«Δεν είμαστε τα προβλήματά μας…»

 Ποιο είναι το πρόβλημα και πώς μπορούμε να το προσεγγίσουμε;

Αρχικά, στόχος είναι να εξωτερικεύσουμε το πρόβλημα και να μπορέσουμε να πάρουμε απόσταση από αυτό ώστε να το κατανοήσουμε και να αναγνωρίσουμε ότι το πρόβλημα δεν είμαστε εμείς οι ίδιοι. 

 

Η αναγνώριση του προβλήματος αποτελεί μόνο την αρχή. «Μόλις το πρόβλημα αποκτήσει ένα όνομα και έρθουν στο προσκήνιο οι τακτικές και οι επιπτώσεις του, το άτομο έχει μια ευκαιρία να αλλάξει τη σχέση του με το πρόβλημα» (σελ. 42).

Δίνοντας όνομα στο πρόβλημα: υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να βρούμε ένα εξωτερικευμένο όνομα για το πρόβλημα.

Διερευνώντας την επιρροή και τις λειτουργίες του προβλήματος: ήρθε η ώρα να διερευνήσουμε: πόσο καιρό υπάρχει το πρόβλημα; Πότε ήρθε για πρώτη φορά στη ζωή μας; Πότε είναι πιο πιθανόν να εμφανιστεί; Έρχεται αναπάντεχα ή με προειδοποίηση; Ποιοι είναι οι φίλοι του προβλήματος; πότε και υπό ποιες συνθήκες αποκτά το πρόβλημα μεγαλύτερη δύναμη;

Εξερευνώντας τις επιπτώσεις του προβλήματος: ποιες είναι οι επιπτώσεις σε διάφορους τομείς, όπως στο σπίτι, στη δουλειά, στο σχολείο, στις οικογενειακές σχέσεις, στην ταυτότητα, στις ελπίδες, στις προσδοκίες, στα όνειρα, στις μελλοντικές δυνατότητες…

Αξιολογώντας τις επιπτώσεις του προβλήματος: οι επιπτώσεις που έχει το πρόβλημα στη ζωή μας είναι θετικές ή αρνητικές; Θέλουμε να αλλάξουμε τη σχέση με το πρόβλημα; Θέλουμε να απελευθερωθούμε εντελώς από το πρόβλημα ή απλώς να μετριάσουμε την επιρροή του;

Ρωτώντας το γιατί: γιατί θέλουμε να αλλάξουμε τη σχέση μας με το πρόβλημα; Πώς μας εμποδίζει το πρόβλημα να κάνουμε περισσότερα από αυτά που θα θέλαμε στη ζωή; Τι θα διαφοροποιούνταν στη ζωή μας αν μπορούσαμε να μετριάσουμε την επιρροή του προβλήματος;

Είναι σημαντικό να αλλάξουμε τη σχέση μας με το πρόβλημα. Μπορεί να επιλέξουμε να εξαλείψουμε το πρόβλημα, να διώξουμε το πρόβλημα, να διαχωριστούμε από το πρόβλημα, να απορρίψουμε την επιρροή του προβλήματος, να βγούμε από τη σκιά του προβλήματος ή να τιθασεύσουμε το πρόβλημα. Η προσπάθεια για αλλαγή της σχέσης με το πρόβλημα δεν σημαίνει πως θα είναι επιτυχής, καθώς υπάρχουν και επίμονα προβλήματα. Ένας τρόπος για να προσεγγίσουμε το πρόβλημα είναι γραπτά, δηλαδή να δημιουργήσουμε τα δικά μας ντοκουμέντα σχετικά με το πρόβλημα. Μέσα από αυτή την επαφή με το πρόβλημα, το κάθε άτομο εντοπίζει τις δικές του δεξιότητες, που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να αντιμετωπίσει διάφορες καταστάσεις. Οι ιστορίες που αφηγούμαστε για τις ζωές μας, μας δίνουν τη δυνατότητα να εντοπίσουμε τα προβλήματα, να τα επεξεργαστούμε και να αλλάξουμε και την ίδια την αφήγηση.                               

 

Πηγή:

David Derborough. (2022). Λέγοντας ξανά τις ιστορίες της ζωής μας. Αφηγηματική θεραπεία και πρακτική στην καθημερινή ζωή. Εκδόσεις Oposito.

 

 Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.