Το άτομο μεγαλώνοντας γίνεται πιο σοφό και 'γοητευτικό'...
Για πολλούς ανθρώπους, τα γηρατειά είναι η υποδούλωση μιας ψυχής που θέλει να ζήσει, να ονειρευτεί, να εκφραστεί και που εμποδίζεται από το κουρασμένο και γερασμένο σώμα. Από την άλλη, η τρίτη ηλικία είναι η εποχή που ο άνθρωπος, έχοντας τη σοφία της ζωής, μπορεί να δει τον κόσμο με άλλα μάτια, να χαρεί και να δώσει σημασία σε απλά πράγματα που οι νέοι παραβλέπουν και που δεν έχουν ακόμη την ωριμότητα που χρειάζεται για να τα εκτιμήσουν. Στις περισσότερες παραδοσιακές κοινωνίες, οι ηλικιωμένοι θεωρούνται, ως οι πρεσβύτεροι της κοινότητας ή του χωριού, και παίζουν σημαντικό ρόλο στα διάφορα κοινωνικά θέματα που προκύπτουν.
Η ηλικία φέρνει εμπειρία και σοφία, αυτό είναι μια γνώση κοινή και παλιά όσο και ο άνθρωπος. Τώρα όμως επιβεβαιώθηκε και επιστημονικά από μια ομάδα επιστημόνων που εξέτασαν τον εγκέφαλο νεαρών και ηλικιωμένων ατόμων στον τομογράφο.
Ανατρέποντας τη γενικώς παραδεδεγμένη θεωρία ότι ο εγκέφαλος «ατονεί» με την ηλικία μια μελέτη έδειξε ότι ο εγκέφαλος των ηλικιωμένων όχι μόνο δεν είναι πιο «αργός» από αυτόν των νέων αλλά επί πλέον είναι και πιο «σοφός» επιτρέποντάς τους να αξιοποιούν καλύτερα τις δυνατότητές τους και να επιτυγχάνουν ανάλογες ή και καλύτερες επιδόσεις. Οι ηλικιωμένοι χρησιμοποιούσαν τον εγκέφαλό τους πιο αποτελεσματικά, επιστρατεύοντας μόνο συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που οδηγούσαν σε καλύτερες επιδόσεις, ενώ αντιδρούσαν καλύτερα και πιο ήρεμα όταν έκαναν λάθη. Επίσης, η έρευνα βρήκε ότι ο εγκέφαλος των ηλικιωμένων δεν επηρεάζεται τόσο από την κριτική και έχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση από τον εγκέφαλο των νεότερων ατόμων. Βασικό χαρακτηριστικό της τρίτης ηλικίας είναι ότι ξέρουν να χρησιμοποιούν καλύτερα τις ικανότητές τους.
Η τρίτη ηλικία είναι η εποχή που ο άνθρωπος, έχοντας τη σοφία της ζωής, μπορεί να δει τον κόσμο με άλλα μάτια, να χαρεί και να δώσει σημασία σε απλά πράγματα που οι νέοι παραβλέπουν και που δεν έχουν ακόμη την ωριμότητα που χρειάζεται για να τα εκτιμήσουν. Είναι μια περίοδος εξίσου δημιουργική, παραγωγική και δυναμική στη ζωή των ανθρώπων, όπου η εμπειρία κάνει κάποια πράγματα να φαντάζουν πιο εύκολα, γιατί το άτομο ξέρει πως να τα διαχειριστεί.
Η σοφία της ζωής βοηθάει το άτομο να δίνει σημασία σε απλά και λιτά πράγματα, που οι νέοι παραβλέπουν γιατί δεν έχουν ακόμη την απαραίτητη ωριμότητα για να τα εκτιμήσουν. Επίσης, τα άτομα της τρίτης ηλικίας μαθαίνουν να αποδέχονται τις συνεχείς αλλαγές στη ζωή τους και μπορούν να τα βγάζουν πέρα καλύτερα με τις συγκρούσεις, καθώς είναι πιο συναινετικοί από τους νέους που τείνουν να επιδεινώνουν τα πράγματα με την επιθετική τους στάση. Ακόμη, αναγνωρίζουν ότι οι αξίες και οι απόψεις των ατόμων διαφέρουν, άρα πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρχει ανοχή και αλληλοκατανόηση, ότι η ζωή είναι γεμάτη αναπόφευκτες αβεβαιότητες, ότι η αλλαγή στα πάντα είναι νόμος και ότι πρέπει κανείς να την αποδέχεται.
Οι ηλικιωμένοι αναζητούν ευκολότερα ένα συμβιβασμό και είναι πιο πρόθυμοι να παραδεχτούν ότι υπάρχουν πράγματα που μπορεί να μην γνωρίζουν σε μια κατάσταση, μπαίνοντας πιο εύκολα στη θέση του άλλου. Πρόκειται για μια σοφία που δεν έχει να κάνει τόσο με το πόσες πληροφορίες έχει αποκτήσει κάποιος στη ζωή του, πόση τυπική μόρφωση και πόσες επαγγελματικές ικανότητες έχει. Αυτή η σοφία είναι πολύτιμη σε μια κοινωνία και μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση διαφόρων κοινωνικών προβλημάτων. Ο ηλικιωμένος διαθέτει μια ‘κοινωνική σοφία’ που ισχύει ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη που ανήκει, τις γνώσεις και την εκπαίδευσή του.
Σήμερα οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας με την καθημερινή δράση τους, τη ζωτικότητά τους και την ενεργό συμμετοχή στα κοινωνικά, πνευματικά, πολιτικά και πολιτιστικά δρώμενα της εποχής μας, αποδεικνύουν ότι είναι μάχιμοι της ζωής και δημιουργικοί. Κοιτάζοντας τις φωτογραφίες των παππούδων και των γιαγιάδων τους, διαπιστώνουν ότι διατηρούνται σε καλύτερη φυσική κατάσταση και νιώθουν αρκετά νέοι.
Διαπιστώνουν ότι η τρίτη ηλικία δεν σημαίνει υποχρεωτικά αρρώστιες και γήρανση, αλλά μια ακόμη περίοδο δημιουργίας και ανάπτυξης. Μια περίοδο με πολλές αληθινές χαρές, φτάνει μονάχα να καταλαβαίνουν ότι:
Το σεβασμό τον εμπνέεις και δεν τον επιβάλλεις. Το μόνο που εξουσιάζεις και μπορείς να αλλάξεις είναι ο εαυτός σου, κανένας άλλος.
Να αντιλαμβάνεσαι τις πρωτοτυπίες και τα ενδιαφέροντα των νέων. Να αποδέχεσαι τη συνυπευθυνότητά σου για το καλό και κυρίως για το κακό.
Το χθες χάθηκε. Το αύριο είναι αβέβαιο. Το σήμερα υπάρχει και μας ανήκει. Γι’ αυτό θα πρέπει να το αξιοποιήσουμε. Και να αποδεχτούμε το βιολογικό μαρασμό και τις βιοσωματικές αλλαγές, να συμφιλιωθούμε με το παρελθόν και την αναπόφευκτη φθορά μας αλλά και να ζούμε με την ιδέα της ανάγκης ιατρικών εξετάσεων και να συμβιβαζόμαστε με τα προβλήματα της υγείας και της ηλικίας μας.
Το να ξέρεις να γερνάς βρίσκεται στην κορυφή της σοφίας και είναι ένα από τα δυσκολότερα μέρη της τέχνης της ζωής.
Παπαδοπούλου Ελένη- Ψυχολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου