Ειλικρίνεια στα όρια της αγένειας…

Η ειλικρίνεια είναι ένα βασικό και απαραίτητο χαρακτηριστικό στις διαπροσωπικές σχέσεις και στις αλληλεπιδράσεις με τους άλλους. 

Πολλές φορές ακούμε ανθρώπους να λένε: «είμαι ειλικρινής, για αυτό δεν έχω ανθρώπους γύρω μου». «Μου αρέσει να είμαι ειλικρινής, τα λέω πάντα έξω από τα δόντια, και όποιος αντέχει».

Πώς καθορίζουμε όμως την ειλικρίνεια και ποια είναι τα όρια της ειλικρίνειας; Από ποιο σημείο και πέρα ξεφεύγουμε πλέον από το πλαίσιο της ειλικρίνειας και φτάνουμε στην αγένεια; 

Είναι σημαντικό να κάνουμε έναν διαχωρισμό ανάμεσα στην ειλικρίνεια και στην αγένεια, ή στην έλλειψη σεβασμού ή στην προσβλητική συμπεριφορά. Το να σχολιάσω κάτι χωρίς να μου το ζητήσει ο άλλος, το να πω τη γνώμη μου χωρίς να ερωτηθώ, το να εκφράσω την άποψή μου, χωρίς να με αφορά… τότε αυτό δεν είναι ειλικρίνεια. Η ειλικρίνεια δεν μου δίνει το δικαίωμα να προσβάλλω τον άλλο, να μειώσω ή να υποτιμήσω τον άλλο. 

Ειλικρίνεια σημαίνει αξιοπιστία, ακεραιότητα, εγκυρότητα, αλήθεια, ευθύτητα… Ειλικρίνεια σημαίνει γνησιότητα και αυθεντικότητα. Όμως, θα πρέπει να επιλέγουμε τι λέμε, πως το λέμε και αν υπάρχει λόγος να το πούμε. Ένα προσβλητικό σχόλιο δεν προσφέρει τίποτα, δεν είναι ειλικρινής κίνηση και δεν θα πρέπει να μας κάνει περήφανους. Το να σχολιάζουμε αρνητικά τους ανθρώπους γύρω μας ή το να λέμε απερίσκεπτα ότι μας έρχεται στο μυαλό δεν είναι ειλικρίνεια, είναι μάλλον μια παρορμητικότητα που εμποδίζει τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και αλληλεπιδράσεις.

Είναι σημαντικό να είμαστε ειλικρινείς, αλλά είναι πιο σημαντικό να είμαστε ευγενικοί και διακριτικοί με τους ανθρώπους γύρω μας. Δεν είναι και πολύ βοηθητικό να κρίνουμε τους άλλους για να τους βελτιώσουμε, μπορούμε να τους βοηθήσουμε μέσα από τη συμπαράσταση και τη στήριξη. 

Είμαι ειλικρινής απέναντί σου σημαίνει πρώτα από όλα ότι σε σέβομαι, σε υπολογίζω, δεν σε κοροϊδεύω, αλλά και δεν σε πληγώνω. Είμαι ειλικρινής σημαίνει ότι σου δείχνω κατανόηση και αφού μάθω πως λειτουργείς, πως σκέφτεσαι και πως συμπεριφέρεσαι, σου λέω αυτά που θέλω ξέροντας όμως τι μπορείς να αντέξεις και τι μπορείς να ακούσεις…

Είμαι ειλικρινής χωρίς να φτάνω στα όρια της αγένειας ή της προσβολής, χωρίς να φτάνω στα όρια της κακίας, χωρίς να υποτιμώ την προσωπικότητα και την ύπαρξή σου… χρειάζεται προσπάθεια να το καταφέρουμε και καλό είναι συχνά να μπαίνουμε στη θέση του άλλου, σκεπτόμενοι «πώς νιώθει ο άλλος με αυτό που λέμε; πώς μπορεί να το λαμβάνει και τι σκέψεις του προκαλεί;». Δεν είναι εύκολο να το κάνουμε αυτό διαρκώς, ωστόσο, είναι σημαντικό να το κάνουμε όταν δεν θέλουμε να προσβάλλουμε ή να πληγώσουμε τον άλλο, όταν δεν επιθυμούμε να επιδράσουμε αρνητικά στον άλλο.

«Λέω αυτό που σκέφτομαι με ειλικρίνεια, χωρίς να σε προσβάλλω και αποσιωπώ όσα ξέρω πως το μόνο που μπορούν να καταφέρουν είναι να σε πληγώσουν, να σε προσβάλλουν ή να σε μειώσουν…»

Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος- Κοινωνιολόγος, MSc.