«Η
καρδιά της μητέρας είναι μια βαθιά άβυσσος, στο κάτω μέρος της οποίας θα βρείτε
πάντα τη συγχώρεση» ~ Honore de Balzac
Το πρώτο αντικείμενο αγάπης στη ζωή
του ατόμου είναι η μητέρα. Το πρώτο πρόσωπο αναφοράς, που προσφέρει τροφή,
προστασία και ασφάλεια από κάθε είδους απειλή είναι η μητέρα. Το πρόσωπο που
εξασφαλίζει τη συνέχεια της ύπαρξης του ανυπεράσπιστου βρέφους και αφήνει τα
ίχνη της πάνω του, ανεξίτηλα, για πάντα. Το βασικό σημείο αναφοράς για το
παιδί, αλλά και για τον μετέπειτα ενήλικα. Μια σχέση που είναι μοναδική και δεν
πρόκειται να αντικατασταθεί από καμία άλλη σχέση στη ζωή μας. Αυτό δεν σημαίνει
πως για ότι γίνει πρέπει να κατηγορούμε τη μητέρα, αλλά να αναγνωρίσουμε τη
συμβολή της στην εξέλιξη του κάθε ατόμου.
Και από την πλευρά της μητέρας, η
μοναδική αυτή σχέση δεν θα πρέπει να σημαίνει πως η ίδια θα νιώθει ότι
θυσιάζεται για το παιδί της φορτώνοντάς το έπειτα, συνειδητά ή ασυνείδητα το
βάρος αυτής της θυσίας, ούτε ότι το παιδί είναι προέκτασή της, προσπαθώντας να
ζήσει μέσα από το παιδί ή κτήμα της, μέσα από το οποίο θα εκπληρώσει τις δικές της
ανάγκες και επιθυμίες. Είναι μια σχέση όπου και οι δύο έχουν ανάγκη να βρίσκεται
ο ένας κοντά στον άλλο, να βαδίζουν πλάι- πλάι…
Η μητέρα δεν είναι ο καθοδηγητής,
δεν είναι ο διαχειριστής της ζωής του παιδιού, δεν είναι ο αρχηγός σ’ αυτή τη
σχέση. Είναι απλά ο ενήλικας της σχέσης, το ώριμο άτομο σ’ αυτή τη δυάδα, που
καλείται να βαδίσει πλάι- πλάι με το παιδί δείχνοντάς του το δρόμο, έχοντας όμως
ως βασικό στόχο να το κάνει να σταθεί στα δικά του πόδια, να μάθει να παίρνει τις
δικές του αποφάσεις, να μπορεί να έχει τη δική του γνώμη και να ξέρει ποια
είναι τα δικά του όνειρα και όχι τα δικά της.
Είναι δύο ξεχωριστά πρόσωπα, που
καλούνται ως συνοδοιπόροι να προχωρήσουν στη ζωή, σταδιακά, όμως το παιδί
μεγαλώνει και η μητέρα συνεχίζει να είναι πλάι στο παιδί, όσο το παιδί τη
χρειάζεται, όσο το παιδί την έχει ανάγκη, όχι όμως αντικαθιστώντας τη λογική, τις
σκέψεις, τη συμπεριφορά, τις ευθύνες, τις υποχρεώσεις και τις επιθυμίες του
παιδιού. Το παιδί πάντα έχει ανάγκη τη μητέρα σε όποια ηλικία και αν είναι, για
αυτό και η σχέση αυτή θεωρείται αναντικατάστατη. Μεγαλώνοντας, όμως, αλλάζει ή
τουλάχιστον αναμένουμε ότι αλλάζει ο τρόπος που το παιδί έχει ανάγκη τη μητέρα
του. Στόχος δεν είναι μια σχέση εξάρτησης ούτε όμως μια σχέση σύγκρουσης,
στόχος είναι μεγαλώνοντας το παιδί να εξελιχθεί σε μια ισορροπημένη σχέση
ανάμεσα σε δύο ενήλικες, όπου πάντα ο ένας ρόλος ανήκει στη μητέρα και ο άλλος στο
αιώνιο παιδί.
Το παιδί έχει ανάγκη από τη
μητέρα, από μια μητέρα που θα είναι δίπλα του, βάζοντας όρια, κάνοντάς το να
νιώθει εμπιστοσύνη και ασφάλεια, κάνοντάς το αυτόνομο και ανεξάρτητο… Η μητέρα
δεν χρειάζεται να είναι υπερπροστατευτική, γιατί πνίγει το παιδί, ούτε να
βρίσκεται απέναντι από το παιδί λες και είναι εχθροί, αλλά ούτε και απόμακρη
από το παιδί, στερώντας του τον κυριότερο συναισθηματικό δεσμό που αποτελεί τη
βάση για τις μετέπειτα σχέσεις του ατόμου.
Υπερπροστατεύω δεν σημαίνει
αγαπώ. Υπερκαλύπτω τις ανάγκες του παιδιού δεν σημαίνει ότι του δείχνω αγάπη ή
του μαθαίνω πώς να εκφράζει τις ανάγκες του. Θυσιάζομαι σημαίνει πως περιμένω
την αναγνώριση, αφού θυσίασα τη δική μου ζωή, περιμένω το αντάλλαγμα, τι θα
κάνεις εσύ για μένα μεγαλώνοντας; Θυσιάζομαι σημαίνει επιλέγω να σταματήσω να
ζω για μένα, επομένως, μπορώ να ζω μόνο μέσα από το παιδί μου; Χάνοντας όμως τη
δική μου ζωή προσδοκώ ότι το παιδί θα καταφέρει να εκπληρώσει και όλα όσα εγώ
έχασα για χάρη του. Αγαπώ είναι το μόνο που ουσιαστικά χρειάζεται το παιδί και
αγαπώ σημαίνει αποδέχομαι και στηρίζω το παιδί χωρίς όρους, χωρίς προϋποθέσεις
και χωρίς όρια… και μαθαίνω και στο παιδί να κάνει το ίδιο…
Η μητέρα λειτουργεί ως καθρέφτης
για το παιδί, για αυτό είναι σημαντικό να μην στέλνει αντιφατικά μηνύματα στο
παιδί. Μέσα από το βλέμμα της μητέρας το παιδί διαμορφώνει τον τρόπο που το ίδιο
βλέπει τον εαυτό του, τον εκτιμά και νιώθει απέναντί του. Το παιδί αναπτύσσει
σεβασμό και εμπιστοσύνη προς τον εαυτό του, όταν έχει λάβει αγάπη, σεβασμό και
εμπιστοσύνη από τη μητέρα του από την αρχή της ανάπτυξης αυτού του δεσμού.
Είναι επομένως ένας σημαντικός και ισχυρός δεσμός που μας εμπλουτίζει με
συναισθηματικές εμπειρίες ή μας δημιουργεί συναισθηματικά και επικοινωνιακά
κενά που προσπαθούμε στη μετέπειτα να καλύψουμε… Είναι σημαντικό η μητέρα να είναι
παρούσα και συναισθηματικά διαθέσιμη σ’ αυτή τη σχέση…
“Κι ένα τέταρτο μητέρας αρκεί για δέκα ζωές, και πάλι κάτι θα
περισσέψει που να το ανακράξεις σε στιγμή μεγάλου κινδύνου”
Οδυσσέας Ελύτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου