ, Μαίρριμαν ο Μπάτλερ, Λαίην ο υπηρέτης. Το έργο λαμβάνει χώρα στο διαμέρισμα του Άλτζερον Μονκρίφ στη Χάλφ-Μουν στρητ του Λονδίνου, καθώς και στην έπαυλη Γουόλτον.
Το εν λόγω αυτό έργο του Ουάιλντ είναι μια κωμωδία, ακριβέστερα μια καυστική σάτιρα, η οποία κρίνει τα κακώς κείμενα της Βικτοριανής εποχής, οπότε πάμε πίσω στον χρόνο, περί τα 1895, κι έτσι μέσα από το χιούμορ και τους ιδιοφυείς διαλόγους καυτηριάζει τις συμπεριφορές και τις καταστάσεις της εποχής του. Αν διαβάσει κανείς τον Αγγλικό τίτλο του έργου, θα καταλάβει αμέσως ότι πρόκειται για ένα λογοπαίγνιο, καθώς η λέξη «Earnestness» στα Αγγλικά θα πει σοβαρότητα και ειλικρίνεια και το όνομα αυτό: «Ερνέστος», έχει επιλεγεί από τους δύο φίλους, τον Τζακ Γουόρτνινγ και τον Άλτζυ Μόνκριφ, οι οποίοι χρησιμοποιούν το ψευδώνυμο «Ερνέστος» για τους δικούς τους λόγους, κυρίως για να αποφύγουν τις ανεπιθύμητες κοινωνικές υποχρεώσεις, αλλά και κυρίως επειδή αυτό το όνομα επιλέγονταν σαν ένα όνομα κύρους από την υψηλή κοινωνία της εποχής, ενώ για παράδειγμα το όνομα Τζακ δίνονταν συνήθως σε υπηρέτες.
Οπότε, θεωρούν σαν μια καλή ιδέα να χρησιμοποιήσουν αυτό το όνομα αντί για το πραγματικό τους, ώσπου τελικά αυτή τους η επιλογή τους βάζει σε μπελάδες, εφόσον ερωτεύονται και οι δύο αντίστοιχα δύο γυναίκες που η καθεμιά τους θεωρεί ότι το όνομα Ερνέστος αποτελεί προσόν γι’ αυτόν που ονομάζεται έτσι και ότι παραπέμπει γι’ αυτόν που το κατέχει, κατά κάποιον τρόπο, σε σοβαρότητα και σε ένα πρόσωπο το οποίο διακρίνεται από ήθος.
Η πλοκή του έργου, θα λέγαμε ότι είναι ιδιοφυής. Οι διάλογοι χαρακτηρίζονται από καυστικό χιούμορ, ο αναγνώστης θα συνεχίσει να διαβάζει με αμείωτο ενδιαφέρον, καθώς ο λόγος του συγγραφέα στηλιτεύει την υποκρισία της Βικτοριανής κοινωνίας, η οποία διακρίνεται από έναν στρουθοκαμηλισμό όπως πολύ σωστά αναφέρεται στο οπισθόφυλλο και από αγάπη για το χρήμα, την δόξα και τον καθωσπρεπισμό. Χάνοντας όμως έτσι την πραγματική ουσία της ζωής, όπου τα πάντα μπορούν να αγοραστούν με το χρήμα, ακόμα και να «κατασκευαστούν» άτομα τα οποία θα είναι επιθυμητά στην ανώτερη τάξη.
Ας αναφέρουμε εδώ λίγα λόγια για τους χαρακτήρες. Σχεδόν όλοι τους διακρίνονται από μία διπροσωπία, από αφέλεια, από ευπιστία και μέσα από τραγελαφικές καταστάσεις έχουν μια μαεστρία στο να χειριστούν το ψέμα και να φανούν ότι όλα τελικά ήταν φυσιολογικά και τίποτα το παράξενο ή το περιττό δεν συνέβη. Ο Τζακ Γουόρθινγκ παρουσιάζεται ως πάμπλουτος γαιοκτήμονας, είναι ο πρωταγωνιστής του έργου, λέει ψέματα για να μπορέσει να παντρευτεί την αγαπημένη του και για να είναι ελκυστικός σε αυτήν, αλλά και για να μπορέσει να καλύψει τις προϋποθέσεις που απαιτούνται ώστε να κρύψει τις αμφίβολες ρίζες καταγωγής του. Ο Άλτζερνον Μονκρίφ, είναι ένας φανατικός μπον-βιβέρ, και γοητευτικός τυχοδιώκτης, είναι πρώτος ξάδελφος της Γκουέντολιν και ανηψιός της Λαίδη Μπράκνελ, από την άλλη η Λαίδη Μπράκνελ, η Αυγούστα Φαίρφαξ, είναι η θεία του Άλτζυ, ευγενικής καταγωγής και άμεμπτης ηθικής, η οποία ενδιαφέρεται μονάχα για το χρήμα. Η Σέσιλυ Κάρντιου, είναι η προστατευόμενη του Τζακ, που ζει στο οίκημα του Χερντφορσάηερ και η οποία διακρίνεται από σπάνια ομορφιά, η Γκουέντολιν Φαίρφαξ, είναι η φιλελεύθερη κόρη της Λαίδη Μπράκνελ, η Μις Λετίσια Πρισμ είναι η παιδαγωγός της Σέσιλυ, ο Κάνον Φρέντερικ είναι ο Αιδεσιμότατος, ο Λαίην είναι ο θαλαμηπόλος του Άντζερνον και ο Μαίρημαν είναι ο μπάτλερ του Τζακ. Ο Γκρίσμυ είναι ο δικηγόρος που τελικά ξεδιαλύνει τα πράγματα και φέρνει ένα ανατρεπτικό τέλος στο έργο που ομολογουμένως ξεπερνάει τη φαντασία του κάθε αναγνώστη.
Συνεπώς, η πλοκή είναι καταιγιστική και ανατρεπτική, οι διάλογοι ιδιοφυείς, και το έργο αυτό είναι το τελευταίο χρονολογικά θεατρικό έργο του Όσκαρ Ουάιλντ και ως εκ τούτου και η τελευταία επιτυχία του. Το έργο αυτό ανέβηκε στις 14 Φεβρουαρίου του 1895, στο θέατρο Σαιντ Τζέιμς του Λονδίνου, από τον Τζορτζ Αλεξάντερ, θεατρικό παραγωγό και ατζέντη. Στις αρχές του 1895, ταυτόχρονα με αυτό το έργο, είχαν αρχίσει στο Βασιλικό θέατρο οι παραστάσεις ενός άλλου σπουδαίου θεατρικού έργου του Ουάιλντ με τον τίτλο: «ιδανικός σύζυγος». Τα δυο έργα παίζονταν ταυτοχρόνως για μήνες στα θέατρα του Λονδίνου και ενώ ο Όσκαρ Ουάιλντ δικάστηκε για ανηθικότητα και προσβολή των ηθών, εξαιτίας της ομοφυλοφιλίας του και συνελήφθη και δικάστηκε γι’ αυτό, τα έργα του εξακολούθησαν να παίζονται δίχως να αναφέρεται το όνομα του συγγραφέα. Τελικά οδηγήθηκε στην φυλακή του Ρέντινγκ, παρά το γεγονός ότι έτρεφε αγάπη για τη σύζυγό του Κόνστανς και τους δύο γιους του. Ο ίδιος γι’ αυτή την υπόθεση είχε αναφέρει το εξής: ότι ο ίδιος ήταν «σαν κάτι περισσότερο από ένας άνθρωπος που είχε ένα τραγικό ελάττωμα στη ζωή του». Το 1995 το όνομά του γράφτηκε στην γωνιά των ποιητών, στο Αβαείο του Ουέστμινστερ, σε μία προσπάθεια να αποκατασταθεί το όνομά του κοινωνικά, το όνομα ενός ποιητή, πεζογράφου και θεατρικού συγγραφέα που πέθανε μέσα στην ατίμωση, καθώς τα Βικτοριανά ήθη δεν αποδέχονταν δημοσίως τις σεξουαλικές «παρεκκλίσεις».
Σε γενικές γραμμές, είναι ένα βιβλίο που αξίζει να το διαβάσει κανείς, καθώς θέτει πολλά ερωτήματα σε κάποια κοινωνικά και πολιτικά θέματα, όπως είναι οι κοινωνικές τάξεις που υφίστανται ακόμα και σήμερα, ο γάμος, το ποιος αποφασίζει τελικά για τον εαυτό του και για το ποιον θα παντρευτεί… Μήπως η οικογένεια; Βλέπουμε ότι ακόμη και στις μέρες μας δυστυχώς επιβιώνουν και υφίστανται τέτοιες αντιλήψεις. Επίσης, τίθενται και άλλα σημαντικά θέματα όπως αυτό της καταγωγής, της ορφάνιας, των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας. Ακόμη, το θέμα των φύλων, αλλά και των φίλων, δηλαδή του ρόλου και των σχέσεων μεταξύ τους και τελικά το τι έχει σημασία; Το να είναι κανείς σοβαρός ή μήπως σοβαροφανής; Είναι ένα αριστουργηματικό έργο, λοιπόν, που αξίζει να το διαβάσετε ή να το παρακολουθήσετε στο θέατρο.
Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
