Δευτέρα 8 Απριλίου 2024

Δημιουργική γραφή και ο θεραπευτικός της ρόλος

«Η δημιουργική γραφή στηρίζεται στην βαθιά ανθρώπινη ανάγκη μας, να δίνουμε φωνή στις σκέψεις μας και σχήμα στις εμπειρίες μας. Έχοντας στον πυρήνα της τη δημιουργική διαδικασία, έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιεί τη δημιουργικότητά μας και βρίσκοντας πρόσβαση σε ασυνείδητες διεργασίες να μας φέρνει σε επαφή με τον βαθύτερο αυθεντικό εαυτό μας» (σελ. 67).

 

Η δημιουργική γραφή είναι ένας τρόπος που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ώστε να περιγράψουμε σκέψεις, ιδέες και συναισθήματά μας μετατρέποντάς τα σε λέξεις. Έχουμε την ικανότητα να κάνουμε όνειρα, να εκφράζουμε συναισθήματα, να συνδεόμαστε με ότι υπάρχει γύρω μας και να αναζητούμε διαρκώς νόημα σε αυτά που κάνουμε. Αναζητούμε διαρκώς τάξη, ενότητα και νόημα στο ακατέργαστο υλικό που αντλούμε από τις εμπειρίες μας και αυτό που ανακαλύπτουμε νιώθουμε την ανάγκη να το μοιραστούμε και με άλλους ανθρώπους γύρω μας.

«Η δημιουργική γραφή μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε πάνω στο χαρτί ένα νέο ‘χώρο’ για να κινηθούμε ανάμεσα στο ‘μέσα’ και στο ‘έξω’, στο φανταστικό και στο πραγματικό, στην ψυχική ζωή και στην πραγματικότητα. Να κινηθούμε δηλαδή σε αυτό που ο Άγγλος παιδίατρος και ψυχαναλυτής Donald Winnicott ονόμασε ‘δυνητικό χώρο’, μια τρίτη περιοχή της ανθρώπινης εμπειρίας, που είναι ο χώρος της δημιουργίας, της τέχνης, του παιχνιδιού και της αληθινής ζωής.

Γράφοντας με τον τρόπο της δημιουργικής γραφής δεν ‘μεταφράζουμε’ απλώς μέσα από τις λέξεις τον κόσμο και τη ζωή σε μια άλλη γλώσσα, τη λογοτεχνική. Στην ουσία αναδημιουργούμε την πραγματικότητα σύμφωνα με τη βαθύτερη ανάγκη και επιθυμία μας, μπολιάζοντάς την με το δικό μας προσωπικό υλικό. Μέσα από αυτή τη διαδικασία έχουμε την ευκαιρία όχι μόνο να διερευνήσουμε, να κατανοήσουμε και να αφομοιώσουμε νέες διαστάσεις της πραγματικότητας διευρύνοντας τα όρια της αντίληψής μας, αλλά και να έρθουμε σε επαφή με την εσωτερική μας αλήθεια και τον πραγματικό μας εαυτό» (σελ. 67-68).

Η γραφή είναι πάντα μια συνομιλία. Πολλές φορές είναι μια συνομιλία ανάμεσα στην εσωτερική και εξωτερική πραγματικότητα και ανάμεσα στις διάφορες πλευρές του εαυτού μας. Η γραφή δίνει τη δυνατότητα στο άτομο να αρχίσει να ακούει τον εαυτό του χωρίς να τον κρίνει, κι έτσι μπορεί να τον γνωρίσει καλύτερα.

«Ακολουθώντας τη γραφή και αφήνοντάς την να μας οδηγήσει, αυτή αποκαλύπτει πράγματα για μας και καθρεφτίζει τις δυσκολίες μας, όχι μόνο μέσα από το περιεχόμενό της, αλλά επίσης και από το πώς εκφραζόμαστε και από τα εμπόδια που συναντάμε στην προσπάθειά μας να γράψουμε. […] Μέσα στο πεδίο της δημιουργικής γραφής, καθώς μπαίνουμε στη διαδικασία αναζήτησης ενός καλύτερου γραπτού λόγου, ουσιαστικά μπαίνουμε στην διαδικασία αναζήτησης του αληθινού λόγου. […]

Αυτή η αναζήτηση της προσωπικής αλήθειας και της δικής μας φωνής στο γράψιμό μας, που υπάρχει ως προαπαιτούμενο της καλής γραφής, μας βοηθάει να συναντηθούμε με τον πραγματικό/ αυθεντικό εαυτό μας, το αντίθετο του ‘ψευδούς εαυτού’, κάτι που είναι επίσης ζητούμενο τόσο στην προσωπική ανάπτυξη όσο και στην ψυχοθεραπεία» (σελ. 68-69).

Η δημιουργική γραφή δίνει τη δυνατότητα στο άτομο να αποκτήσει πρόσβαση σε στοιχεία που υπάρχουν στο ασυνείδητο, έχοντας έτσι την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τον αληθινό εαυτό και τη βαθύτερη αλήθεια που τον πρεσβεύει.

«Το να προσπαθούμε να γράψουμε ‘αληθινά’ και με την προσωπική μας φωνή είναι στη βάση της μια πράξη γενναιότητας, τόλμης και αυτοεπιβεβαίωσης. Χρειάζεται να εμπιστευτούμε τις εσωτερικές μας πηγές και να τις ακολουθήσουμε. Χρειάζεται να τολμήσουμε να φέρουμε στην επιφάνεια πλευρές του εαυτού μας, που βρίσκονταν κρυμμένες στη σκιά και να τις εκθέσουμε στο φως δηλώνοντας ‘αυτό είμαι’. Γράφοντας με τη δική μας φωνή επιβεβαιώνουμε βαθιά την ύπαρξή μας, αποδεχόμενοι και επικυρώνοντας αυτό που είμαστε και τον δικό μας μοναδικό τρόπο με τον οποίο ‘βλέπουμε’ την πραγματικότητα» (σελ. 70).

 

Πηγή:

Αντωνοπούλου Άννα. 2023. «Εισαγωγή στη θεραπευτική δημιουργική γραφή και βιβλιοθεραπεία/ θεραπεία μέσω ποίησης». 24 Γράμματα Εκδόσεις.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου