Διαβάζοντας το βιβλίο: «Παιδικό άγχος. Τι γίνεται με αυτό;»

Των Ρίτσα Ψύλλου- Μαρία Ζαφειροπούλου

 

«Πριν από κάποια χρόνια, το να μιλάς για παιδικό άγχος θα φαινόταν το λιγότερο παράδοξο. Στις μέρες μας, ωστόσο, θεωρείται δεδομένο. Και αυτό, όχι γιατί τα παιδιά άρχισαν ξαφνικά να μιμούνται τους μεγάλους, ούτε γιατί έχουν αλλάξει άρδην οι συνθήκες της ζωής μας συγκριτικά με παλαιότερα. 

 

Το άγχος είναι ένα συναίσθημα όπως όλα τα άλλα. Όπως η χαρά, η λύπη ή ο θυμός. Όταν τα παιδιά βρίσκονται σε μια κατάσταση που νιώθουν ότι δεν μπορούν να τη διαχειριστούν ή ότι δεν έχουν αρκετά εφόδια για να την αντιμετωπίσουν, ενδέχεται να παρουσιάσουν συμπεριφορές άγχους. Κάποιες φορές το άγχος μπορεί να γίνει εφαλτήριο για δράση. Τα παιδιά να ενεργοποιηθούν, να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και να εξελιχθούν.

Ωστόσο, η υπερβολική εκδήλωση άγχους προκαλεί δυσλειτουργικά συναισθήματα και αντίστοιχα προβληματικές συμπεριφορές. Το βιβλίο φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο-οδηγό πρόληψης για την αποφυγή εμφάνισης του καταστροφικού άγχους.

Παρουσιάζει την έννοια του άγχους, το πώς εκδηλώνεται από τα παιδιά, τις αρνητικές επιπτώσεις του, αλλά κυρίως τους τρόπους πρόληψής του, μέσα από μεθόδους και τεχνικές της γνωστικής-συμπεριφοριστικής θεραπείας και τη θεμελίωση και ενίσχυση της συναισθηματικής ανθεκτικότητας.

Ειδικότερα, επιχειρεί να απαντήσει στα ερωτήματα:

• Τι είναι το άγχος;

• Πώς εκδηλώνεται και γιατί;

• Πόσο κακό μπορεί να κάνει στο παιδί;

• Πώς το αντιμετωπίζουμε;

• Και, κυρίως, πώς το προλαμβάνουμε;» (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

«Το έντονο και συνεχές άγχος είναι μια συναισθηματική αντίδραση που παρεκκλίνει του φυσιολογικού, με ό,τι αυτό σημαίνει για το άτομο που το βιώνει. Σε μια τέτοια περίπτωση μπορούμε να μιλήσουμε για αγχώδη διαταραχή (παλαιότερα νεύρωση). Οι αγχώδεις διαταραχές μαζί με τις διαταραχές της διάθεσης, λόγου χάρη την κατάθλιψη, αποτελούν τις δύο μεγάλες κατηγορίες των διαταραχών του συναισθήματος.

[…] Δυστυχώς, τα εσωτερικευμένα προβλήματα, όπως το άγχος ή η κατάθλιψη, συχνά υποτιμώνται λόγω της φύσης τους και παραμένουν κρυφά. Τα παιδιά δεν είναι πάντα ικανά να εκφράσουν το πώς αισθάνονται, με αποτέλεσμα τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί να τείνουν να υποτιμούν τη σοβαρότητα της οδύνης και του ψυχικού πόνου των παιδιών. Τα δε παιδιά νιώθουν μειονεκτικά και ντρέπονται για το άγχος τους. Υποκρίνονται και παριστάνουν ότι είναι καλά, αλλά το άγχος τους παραμένει. Για αυτούς τους λόγους, τα περισσότερα παιδιά με αγχώδεις διαταραχές δε λαμβάνουν καμία θεραπεία, ή δεν λαμβάνουν τη θεραπεία που χρειάζονται» (σελ. 41-42).

 

Ρίτσα Ψύλλου- Μαρία Ζαφειροπούλου. 2023. Παιδικό άγχος. Τι γίνεται με αυτό; Εκδόσεις Τόπος.

 

Νίκος Κουραβάνας & Ελένη Παπαδοπούλου, Ψυχολόγοι, MSc, MA.