Χρόνια αναβλητικότητα και άγχος

Πώς επηρεάζει η χρόνια αναβλητικότητα τη ζωή μας;

 

Το άγχος και η αναβλητικότητα μπορούν να τροφοδοτήσουν το ένα το άλλο και να οδηγήσουν το άτομο σε έναν φαύλο κύκλο. Η ακαταστασία και το άγχος σχετίζονται, πηγάζουν ή προκαλούν το ένα το άλλο. Η δυσκολία λήψης αποφάσεων αποτελεί μια βασική πρόκληση που συνδέεται με την ακαταστασία και το άγχος.

Η χρόνια αναβλητικότητα προκαλεί διαρκώς στο άτομο ένα αίσθημα απογοήτευσης για τον εαυτό. Το άτομο βλέπει παντού γύρω του απραγματοποίητες φιλοδοξίες, καθώς και πράγματα και έργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί. Οι υποχρεώσεις του ατόμου μέσα στο σπίτι, σε συνδυασμό με τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις που έχει έξω από το σπίτι οδηγούν το άτομο σε ένα έντονο αίσθημα των ανεκπλήρωτων προσδοκιών χωρίς να υπάρχει τρόπος διαφυγής.

Όταν το άτομο βρίσκεται σε μια κατάσταση χρόνιας αναβλητικότητας, νιώθει ότι το σπίτι είναι περισσότερο μια φυλακή με έντονη απογοήτευση και λιγότερο ένα καταφύγιο για ξεκούραση και ηρεμία. Οι εκκρεμότητες, τα καταπιεστικά έργα και τα ανεκπλήρωτα πράγματα συσσωρεύονται, με αποτέλεσμα το άτομο να βιώνει ένα έντονο αίσθημα αποτυχίας.

Το άτομο είναι σημαντικό να στρέψει την προσοχή του σε αυτά που μπορεί όντως να πραγματοποιήσει και είναι επιτεύξιμα και όχι σε όσα πιστεύει ότι μπορεί να καταφέρει. Αυτή η επίγνωση των απραγματοποίητων στόχων προκαλεί απογοήτευση για τον εαυτό και δημιουργεί μια ψεύτικη ελπίδα ότι στο μέλλον η κατάσταση θα εξομαλυνθεί, χωρίς όμως το ίδιο το άτομο να προσπαθήσει με διαφορετικό τρόπο.

Το άτομο καλείται να δώσει κάποιες απαντήσεις στον εαυτό του: θα γίνει ποτέ αυτό που θέλει ή πρέπει να είναι; θα μπορέσει να διαχειριστεί τα φαινομενικά απλά πράγματα στη ζωή του;

Η χρόνια αναβλητικότητα συνδέεται με μια διάχυτη αίσθηση άγχους. Το άτομο αντί να ψάξει να βρει τρόπους να πραγματοποιήσει τους στόχους και να κινητοποιήσει τον εαυτό του, αυξάνει το άγχος και παραμένει πίσω. Το άτομο διαρκώς ανησυχεί για όσα δεν έχουν επιτευχθεί και βιώνει απανωτές δυστυχίες, προκαλώντας όλο και περισσότερο άγχος.

Η αναβλητικότητα είναι μια βασική πηγή εκδήλωσης άγχους. Αποτελεί μια μορφή αποφυγής, είναι αποτέλεσμα του άγχους αλλά και παράγοντας πρόκλησης άγχους. Όσο περισσότερο το άτομο φοβάται μια κατάσταση, τόσο περισσότερο τείνει να την αποφεύγει. Η αναβλητικότητα επηρεάζει και επηρεάζεται από την ακαταστασία που υπάρχει στη ζωή του ατόμου, η οποία μπορεί να λειτουργεί ανατροφοδοτικά. Όσο πιο έντονη είναι η ακαταστασία που βιώνει το άτομο, τόσο πιο μεγάλη πίεση νιώθει και τόσο μικρότερη η ικανότητα επίλυσης αυτής της κατάστασης. Το άτομο που έχει υψηλά επίπεδα αναβλητικότητας, συσσωρεύει απραγματοποίητους στόχους και δυσκολεύεται πολύ να τακτοποιήσει όλα τα πράγματα που πρέπει να κάνει και να διαχειριστεί με κατάλληλο τρόπο τον χρόνο.

Η οργάνωση του περιβάλλοντος, των καταστάσεων και του χρόνου είναι σημαντικά βήματα στην προσπάθεια μείωσης της αναβλητικότητας. Πρόκειται για μια επιτακτική ανάγκη, ώστε να μπορέσει το άτομο να μειώσει το άγχος και να είναι πιο αποτελεσματικό στους στόχους που θέτει και στις αποφάσεις που παίρνει.

Είναι πολύ σημαντικό το άτομο να βρει τρόπους να κινητοποιεί τον εαυτό του και να μειώνει το άγχος πραγματοποιώντας και ολοκληρώνοντας τους στόχους που έχει. Το άτομο, αντί να επιπλήττει διαρκώς τον εαυτό του για όσα αναβάλλει και για όσα δεν έχει καταφέρει είναι προτιμότερο να κάνει σταδιακά βήματα προς την υλοποίηση των στόχων. Χρειάζεται μια διαρκή εγρήγορση του ατόμου ώστε να οργανωθεί και κινηθεί προς την επίτευξη των στόχων του.

 

Πηγή:

Alicia Clark. (2024). Tired of Chronic Procrastination Ruling Your Life? Anxiety and procrastination can feed off each other and drag you into a loop. https://www.psychologytoday.com/us/blog/hack-your-anxiety/202401/tired-of-chronic-procrastination-ruling-your-life.

 

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.