Πώς αντιδράμε;
Ο θυμόσοφος λαός έχει ένα γνωμικό που περιγράφει πολύ καλά τη συνθήκη: «η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει». Σίγουρα κάποια στιγμή στη ζωή μας ερχόμαστε σε επαφή με ανθρώπους που δεν είναι και τόσο θετικά διακείμενοι απέναντί μας, και μέσα από κακεντρεχή και προσβλητικά σχόλια επιχειρούν να μας «τσακίσουν». Τι κάνουμε τότε; Πώς αντιδράμε;
Τις περισσότερες φορές αυτά τα φθονερά σχόλια έρχονται σαν κεραυνός εν αιθρία, σε ανύποπτο χρόνο και από κάποιο άτομο που μέχρι πρότινος δεν μας είχε δείξει σημάδια ότι θα μπορούσε να εκφραστεί με αυτό τον τρόπο για εμάς. Διαπιστώνουμε ότι αυτό το άτομο ίσως ήταν κοντά μας, ότι έμοιαζε φιλικό, χαμογελαστό, πρόσχαρο κοκ, κι έτσι μας σοκάρει η κακή συμπεριφορά του. Δεν μπορούμε να εξηγήσουμε τι συνέβη. Γιατί στην αρχή ήταν φιλικό και κοντά μας και τώρα έχει περάσει στην επίθεση, εφόσον εμείς δεν έχουμε αλλάξει, ούτε έχουμε κάνει κάτι για να προκαλέσουμε κι ως εκ τούτου να «προσκαλέσουμε» προσβλητικά σχόλια που δεν μας αξίζουν.
Πολλά πράγματα μπορεί να έχουν συμβεί και να έχουν μεταστρέψει τη συμπεριφορά κάποιου ατόμου που τις πρώτες μέρες ή τον πρώτο καιρό ήταν φιλικό μαζί μας και τώρα εχθρικό ή ειρωνικό. Καταρχάς, η φιλική στάση αυτού του ατόμου μπορεί πράγματι να ήταν αληθινή αρχικά και να ήθελε πράγματι να γίνουμε φίλοι ή καλοί συνεργάτες, αλλά καθώς μας γνώριζε καλύτερα, έμπαινε σε μια διαδικασία σύγκρισης μαζί μας. Η σύγκριση έρχεται σχεδόν αυτόματα αν όχι σε όλους, στους περισσότερους ανθρώπους και το «γιατί εκείνος, κι όχι εγώ» ξεκινάει σαν το σαράκι και κατατρύχει τις ανθρώπινες σχέσεις, είτε πρόκειται για επαγγελματικές, είτε κοινωνικές, αλλά ακόμη και στενές διαπροσωπικές σχέσεις. Η σύγκριση φέρνει τον ανταγωνισμό, κι έπειτα ακολουθεί η ζήλεια κι ο φθόνος. Τα θεμέλια για τη φθορά της σχέσης αρχίζουν να χτίζονται.
Κι έτσι ξημερώνει μια μέρα που ξαφνικά ακούς αδιανόητα λόγια που αφορούν στο άτομό σου, τόσο πικρόχολα και φαρμακερά που ακόμη και το δηλητήριο της έχιδνας θα είχε καλύτερη γεύση. Το άτομο που ξεστόμισε προσβολές ίσως και να προετοίμαζε μέρες τώρα τις προσβολές του, σε αντίθεση με εσένα που από το σοκ έχεις παγώσει και αντιδράς με ένα παγωμένο χαμόγελο, κι αυτή είναι η μόνη σου άμυνα. Το δηλητήριο αρχίζει να διαπερνά κάθε μόριο της ψυχής σου και η απογοήτευση και η πικρία συγκλονίζουν όλο το είναι σου. Περνούν οι ώρες, περνούν οι μέρες και φέρνεις ξανά και ξανά τα προσβλητικά λόγια στο νου σου, αναμασώντας τα και με δυσκολία να τα χωνέψεις. Προσπαθείς να χρυσώσεις το χάπι δικαιολογώντας το άτομο, με σκέψεις ότι μάλλον δεν το εννοούσε έτσι όπως το εξέλαβα ή ίσως να έχει κι ένα δίκιο και ότι για το καλό μου, μου μίλησε με αυτό τον τρόπο κτλ κτλ. Όμως, ενίοτε θυμώνεις με τον εαυτό σου και μονολογείς: καλά κι εγώ γιατί δεν του απάντησα; Γιατί δεν ειρωνεύτηκα ή δεν βρήκα κάτι αντίστοιχο και πικρόχολο για να κάνω αυτό το άτομο να σιωπήσει μια για πάντα;
Δεν απάντησες με τον ίδιο τρόπο, γιατί δεν είχες μπει σε διαδικασία σύγκρισης μαζί του. Δεν ένιωθες μειονεκτικά, ούτε προετοίμαζες από μέρες μια ατάκα-κακία που θα φέρει σε αμηχανία τον άλλον. Δεν απάντησες κάτι, όχι γιατί το μυαλό σου δεν μπορούσε να σκεφτεί μια αντίστοιχη ατάκα-κακία, αλλά γιατί δεν είσαι άνθρωπος που λέει πικρόχολα σχόλια στους άλλους.
Ξέρεις κάτι όμως; Καλύτερα που δεν απάντησες με τον ίδιο τρόπο, γιατί τότε θα έπεφτες στο ίδιο επίπεδο με το άτομο που σου επιτέθηκε φραστικά. Και τότε θα του έδινες τη χαρά και την ικανοποίηση ότι εσύ είσαι που λες τις κακίες. Ούτως ή άλλως, τέτοιου είδους άτομα, είναι τυφλωμένα από το θυμό τους που δεν μπορούν να δουν και να εξετάσουν τα λόγια και τη συμπεριφορά τους.
Να θυμάσαι ότι αυτό το άτομο πλέον σου έχει δείξει τα «χαρτιά» του, κι αυτό είναι δώρο, καθώς γνωρίζεις ότι δεν μπορείς να βασιστείς πάνω του, ούτε να το εμπιστευθείς, ούτε μπορείς να προσδοκάς τίποτα. Αν παρατηρήσεις λίγο καλύτερα, θα δεις ότι αυτού του είδους οι άνθρωποι που σχολιάζουν ειρωνικά ή προσβλητικά τους άλλους έχουν ένα κοινό: θα αποφασίσουν να πουν την κακία τους παρουσία τρίτων, καθώς θέλουν να έχουν ένα κοινό που θα τους θαυμάσει για το πόσο έξυπνη ήταν αυτή η κακία που είπαν. Μπορεί τα τρίτα άτομα και να γελάσουν σε βάρος του ατόμου που δέχεται bullying, αντί να το υπερασπιστούν και να επιπλήξουν τον είρωνα. Όμως, μην πτοείσαι, σχόλια που δεν σου αξίζουν, μάθε να μην σε αγγίζουν. Η αδιαφορία σου και η αποφυγή αυτών των ατόμων είναι η καλύτερη απάντηση. Τις περισσότερες φορές η σιωπή είναι χρυσός!
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου