Αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση

Τι σημαίνουν αυτοί οι όροι;

Η αυτοεκτίμηση αναφέρεται στη συναισθηματική πλευρά του ατόμου και σχετίζεται με την άποψη του ατόμου για την αξία του ως άτομο. Η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται από τις φιλοδοξίες- επιδιώξεις και τις υποκειμενικές αξιολογήσεις του ατόμου σχετικά με την επίτευξη ή όχι των επιδιωκόμενων στόχων του. Η αυτοεκτίμηση αναφέρεται στη θετική ή αρνητική στάση του ατόμου απέναντι στον εαυτό.

Η αυτοπεποίθηση αφορά τη συμπεριφορά του ατόμου, τι πιστεύει το άτομο ότι μπορεί να καταφέρει.

Μία τρίτη διάσταση είναι η αυτοαντίληψη που αναφέρεται στη γνωστική πλευρά του εαυτού και αντιπροσωπεύει μια δήλωση, μια περιγραφή ή μια πεποίθηση του ατόμου για τον εαυτό του.

Είναι σημαντικό να αναπτύξουμε την εκτίμηση για τον εαυτό μας. Να δούμε ποιες είναι οι δυνατότητές του, αλλά και ποιες είναι οι αδυναμίες του ώστε να προσπαθήσουμε να τις βελτιώσουμε. Δεν θα πρέπει να υποτιμούμε τα δυνατά μας σημεία και δεν θα πρέπει να υπερτιμούμε τις αδυναμίες μας. Ότι καταφέρνουμε δεν συμβαίνει τυχαία και δεν θα πρέπει να το αποδίδουμε σε τυχαίους παράγοντες. Για κάθε επιτυχία μας θα πρέπει να αξιολογούμε τα στοιχεία που συνέβαλαν σε αυτή. 

Αυτοπεποίθηση

Αισθάνομαι:

•   Ότι μπορώ να πραγματοποιήσω τα σχέδια μου;
•   Ότι μπορώ να διαθέσω ότι χρειάζεται για να φτάσω στον στόχο που έχω θέσει;
•   Ότι μπορώ να παίρνω αποφάσεις μόνος μου;
•   Ότι μπορώ να επιλύω τα προβλήματα;
•   Ότι μπορώ να κάνω πράγματα που οι άλλοι δεν κάνουν;
•   Ότι νιώθω σιγουριά για όσα επιλέγω να κάνω;
•   Ότι νιώθω σιγουριά για το αποτέλεσμα;

Ξεκινάμε με τη σκέψη ότι θα τα καταφέρουμε και όχι με το φόβο ότι θα αποτύχουμε.

Αν δεν εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας, ας σκεφτούμε πόσο πολύ τον υποτιμάμε, πόσο δεν τον εκτιμούμε και δεν τον σεβόμαστε;

Εξάλλου, τι είναι αυτό που δεν έχουμε και μας κάνει ανίκανους; Εμείς οι ίδιοι νιώθουμε ότι είμαστε ανίκανοι, εμείς οι ίδιοι υποβιβάζουμε τις ικανότητες μας. Εμείς οι ίδιοι βάζουμε τον εαυτό μας σε μια κατάσταση ανικανότητας, σε μια αναπηρία από την οποία αρνούμαστε να τον βγάλουμε. Έχουμε υπερβολικές απαιτήσεις και κάθε φορά που δεν καταφέρνει κάτι, σκεφτόμαστε ακόμη χειρότερα. Είναι όμως σαν να του βάζουμε κάτι δύσκολο, περιμένοντας την αποτυχία και επιβεβαιώνοντας έτσι αυτό που ήδη πιστεύαμε. 

Ας δώσουμε λοιπόν στον εαυτό μας μια ευκαιρία να μας αποδείξει ότι μπορεί να τα καταφέρει, χωρίς όμως να του λέμε συνέχεια ότι δεν πρόκειται να τα καταφέρει. Πώς νιώθει ένα παιδί όταν ο γονιός του λέει δοκίμασε αν θέλεις, αλλά σε προειδοποιώ ότι δεν θα τα καταφέρεις. Είσαι σκέτη καταστροφή, ποτέ δεν κάνεις τίποτα σωστό. Μην μπαίνεις στον κόπο, είναι σίγουρο ότι θα αποτύχεις. Μήπως αυτά λέμε κι εμείς στον εαυτό μας; Πώς νιώθει το παιδί που ακούει όλα αυτά από έναν επικριτικό γονέα, έτσι νιώθει και ο εαυτό μας όταν του τα λέμε…

Και προχωρώντας τη σκέψη μας ακόμη περισσότερο, σκεφτόμαστε: αφού δεν μπορώ να τα καταφέρω, σημαίνει ότι δεν αξίζω. Κι αφού δεν αξίζω δεν θα πρέπει να με σέβομαι. Κι αφού δεν με σέβομαι, δεν μπορώ να με εμπιστευτώ. Κι αφού δεν μ’ εμπιστεύομαι, δεν μπορώ να τα καταφέρω. Κι ο φαύλος κύκλος θα συνεχίσει να μας ταλαιπωρεί αν δεν κάνουμε κάτι. 

Τι μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν; Αναγνωρίζουμε τα θετικά μας χαρακτηριστικά, τα δυνατά μας σημεία, τις μέχρι τώρα μικρές ή μεγάλες επιτυχίες μας, τις προσπάθειες που ήδη έχουμε καταβάλλει, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούμε να αλλάξουμε τα μη ενθαρρυντικά λόγια ή τα υποτιμητικά λόγια που λέμε στον εαυτό μας, τις σκέψεις που κάνουμε για τον εαυτό μας και όλα όσα νιώθουμε για αυτόν. Αν δεν μπορούμε εμείς να εκτιμήσουμε και να εμπιστευτούμε τον εαυτό μας, πώς μπορούμε να έχουμε την απαίτηση ή έστω την ελπίδα ότι θα το κάνουν οι άλλοι;

Ξέρω ότι αξίζω όταν οι άλλοι με εκτιμούν, αλλά για να με εκτιμήσουν οι άλλοι θα πρέπει πρώτα να τους παρουσιάσω τον εαυτό μου και πώς τους τον παρουσιάζω, τι εντύπωση δημιουργώ στους άλλους;

Αν πιστεύω ότι δεν αξίζω να αγαπηθώ από κανέναν, πόσο πιθανό είναι να μένω απόμακρος από τους άλλους ανθρώπους επιβεβαιώνοντας αυτό που πιστεύω;

Αν πιστεύω πώς μόνο προδοσία μπορώ να περιμένω από τους άλλους ανθρώπους, τι επιλογές κάνω και τελικά καταλήγω να κάνω σχέσεις στις οποίες βιώνω την προδοσία;