Η προσαρμοστική λειτουργικότητα αναφέρεται στην κατάκτηση δεξιοτήτων της παιδικής ηλικίας, όπως είναι το να μπορεί το παιδί να αυτοεξυπηρετηθεί και να ντυθεί μόνο του, να κατανοεί την έννοια του χρόνου και των χρημάτων, να μπορεί να χρησιμοποιήσει εργαλεία, να ψωνίζει και να χρησιμοποιεί τα δημόσια μέσα μεταφοράς, και να μπορεί να ανταποκρίνεται κοινωνικά με κατάλληλο τρόπο. Οι έφηβοι αναμένεται να μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις σχολικές δεξιότητες, τη λογική σκέψη και την κρίση τους στην καθημερινότητά τους και να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες. Οι ενήλικες αναμένεται να μπορούν να στηρίξουν τον εαυτό τους οικονομικά και να αναλαμβάνουν κοινωνικές ευθύνες.
Οι διαταραχές προσαρμογής περιλαμβάνουν παρορμητικές ή αντιδραστικές πράξεις, ανησυχία, λύπη, απελπισία και επεισόδια κλάματος, απομάκρυνση και απομόνωση, που φτάνει στα όρια της περιθωριοποίησης, δυσκολία συγκέντρωσης, χαμηλή εικόνα για τον εαυτό και τάσεις για αυτοκτονία. Τα προβλήματα και οι δυσκολίες αυτές δεν επιτρέπουν το παιδί να προσαρμοστεί σε παρέες συνομηλίκων, να παρακολουθήσει το σχολείο και εξωσχολικές δραστηριότητες, να αλληλεπιδράσει με τους άλλους και να μπορέσει να διαχειριστεί αγχογόνες καταστάσεις.
Έχουν αναπτυχθεί διάφορες δοκιμασίες για την αξιολόγηση της προσαρμογής, όπως οι Κλίμακες Προσαρμοστικής Συμπεριφοράς Vineland, που αξιολογούν τις βασικές ικανότητες της καθημερινής ζωής, όπως φροντίδα της προσωπικής υγιεινής, γνώση του χρόνου, γνώση των χρημάτων και της μέτρησης, χρήση των εργαλείων, γνώση των τοποθεσιών, κ.α. Το τεστ συμπληρώνεται από τον φροντιστή του ατόμου ή από τον εκπαιδευτικό του ατόμου, όταν είναι παιδί ή έφηβος. Οι βασικοί τομείς του τεστ αφορούν την επικοινωνία, τις ικανότητες της καθημερινής ζωής, την κοινωνική προσαρμογή και τις κινητικές ικανότητες.
Αν και η μειωμένη προσαρμοστική λειτουργικότητα έχει συμπεριληφθεί εδώ και χρόνια στον ορισμό της νοητικής καθυστέρησης, οι σχετικές δοκιμασίες δεν είχαν σταθμιστεί με σωστές νόρμες μέχρι πρόσφατα. Ένα πρόβλημα πολλών εργαλείων για την αξιολόγηση της προσαρμογής είναι ότι δεν λαμβάνουν υπόψη το περιβάλλον στο οποίο πρέπει να προσαρμοστεί το άτομο.
Πηγές:
Kring et al. (2010). Ψυχοπαθολογία. Εκδόσεις Gutenberg.
Μέλλον, Ρ. (2010). Κλινική Ψυχομετρία. Εκδόσεις Πεδίο.
Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου