Διαβάζοντας: "Το άλλο μισό του συνδρόμου Asperger"

Της Maxine Aston

Ένας οδηγός για τη συμβίωση στα πλαίσια στενής σχέσης με σύντροφο που έχει σύνδρομο Asperger

Το συγκεκριμένο βιβλίο αρχικά παρουσιάζει τα βασικά συμπτώματα του συνδρόμου Asperger, ενώ κάνει αναφορά στον Hans Asperger, που ήταν ο πρώτος που παρατήρησε τα προβλήματα συμπεριφοράς που εμφάνιζε μια ομάδα αγοριών σε μια κλινική για διαταραγμένα παιδιά στη Βιέννη. Κοινό σύμπτωμα αυτών των παιδιών ήταν η ανεπάρκεια στη λεκτική και τη μη λεκτική επικοινωνία. Τα συμπτώματα του εν λόγω συνδρόμου επικεντρώνονται στην κοινωνική αλληλεπίδραση, την επικοινωνία και τη φαντασία, ενώ εμφανίζονται μονότονες, στερεότυπες και φαινομενικά ανιαρές συμπεριφορές. 

 «Μια γυναίκα που ζει με έναν σύντροφο με σύνδρομο Asperger, μπορεί να έχει αντιληφθεί εδώ και πολύ καιρό ότι κάτι δεν πάει καλά, ίσως να έχει την αίσθηση ότι κάτι λείπει ή ότι κάτι δεν ταιριάζει. Μια γυναίκα που έχει σεξουαλική σχέση με κάποιον είναι πιθανό ότι τον γνωρίζει πιο καλά από οποιονδήποτε άλλο σε προσωπικό επίπεδο. Αυτή η γυναίκα γνωρίζει πολύ καλά πόσο παράξενος είναι ο σύντροφός της, τόσο ικανός σε κάποιους τομείς, αλλά τόσο ανήμπορος σε άλλους, ανίκανος να καταλάβει τι είναι αυτό που κάνει ή τι είναι αυτό που δεν κάνει και προκαλεί τόσες παρεξηγήσεις και προβλήματα στον εαυτό του και στη σύντροφό του» (Aston, 2008, σελ. 38).

 

«Το σύνδρομο Asperger μπορεί να κάνει το πιο ικανό άτομο να φαίνεται τόσο παράξενο» (σελ. 38). 

«Η συμπεριφορά ενός ατόμου με σύνδρομο Asperger μπορεί συχνά να θεωρηθεί αγενής, ειδικά σε αυτούς που δεν γνωρίζουν τη διαταραχή» (σελ. 46).

«Προβλήματα με την κυριολεκτική κατανόηση και τα διπλά νοήματα μπορούν να προκαλέσουν πολλές παρεξηγήσεις σε όσους έχουν σύνδρομο Asperger. Πολλοί παραπονιούνται ότι θα επιθυμούσαν οι άλλοι άνθρωποι να λένε, απλά, αυτά ακριβώς που εννοούν και τίποτα παραπάνω» (σελ. 49).

«Οι γυναίκες με σύνδρομο Asperger αναζητούν, πιθανώς, κάποιον με σταθερό και αξιόπιστο πατρικό προφίλ, χωρίς έντονες συναισθηματικές απαιτήσεις από αυτές, που δεν παρεμβαίνει ιδιαίτερα στην προσωπική τους ζωή και παρέχει αρκετή ελευθερία και αυτονομία στη σχέση» (σελ. 63).

«Οι περισσότερες από τις γυναίκες με σύζυγο που έχει σύνδρομο Asperger τον περιγράφουν ως πολύ ευγενικό, ιπποτικό και ήσυχο, όταν τον πρωτογνώρισαν. Αυτοί οι άνδρες χαρακτηρίζονται από μια σχεδόν ‘αγορίστικη’ αφέλεια και οι γυναίκες από τις οποίες έλκονται συνήθως, έχουν έντονα μητρική συμπεριφορά, περιποιητικούς και ζεστούς τρόπους» (σελ. 63-64).

Στο βιβλίο γίνεται αναφορά στην επικοινωνία του ζευγαριού, στα συναισθήματα που προκαλούνται στον σύντροφο χωρίς σύνδρομο Asperger, στις σεξουαλικές σχέσεις του ζευγαριού και σε άλλα προβλήματα που προκύπτουν μέσα στην καθημερινότητα του ζευγαριού.

Aston, M. (2008). Το άλλο μισό του συνδρόμου Asperger. Αθήνα: Ταξιδευτής.

Διαβάζοντας... "Γονείς & Παιδιά"

Εργαλειοθήκη για τη συντήρηση μιας δύσκολης σχέσης

Των Χόρχε και Ντεμιάν Μπουκάι

Ένα βιβλίο που περιγράφει την «ισόβια, μοναδική, ακραία συναισθηματική και κάποτε συγκρουσιακή σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών» (από οπισθόφυλλο βιβλίου).

Γιατί να κάνει κάποιος παιδιά;

•  Η δύναμη του ενστίκτου
• Η κοινωνική επιταγή
• Η επιθυμία προέκτασης του εαυτού μας (Μπουκάι, 2017: σελ. 37)

«Η επιθυμία μας να γίνουμε γονείς ανταποκρίνεται σε πολλά πράγματα, αλλά πιο πολύ και πάνω από όλα ανταποκρίνεται στην επιθυμία μας να δώσουμε αγάπη» (σελ. 42)

«Αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση για τους γονείς: να δώσουμε στα παιδιά μας τα εφόδια ώστε κάποια μέρα να μη μας έχουν ανάγκη, κάποια μέρα να θελήσουν και να μπορέσουν να φύγουν από δίπλα μας, κάποια μέρα να ανοίξουν τα φτερά τους και να πετάξουν. Ακριβώς, όμως, ο φόβος εκείνης της μέρας μπορεί να μας μετατρέψει σε υπονομευτές της ανάπτυξής τους» (σελ. 74)

«Καμιά φορά αφού έρθουμε αντιμέτωποι με τα λάθη και τις ελλείψεις των γονέων μας, μπορεί να μείνουμε εγκλωβισμένοι στον θυμό μας εναντίον τους. Αυτός ο θυμός δημιουργείται επειδή δεν μπορούμε να αποδεχτούμε τους περιορισμούς τους και δεν τολμάμε να εγκαταλείψουμε την εικόνα των αψεγάδιαστων ανθρώπων που είχαμε πλάσει για αυτούς» (σελ. 86)

Αρκετά ανακουφιστική είναι η σκέψη ότι οι γονείς «έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν» (σελ. 86). 

Η συμπεριφορά των καλών γονέων:

Οι καλοί γονείς αναγνωρίζουν, επισημαίνουν και προσφέρουν βοήθεια

Και φτάνοντας στη σχέση ανάμεσα στον γονιό και σε έναν ώριμο γιο ή σε μια ώριμη κόρη, δεν θα πρέπει να μείνουν ανοιχτοί λογαριασμοί:

«Δε σου χρωστάω τίποτα και άρα, ότι κάνω για σένα είναι καρπός της αγάπης μου»

«Δε μου χρωστάς τίποτα και άρα, ότι κάνεις για μένα είναι επίσης καρπός της αγάπης σου» (σελ. 290)

Χόρχε Μπουκάι & Ντεμιάν Μπουκάι. (2017). Γονείς & παιδιά. Εργαλειοθήκη για τη συντήρηση μιας δύσκολης σχέσης. Αθήνα: Opera.

Διαβάζοντας... "Στον κήπο του Επίκουρου"

Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου

Του Yalom

Ο Yalom στα βιβλία του διαπραγματεύεται αρκετά τον φόβο του θανάτου και τα προβλήματα που εμφανίζονται εξαιτίας του συγκεκριμένου φόβου. Στο πλαίσιο της Υπαρξιακής ψυχοθεραπείας ασχολείται με τα υπαρξιακά δεδομένα της ζωής.

«Ο κάθε άνθρωπος φοβάται τον θάνατο με τον δικό του τρόπο. Για ορισμένους ανθρώπους το άγχος θανάτου είναι η μουσική υπόκρουση της ζωής και κάθε δραστηριότητα ανακαλεί τη σκέψη ότι η συγκεκριμένη στιγμή δεν θα ξανάρθει ποτέ. Ακόμα και μια παλιά ταινία τους προκαλεί ένα συναίσθημα σπαρακτικό, γιατί δεν μπορούν να πάψουν να σκέφτονται πως όλοι οι ηθοποιοί που παίζουν σ’ αυτή δεν είναι πια τίποτα άλλο από χώμα» (Yalom, 2008, σελ. 23).

Παρουσιάζοντας περιπτώσεις θεραπευομένων του θέτει προβληματισμούς:

«Τίποτα δεν είναι σταθερό, τίποτα δεν διαρκεί. Τι νόημα είναι δυνατό να περιέχει μια ζωή τόσο παροδική;»

«Συνειδητοποιεί ότι πεθαίνει τόσο άσχημα επειδή έζησε τόσο άσχημα. Ολόκληρη η ζωή του ήταν λάθος».

«Την είχε ταράξει πολύ βαθιά το απόλυτα ανεξέλεγκτο της ζωής».

«Του είχε περάσει πολλές φορές από τον νου ότι, αν ρίζωνε κάπου μόνιμα, αυτό θα σήμαινε πως θα γινόταν λεία του Χάρου: ένιωθε ότι η ζωή του, για την ακρίβεια κάθε ζωή, δεν ήταν παρά ένα μοτίβο αναβολής εν αναμονή του θανάτου».

«Το να κοιτάξουμε κατάματα τον θάνατο μας επιτρέπει όχι να ανοίξουμε ένα ολέθριο κουτί της Πανδώρας αλλά να ξαναμπούμε στη ζωή με έναν τρόπο πιο πλήρη και πιο συμπονετικό» (Yalom, 2008, σελ. 22).

«Οι σημαντικές αποφάσεις έχουν συχνά πολύ βαθιές ρίζες. Κάθε επιλογή εμπεριέχει μια παραίτηση από κάτι, και κάθε παραίτηση μας κάνει να συνειδητοποιούμε τα όρια και την παροδικότητά μας» (Yalom, 2008, σελ. 67).

Κάθε ναι εμπεριέχει ένα όχι (Yalom, 2008, σελ. 69)

Yalom, 2008, Στον κήπου του Επίκουρου. Αθήνα: Αγρας.

Διαβάζοντας... "Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου"

Της Λιντιά Φλεμ

«Στη ζωή όλων μας έρχεται κάποια μέρα που βρισκόμαστε ορφανοί από πατέρα και μητέρα. Μετά την παιδική ηλικία, τίποτα δεν μας γλιτώνει από αυτήν τη διπλή απώλεια» (Φλεμ, 2006: σελ. 7).

«Με την αποχώρησή τους, οι γονείς μας παίρνουν μαζί τους και ένα μέρος του εαυτού μας» (Φλεμ, 2006: σελ. 9).

«Παράδοξο: όλα εκείνα που στην παιδική ηλικία ή στην εφηβεία μου με είχαν κάνει να ονειρεύομαι, που είχα ευχηθεί να αποκτήσω, που είχα ελπίσει, λαχταρήσει και ζητήσει χωρίς αποτέλεσμα, ή που μου απαγόρευαν έστω και να αγγίζω, όλα εκείνα που δεν με άφηναν καν να χρησιμοποιώ ή να κρατάω, τα είχα ξαφνικά κληρονομήσει» (Φλεμ, 2006: σελ. 43).

«… γιατί εγώ βρίσκομαι σπίτι τους ενώ αυτοί δεν βρίσκονται εδώ;» (Φλεμ, 2006: σελ.  49).

«Τίποτα δεν ήταν απλό. Κάθε αντικείμενο μαρτυρούσε την απουσία τους, ζωντάνευε την απώλειά τους, τη μοναξιά. Αυτή η δουλειά με συνέθλιβε, το σπίτι ήταν πολύ γεμάτο, ο πόνος πολύ νωπός» (Φλεμ, 2006: σελ. 52).

Ένα βιβλίο, που μέσα από μια ψυχαναλυτική ματιά, περιγράφει τα συναισθήματα που νιώθει μια κόρη, η οποία θα πρέπει να αδειάσει μετά τον θάνατο της μητέρας της, ενώ έχει ήδη βιώσει την απώλεια του πατέρα της. Μια ενασχόληση που χαρακτηρίζεται από μια αναμέτρηση με όλο το παρελθόν, την οικογενειακή ιστορία και τις σχέσεις με τους γονείς. Κατά την ενασχόληση με τα αντικείμενα του σπιτιού των γονέων, συνειδητοποιεί ότι «τα πράγματα δεν είναι μόνο πράγματα, κουβαλούν ανθρώπινα ίχνη».

«Τίποτα δεν είναι άνευ σημασίας στο σπίτι των γονιών μας» (Φλεμ, 2006: σελ. 69).

«Είναι πάντοτε εύκολο να πετάμε ότι δεν έχει καμιά συναισθηματική αξία για εμάς. Ο αποχωρισμός όμως από τα προσωπικά μας ενθύμια, δεν είναι ανώδυνος, είναι ακρωτηριασμός και σπανίως διαρκεί για λίγο. Απαιτεί επίπονη εσωτερική μεταμόρφωση, υπομονετική διεργασία και την υποβολή σε μια διαρκή δοκιμασία» (Φλεμ, 2006: σελ. 140).

«Όταν μένεις ορφανός, ακόμη και σε ένα προχωρημένο στάδιο της ζωής σου, αναγκάζεσαι να αντιληφθείς διαφορετικά τον εαυτό σου» (Φλεμ, 2006: σελ. 169).

Φλεμ, Λ. (2006). Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου. Εκδόσεις Μελάνι.