Τρίτη 12 Μαρτίου 2024

Παρακολουθώντας θέατρο: «Τρομεροί γονείς»

Ένα θεατρικό έργο του Jean Cocteau, που απεικονίζει τις οικογενειακές σχέσεις, όπου η αγάπη είναι αναμεμειγμένη με τον εγωισμό και οδηγεί σε αλλοίωση. Ο Cocteau παρουσιάζει μια υπερευαίσθητη μητέρα, η οποία είναι φιλάσθενη και έχει εξαρτητική σχέση με τον γιο της. Είναι προσκολλημένη σε αυτή τη σχέση και είναι το βασικό πρόσωπο με το οποίο ασχολείται. Βρίσκεται μέσα σε έναν γάμο, όπου υπάρχει απόσταση με τον σύζυγό της, αλλά και πολλά μυστικά που δυσχεραίνουν τις σχέσεις και την αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των μελών της οικογένειας που συνυπάρχουν στο ίδιο σπίτι: οι δύο γονείς, ο γιος και η θεία, που είναι αδερφή της μητέρας. 

 

Οι γονείς είναι υπερπροστατευτικοί με τον 22χρονο γιο τους και όταν μαθαίνουν ότι αυτός έχει μια σχέση με μια 25χρονη αρχίζουν οι έντονες αντιδράσεις από την πλευρά της μητέρας, η οποία έχει έντονα υστερικά και ιστριονικά χαρακτηριστικά και χρησιμοποιεί την υγεία της για να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Με τον γιο της έχει διατηρήσει μια Οιδιπόδεια σχέση, από την οποία αναζητά τρυφερότητα, αποδοχή και αγάπη, δημιουργώντας μια «ερωτική» ατμόσφαιρα. Θέλει να καταστρέψει τη σχέση του γιου της, γιατί δεν επιθυμεί καμία γυναίκα να τον έχει. Προτιμά να τον βλέπει σαν νεκρό- ζωντανό λόγω της στεναχώριας που χάλασε η σχέση του με την κοπέλα του παρά να τον αφήσει να γυρίσει πίσω σε αυτή.

Το έργο μέσα από την περιγραφή των οικογενειακών σχέσεων παρουσιάζει το πόσο καταστροφική μπορεί να είναι η συμπεριφορά των γονέων και πώς οι αποτυχίες των γονέων και τα δικά τους λάθη μπορούν να καταστρέψουν τη ζωή των παιδιών τους. Μέσα σε αυτή την οικογένεια, υπάρχουν πολλά μυστικά, πολλές κρυφές συζητήσεις και πολλές συμμαχίες, που πάντα ο άμεσα ενδιαφερόμενος μένει απέξω. Τελικά, όλα κάποια στιγμή έρχονται στην επιφάνεια, αλλά υπάρχουν και μυστικά που κάποιοι μέσα στην οικογένεια κάνουν τα πάντα να μην αποκαλυφθούν.

Τι ρόλο μπορεί να παίξει μια οικογένεια στην ανατροφή και γενικότερα στη ζωή του παιδιού; Πόσα μυστικά μπορεί να κρύβονται σε μια οικογένεια; Πόσο μπορεί τα λάθη και τα απωθημένα των γονέων να επηρεάσουν την επόμενη γενιά; Πόση ζήλεια και πόσος ανταγωνισμός υπάρχει ανάμεσα στα αδέρφια; Πόσο αθώες είναι οι οικογενειακές σχέσεις; Μέχρι που μπορεί να φτάσει η αγάπη της μητέρας για τον γιο της; Ποιος είναι τελικά πιο χειριστικός από τους άλλους; Ποια είναι η δυναμική αλληλεπίδραση αυτών των μελών;

Μια ναυαγισμένη οικογένεια, με συμβιωτικές σχέσεις και πολλά οικογενειακά μυστικά που επηρεάζουν τις συμμαχίες και δημιουργούν μια δυναμική, όπου ο καθένας προσπαθεί να ελέγξει και να χειραγωγήσει τους άλλους. Ίσως η βάση είναι η σχέση ανάμεσα στις δύο αδερφές… που οι επιλογές τους έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της οικογένειας.

 

Cocteau, Jean. ‘Les Parents Terribles’. 1938.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

Μητέρες και ενήλικα παιδιά: μια σχέση αποξένωσης

 Όλοι έχουμε στο μυαλό μας πόση κοντινότητα και αγάπη υπάρχει στη σχέση ανάμεσα σε μια μητέρα και στο παιδί της. Μια σχέση ζωής που ξεκινάει από τη στιγμή της σύλληψης του εμβρύου και ακολουθεί το παιδί σε όλη του τη ζωή, είτε είναι παρούσα η μητέρα είτε όχι. Το ερώτημα είναι όλες οι σχέσεις μητέρας- παιδιού έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά; Σχέσεις αιώνιας, παντοτινής, αληθινής, άνευ όρων αγάπης; Σχέσεις μη ωφελιμιστικές και ανιδιοτελείς;

Δεν είναι όλες οι σχέσεις μητέρας- παιδιού γεμάτες με αγάπη, ανιδιοτέλεια και αποδοχή. Υπάρχουν σχέσεις μητέρας- παιδιού, όπου κυριαρχεί η αποξένωση. Σε πολλές περιπτώσεις και από τις δύο πλευρές… μια σταδιακή διαδικασία όπου η κάθε πλευρά προσδοκά, ελπίζει αλλά τελικά απογοητεύεται και απομακρύνεται… σχέσεις όπου και οι δύο πλευρές έχουν αποτραβηχτεί… αποσυρθεί… έχουν σταματήσει κάθε προσπάθεια προσέγγισης.

Μητέρες και ενήλικα παιδιά, που καταλήγουν να ζουν ως ξένοι. Οι λόγοι στους οποίους αποδίδουν την αποξένωση διαφέρουν ανάμεσα στους γονείς και στα παιδιά. Οι μητέρες τείνουν να αποδίδουν την αποξένωση σε εξωτερικούς παράγοντες, ενώ συνήθως οι μητέρες και τα ενήλικα παιδιά διαφωνούν για τους λόγους της αποξένωσης. Για να υπάρξει η δυνατότητα επανασύνδεσης ανάμεσα σε μητέρα και παιδί θα πρέπει και η μητέρα να αναλάβει την ευθύνη για τον δικό της ρόλο στην αποξένωση.

Σε μια έρευνα που έγινε με τη συμμετοχή 1035 γυναικών, εξετάστηκε η αποξένωση της μητέρας από ένα ή περισσότερα από τα παιδιά της. Κάποια μέλη της οικογένειας στρέφουν τα παιδιά εναντίον της μητέρας τους, κυρίως ο πατέρας μετά το διαζύγιο κατηγορεί τη μητέρα επηρεάζοντας τα παιδιά. τα ψυχολογικά προβλήματα των ενήλικων παιδιών, όπως ο εθισμός, το άγχος, η κατάθλιψη ή οι διαταραχές προσωπικότητας ευθύνονταν για την αποξένωση της μητέρας από τα παιδιά. Αποξένωση στη σχέση μητέρας και παιδιών μπορεί να αποτελέσουν και τα προσωπικά προβλήματα της μητέρας, όπως η παραμέληση, η σωματική ή η συναισθηματική κακοποίηση. Η απομάκρυνση των παιδιών από τη μητέρα μπορεί να οφείλεται και σε διαφωνίες αξίας, όπως διαφωνίες για τον σεξουαλικό προσανατολισμό των ενήλικων παιδιών, για τη θρησκεία και για τις σεξουαλικές συμπεριφορές της μητέρας. Διαζύγιο, νέος γάμος, κατηγορίες των παιδιών προς τη μητέρα για το τέλος του γάμου και δυσαρέσκεια των παιδιών προς τους νέους συντρόφους δημιουργούν αποξένωση.

Στην έρευνα βρέθηκε ότι από την πλευρά τους οι μητέρες έτειναν να αποδίδουν την αποξένωση σε εξωτερικούς παράγοντες, καθώς αντί να κοιτάζουν τον δικό τους ρόλο ή συμπεριφορά ανέφεραν τον ρόλο που έπαιξαν άλλα πρόσωπα της οικογένειας και κυρίως ο πρώην σύζυγος ή σύντροφος. Κάποιες από τις μητέρες εμφάνιζαν προβλήματα ψυχολογικής φύσεως, όπως διαταραχές προσωπικότητας, έλλειψη ορίων, σωματική ή συναισθηματική κακοποίηση, παραμέληση κατά την παιδική ηλικία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, καθώς τα παιδιά προσπαθούν να επιτύχουν την ανεξαρτησία, οι μητέρες ανησυχούν και παραβιάζουν τα όρια χωρίς να γνωρίζουν ότι αυτό που κάνουν απομακρύνει τα παιδιά τους.

Οι μητέρες είναι σημαντικό να αναγνωρίσουν τον δικό τους ρόλο στην αποξένωση ώστε να προσπαθήσουν τρόπους προσέγγισης του παιδιού ή των παιδιών. Ωστόσο, θα πρέπει να υπάρξει ενασχόληση, κατανόηση και ενδιαφέρον και από τις δύο πλευρές ώστε να υπάρξει αποκατάσταση αυτής της σχέσης.

 

Πηγή:

https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-teen-doctor/202402/what-mothers-get-wrong-about-estrangement. What Mothers Get Wrong About Estrangement. Mothers and adult children often differ about the reasons for estrangement. 2024.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2024

Διαβάζοντας το βιβλίο: «Η Μπριτ- Μαρί ήταν εδώ»

Του Fredrik Backman

 

«Η Μπριτ- Μαρί δεν αντέχει την ακαταστασία- ακόμη και ένα συρτάρι με ανακατεμένα μαχαιροπίρουνα μπορεί να την αποσυντονίσει εντελώς. Επίσης, ξυπνάει κάθε μέρα την ίδια ώρα και τρώει το φαγητό της ακριβώς όταν πρέπει, γιατί έτσι κάνουν όλοι οι πολιτισμένοι άνθρωποι.

Δεν είναι επιθετική- κάθε άλλο. Απλώς μερικές φορές οι άνθρωποι παρερμηνεύουν τις καλοπροαίρετες παρατηρήσεις της και τις θεωρούν κακόβουλη κριτική.

Στα εξήντα τρία της όμως η Μπριτ- Μαρί νιώθει πως έχει υποστεί αρκετά. Αποφασίζει ύστερα από σαράντα χρόνια να διαλύσει τον γάμο της, να παρατήσει το σπιτικό της και να βρει δουλειά στο μοναδικό μέρος όπου μπορεί: στο Μποργ, ένα κατεστραμμένο από την οικονομική κρίση και σχεδόν ερειπωμένο χωριό. Η Μπριτ- Μαρί που σιχαίνεται το ποδόσφαιρο, γίνεται προπονήτρια μιας ομάδας εφήβων που δεν έχει καμία ελπίδα. Εκείνη, που σιχαίνεται τους θορύβους και τη βρωμιά, ζει πλέον σε έναν χώρο γεμάτο φωνακλάδικα παιδιά, πατάει σε λασπωμένα πατώματα και συγκατοικεί (κυριολεκτικά) με έναν αρουραίο.

Και όμως σ’ αυτό το αφιλόξενο περιβάλλον η Μπριτ- Μαρί νιώθει πως γίνεται κάθε μέρα και πιο χρήσιμη στους γύρω της. Της συμβαίνει μάλιστα και κάτι ακόμη πιο απρόσμενο: τη φλερτάρει ένας φιλικός και ευπαρουσίαστος αστυνομικός!» (από το οπισθόφυλλο).

Ένα βιβλίο που περιγράφει μια γυναίκα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, με κύρια χαρακτηριστικά την τάση για καθαριότητα και τάξη. Δεν της αρέσουν οι αλλαγές και η φασαρία και έχει εμμονή με τον τρόπο που θα είναι τακτοποιημένα τα κουτάλια και τα μαχαιροπίρουνα στο συρτάρι («Κανείς πολιτισμένος άνθρωπος δεν θα σκεφτόταν να τακτοποιήσει με διαφορετικό τρόπο τα κουτάλια και τα μαχαιροπίρουνα στο συρτάρι μιας κουζίνας», σελ. 11).

Οι αναμνήσεις της Μπριτ-Μαρί δεν σβήνουν… (σελ. 29).

Η Μπριτ- Μαρί θέλει να έχει τον έλεγχο.

«Ο θάνατος σε κάνει να νιώθεις ανίσχυρος. Και όταν νιώθεις ανίσχυρος, έρχεσαι σε απόγνωση. Οι απεγνωσμένοι άνθρωποι επιλέγουν να κάνουν απεγνωσμένες πράξεις» (σελ. 376).

«Σε κάποια ηλικία σχεδόν όλα τα ερωτήματα που θέτει ένας άνθρωπος στον εαυτό του καταλήγουν ουσιαστικά σε ένα και μοναδικό ερώτημα: Πώς ζει κανείς τη ζωή του;» (σελ. 355).

 

Πηγή

Fredrik Backman. 2021. Η Μπριτ- Μαρί ήταν εδώ. Εκδόσεις Κέδρος.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Τρίτη 5 Μαρτίου 2024

Η «εικονική μήτρα» και οι επιπτώσεις της

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ σχετικά με το ρόλο της μητέρας και του πατέρα; Προφανώς, η διαφοροποίηση αυτών των ρόλων είναι μεγάλη, εφόσον η φύση εξόπλισε με διαφορετικές ικανότητες το κάθε φύλο, προκειμένου να είναι σε θέση ιδανικά μαζί να φέρουν στον κόσμο ένα ή περισσότερα παιδιά και να επιτύχουν πρωτίστως στην επιβίωση και κατ’ επέκταση στην ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση αυτού του παιδιού ή των παιδιών. Μιλώντας για φύση, αντιλαμβανόμαστε ότι το βάρος πέφτει στη μητέρα, καθώς αυτή είναι εξοπλισμένη να κυοφορήσει, δηλαδή με τη βοήθεια του ανδρός - πατέρα να συλλάβει και να φέρει μέσα στο σώμα της, μέσα στη μήτρα δηλαδή  το έμβρυο για 9 μήνες. 


Ο ψυχαναλυτής Αλντό Ναουρί αναφέρει κάτι σημαντικό σχετικά με αυτή τη διαδικασία που η φύση προίκισε τις γυναίκες. Αναφέρει, λοιπόν, τα εξής παρακάτω:

«Γιατί, τι πετυχαίνει τελικά η μητέρα όταν εκπληρώνει τη λειτουργία της χωρίς να θέτει το παραμικρό όριο προσπαθώντας με κάθε τρόπο να “μην λείψει τίποτα” στο παιδί της; Του δηλώνει έμμεσα ότι όπως το σώμα της του προμήθευε αυτόματα ό, τι χρειαζόταν κατά τη διάρκεια της κύησης, έτσι κι εκείνη θα συνεχίσει να του παρέχει επ’ αόριστον ό, τι το ίδιο επιθυμεί. Το αναντίρρητο πλεονέκτημα που προσφέρει στο παιδί μια τόσο καθησυχαστική στάση εμπεριέχει ωστόσο ένα σοβαρό μειονέκτημα. Αφήνει τη μητέρα να υφάνει γύρω από το παιδί μια εικονική μήτρα – η οποία όμως εκτείνεται στο άπειρο- με σκοπό να το κρατήσει αιώνια μέσα της και να μην παραδεχτεί ποτέ ανοιχτά ότι το παιδί ήρθε στον γήινο κόσμο».

Αυτό στο οποίο αναφέρεται ο Ναουρί, το γνωρίζει πολύ καλά ο κόσμος στη χώρα μας και το περιγράφει με μια απλή φράση: «να κοπεί ο ομφάλιος λώρος», χρησιμοποιώντας τη μεταφορικά, καθώς ειδικά στην Ελλάδα υφίσταται η αντίληψη ότι τα παιδιά συνήθως θα φύγουν από το πατρικό σπίτι όταν έρθει η ώρα να παντρευτούν. Ένα εύλογο και κρίσιμο ερώτημα στο σημείο αυτό θα ήταν το εξής: «κι αν δεν παντρευτούν;» Εφόσον, το όριο για να βγουν από την εικονική μήτρα και να κόψουν τον εικονικό ομφάλιο λώρο έχει μετατεθεί τόσο πολύ χρονικά, ποιο θα μπορούσε να είναι το όριο για τα παιδιά-ενήλικες που είτε από πεποίθηση, είτε από οποιονδήποτε άλλο λόγο δεν θα παντρευτούν;

Αυτό για το οποίο συζητάμε εδώ δεν είναι απλώς το όριο ηλικιακά στο οποίο θα πρέπει να χτυπάει το καμπανάκι της ανεξαρτητοποίησης και φυγής του παιδιού από την οικογένεια, αλλά επίσης συζητούμε και για την ανάγκη ισορροπίας της προσφοράς υλικών αγαθών τόσο από τη μητέρα, όσο κι από τον πατέρα.

Αν το παιδί βρίσκει πάντα ό, τι κι όσα χρειάζεται και δεν του δίνεται ταυτοχρόνως το μήνυμα ότι οφείλει να προσπαθήσει και να μοχθήσει γι’ αυτά, τότε χάνει το σημαντικότερο μάθημα που θα μπορούσαν να του προσφέρουν οι γονείς για τη ζωή: δηλαδή, πως εκείνο που είναι το πιο σημαντικό για έναν άνθρωπο είναι η τέχνη να επιβιώνει και να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις. Όπως λέει κι ένα γνωμικό: αντί να προσφέρεις σε κάποιον κάθε μέρα ένα ψάρι, καλύτερα μάθε τον να ψαρεύει!

Εμείς δυστυχώς μαθαίνουμε τα παιδιά μας να περιμένουν το «ψάρι» και ξεχνούμε να τα διδάξουμε να ψαρεύουν. Κι έτσι, έρχεται η μέρα που οι γονείς αποχωρούν από τη ζωή, και τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με το μεγαλύτερο δράμα που θα μπορούσαν να βιώσουν… Έχουν φτάσει σε μια προχωρημένη ηλικία και δεν έχουν μάθει πώς να επιβιώνουν. Καθώς έχουν μετατραπεί σε απόλυτα εξαρτημένα άτομα, συνειδητοποιούν ότι οι γονείς δεν τα δίδαξαν το μεγαλύτερο και το σπουδαιότερο μάθημα: ότι όσο σκληρό κι αν είναι ο ομφάλιος λώρος πρέπει να κόβεται και κυριολεκτικά και μεταφορικά.     

 

Πηγή:

Αλντό Ναουρί, 2015, Όρια στην παιδική παντοδυναμία, Εκπαιδεύοντας σωστά τα παιδιά, Καθημερινή, Αθήνα.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Βαθιά κρυμμένα μυστικά

Υπάρχουν πράγματα, συναισθήματα, καταστάσεις, εμπειρίες, βιώματα… που τα έχεις κρατήσει βαθιά μέσα σου και δεν τολμάς να τα συζητήσεις ούτε με τον ίδιο σου τον εαυτό. Δεν αντέχεις να τα αγγίξεις, δεν αντέχεις να τα ανασύρεις και να τα επεξεργαστείς, δεν αντέχεις ούτε καν να τα ψιθυρίσεις στον ίδιο σου τον εαυτό, μονολογώντας πόσο σε έχουν πληγώσει, πόσο σ’ έχουν στεναχωρήσει και απογοητεύσει. 


Αυτά τα βαθιά πλέον κρυμμένα μυστικά ξέρεις ότι θα σε συντροφεύουν σε όλη την υπόλοιπη ζωή σου, χωρίς όμως να είναι ορατά ούτε σε σένα τον ίδιο… καθώς ο εαυτός σου αρνείται να τα δει, να ασχοληθεί μαζί τους ή να προσπαθήσει να καθησυχάσει…

Βαθιά κρυμμένα μυστικά, που για χρόνια είχαν προσπαθήσει να βγουν στην επιφάνεια, να ειπωθούν ή να εξαφανιστούν, όμως… δεν ήταν εφικτό ούτε να γίνουν κατανοητά ούτε να ειδωθούν, πόσο μάλλον να σταματήσουν να υπάρχουν. Ήταν τόσο βαθιές οι χαρακιές που είχαν κάνει στην καρδιά, που κάθε φορά που την κοίταζες κατάματα θυμόσουν… σιωπηλά πονούσες και έμενες εκεί και παρατηρούσες… Ήξερες… ότι δεν πρόκειται ποτέ να λειάνει η καρδιά σου, πότε πια δεν θα ήταν αλώβητη, ακλόνητη, ανεπηρέαστη από βαθιά θλίψη και λύπη… ποτέ δεν θα γινόταν ανέμελη και ήρεμη, χαρούμενη και ικανοποιημένη… πάντα θα υπήρχε ένα μεγάλο αγκάθι που στρεφόταν προς εκείνη και την έκανε να αιμορραγεί…

Βαθιά κρυμμένα μυστικά… μήπως ήρθε η ώρα να τα συζητήσεις με τον εαυτό σου… για πόσο ακόμα θα παριστάνεις ότι δεν ξέρεις τίποτα; Ότι δεν νιώθεις τίποτα; Ότι δεν σε επηρεάζει τίποτα σ’ αυτή τη ζωή;

Και αν τα αφήσεις να βγουν προς τα έξω… μήπως παρασύρουν ότι υπάρχει μέσα σου; Συναισθήματα που δεν εκδηλώθηκαν την κατάλληλη στιγμή, λόγια που δεν ειπώθηκαν για να μην πληγώσουν, εμπειρίες που αιχμαλώτισε το μυαλό σου γεμάτες από στεναχώριες και προσβολές… Όλα όσα έκρυβες… όλα όσα προσπαθούσες να κρύψεις… όλα όσα σου θύμιζαν πόσο έχεις πληγωθεί και πόσο έχεις πονέσει… πόσο προσπάθησες να προστατεύσεις τον εαυτό σου ή και να κρύψεις τον ίδιο σου τον εαυτό για να μη δέχεται πυρά.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Διαβάζοντας το βιβλίο… «Συμβουλευτική θρήνου»

Η απώλεια στη ζωή μας και η διαχείρισή της

 

«Ο θρήνος είναι το τίμημα που πληρώνουμε για να αγαπάμε»

 

«Η απώλεια είναι αναπόδραστο κομμάτι της ζωής και ο Θρήνος η συναισθηματική αντίδραση στην απώλεια. Ο θάνατος σημαντικών και αγαπημένων προσώπων είναι η πιο βαριά μορφή απώλειας παρότι αρρώστια, βία, χωρισμός, απόρριψη, αναπηρία, απώλεια εργασίας και πολλά άλλα μπορούν επίσης να πυροδοτήσουν αντίδραση θρήνου» (από το οπισθόφυλλο).

 

Σύμφωνα με τον Δρ. Βλαχόπουλο: «Η απώλεια, η κάθε απώλεια είναι μια δύσκολη εμπειρία. Ο θρήνος είναι το συναισθηματικό αποτέλεσμα της απώλειας. Το πένθος είναι η κοινωνική του εκδήλωση, η εξωτερίκευση.

Αν η απώλεια είναι ένας βράχος που πέφτει από ψηλά στη θάλασσα των συναισθημάτων μας, ο θρήνος είναι η αναταραχή που προκαλεί στη θάλασσα η πτώση και το πένθος είναι ο κυματισμός που είναι ορατός για τον εξωτερικό παρατηρητή» (σελ. 15).

Ο θρήνος αποτελείται από ένα σύνολο συναισθημάτων, που συνδέεται με δυσκολίες ως προς την αναγνώριση και την εκδήλωση αυτών. Πρόκειται για μια βαθιά προσωπική εμπειρία, για μια απομονωμένη και μοναχική πορεία.

«Παρόλο που είναι δύσκολος ο θρήνος, το να συνεχίσουμε να ζούμε- σε αντίθεση ή και σε πείσμα του χρόνου- μόνο αυτό μπορεί να μας ανακουφίσει. Υπάρχουν πολλά που μπορεί να συνειδητοποιήσει ένα άτομο που θα του επιτρέψουν να σηκωθεί από αυτό που φαίνεται, τότε, να είναι τα ερείπια της ζωής του και να επιστρέψει, για άλλη μια φορά, σε κάποιο μέτρο ευτυχίας» (σελ. 43).

«Οι άνθρωποι δεν πρέπει να στερηθούν την ευκαιρία να βιώσουν τον θρήνο τους, που μπορεί τελικά να είναι μια εμπειρία ωρίμανσης. Ο θρήνος μας είναι ο φόρος τιμής μας απέναντι σε αυτούς που χάσαμε, ενώ δε θα θέλαμε να έχουμε χάσει… Ο θρήνος δεν μπορεί να αναβληθεί μόνιμα, γιατί θα εκφραστεί με κάποιον άλλον τρόπο. πρέπει να ενθαρρύνεται η εκτόνωση των συναισθημάτων. Όσο περισσότερο διατηρήθηκε η αναστολή των συναισθημάτων, τόσο πιο έντονα είναι πιθανό να είναι όταν τελικά εκφραστούν (και ίσως και ανεξέλεγκτα)» (σελ. 57).

Η παροχή συμβουλευτικής δίνει έμφαση στο παρόν και το πρόσφατο παρελθόν, έτσι ώστε να μπορέσει το άτομο να διαχειριστεί την απώλεια. Το άτομο έχει ανάγκη από εμπιστοσύνη και υποστήριξη για να μπορέσει να εκφράσει όλα όσα νιώθει.

«Συχνά οι σύμβουλοι επιλέγουμε να στηρίξουμε τους κοντινούς κι αγαπημένους συγγενείς, ώστε αυτοί με τη σειρά τους να στηρίξουν ακόμα πιο αποτελεσματικά τους άμεσα θρηνούντες» (σελ. 89).

Πολλές φορές η απώλεια και ακόμα περισσότερο ο θάνατος μας ‘παγώνει’. Αν θέλουμε να βοηθήσουμε κάποιον που πενθεί ας είμαστε ο εαυτός μας.

 

Πηγή:

Βλαχόπουλος, Λ.Α. Συμβουλευτική θρήνου. Η απώλεια στη ζωή μας και η διαχείρισή της. Εκδόσεις Νότιος Άνεμος.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.