Γυάλινος κόσμος: ένας κόσμος γεμάτος ηθική και δικαιοσύνη…

 Μεγαλώνει η απόσταση…


Πόση απόσταση υπάρχει ανάμεσα σ’ αυτά που λέμε και σ’ αυτά που κάνουμε; Όσο πιο πολύ διατυμπανίζουμε περί ηθικής και δικαιοσύνης, μήπως τόσο λιγότερο ηθικοί και δίκαιοι είμαστε;

Η απόσταση όλο και μεγαλώνει… Γιατί άραγε και που οδηγούμαστε; Πόσο ηθικοί και δίκαιοι τελικά είμαστε;



Ζούμε σε μια κοινωνία που η διαφορά ανάμεσα στα λόγια και τις πράξεις μας μοιάζει πλέον τεράστια. Άλλα λέμε και άλλα πράττουμε, αλλιώς εμφανίζουμε τον εαυτό μας και άλλοι είμαστε, άλλα δείχνουμε και άλλα πιστεύουμε για εμάς… Γιατί τόση απόσταση ανάμεσα σε αυτά που λέμε και σ’ αυτά που κάνουμε; Και τι διδάσκουμε και στους νεότερους με αυτή τη στάση μας; Πόσο μπερδεύουμε τους άλλους και πόσο αμφιλεγόμενα μηνύματα δίνουμε και στον ίδιο μας τον εαυτό; Πόσο σταθερή και δομημένη ταυτότητα έχουμε, όταν καλούμαστε άλλο να είμαστε και άλλο να παριστάνουμε πώς είμαστε; 


Παριστάνουμε τους ηθικούς, μιλάμε περί ηθικής και αυτοαποκαλούμαστε ηθικοί αλλά αν σκεφτούμε πόσο ηθικοί είμαστε στην πραγματικότητα και πόσο όλη αυτή η ηθική αντανακλάται στις πράξεις μας, ίσως, να μην μπορέσουμε να βρούμε μια σύνδεση. Το ότι μιλάμε για ηθική δε σημαίνει πως είμαστε και ηθικοί και το ίδιο συμβαίνει και με τη δικαιοσύνη. Πόσο δίκαιο θεωρούμε τον εαυτό μας και πόσο εύκολα καταφεύγουμε να επικρίνουμε τους άλλους που είναι άδικοι, χωρίς να προβληματιστούμε πρώτα σχετικά με το πόσο δίκαιοι είμαστε εμείς οι ίδιοι; Το ότι μιλάμε περί δικαίου δε σημαίνει ότι στις αποφάσεις μας είμαστε δίκαιοι. Πόσο προσπαθούμε να μην αδικούμε τους άλλους και πόσο τελικά το καταφέρνουμε, χωρίς να παρασυρόμαστε από συμπάθειες, από προσωπικά οφέλη, από συμφέροντα ή από λανθασμένες κρίσεις; Και πόση πλάνη δημιουργούμε στον ίδιο μας τον εαυτό όταν διαρκώς τον καθησυχάζουμε ή και τον εκθειάζουμε για την ηθική και τη δικαιοσύνη που τον διακρίνει; 

Και παρατηρώντας γύρω σου, αναρωτιέσαι… γιατί τόση απόσταση ανάμεσα στο πόσο ηθικοί και δίκαιοι λέμε ότι είμαστε και στο πόσο τελικά είμαστε; Είναι ένα σημείο των καιρών; Είναι η κατάληξη της σύγχρονης αποξενωμένης και αποστασιοποιημένης κοινωνίας; Η κοινωνία πάντα έτσι ήταν… Απλά εμείς θέλαμε να βλέπουμε τα πράγματα από τη ρομαντική τους πλευρά! 


Δυστυχώς, αυτός ο γυάλινος κόσμος μέσα στον οποίο είχαμε ζήσει μέχρι τώρα και που ήταν φτιαγμένος από δήθεν εμπιστοσύνη, ασφάλεια, υποστήριξη, νοιάξιμο, αποδοχή και αγάπη, έγινε χίλια κομμάτια και πολλά από τα θραύσματα αυτού του γυαλιού πλήγωσαν για πάντα την ταλαιπωρημένη μας καρδιά. Τα θραύσματα αυτά διέλυσαν την παραμορφωμένη εικόνα για το τι υπάρχει έξω από αυτόν τον κόσμο και επιτέλους, καταφέραμε να απελευθερωθούμε… να δούμε τα πράγματα όπως είναι και όχι όπως φαίνονται… να αντιληφθούμε ότι όσο πιο πολύ μιλά κάποιος για ηθική τόσο πιο πολλά ανήθικα στοιχεία προσπαθεί να κρύψει… εξάλλου, έμαθε ότι τα πολλά λόγια μπερδεύουν και θολώνουν την πραγματικότητα… και μιλώντας για ηθική μπορεί να πείσει και τους άλλους για το πόσο ηθικός είναι…

Καινούργια αρχή…

* Από Παπαδόπουλο Βαγγέλη, Κοινωνικό Λειτουργό

Με το τέλος κάθε χρόνου της ζωής μας, με την πρωτοχρονιά που έρχεται, ακολουθεί και η αναθεώρηση των πραγμάτων και των καταστάσεων που ζησαμε ή που θέλαμε να πραγματοποιήσουμε. 

Κάποια απο όσα ονειρευτήκαμε στη διαδρομή αυτή καταφέραμε να τα φέρουμε εις πέρας, θέλεις λόγω του ότι ήρθαν βολικά τα πράγματα και το πετύχαμε ή από σκέτη τύχη, κανείς δεν το ξέρει. Βέβαια, κάποιος θα μας πει οτι το προσπάθησε πολύ και μέσα από πολύ δουλειά επιτεύχθηκε… δεν έχει πολλή σημασία πάντως, οπότε δεν πρέπει να μας απασχολεί γιατί στην τελική αυτό που μετράει είναι ο απολογισμός που κάνουμε, να μας κάνει χαρούμενους και ευτυχισμένους και φυσικά πιο γεμάτους σε θέμα εμπειριών και όμορφων στιγμών, αλλά δυστυχώς και δυσάρεστων πραγμάτων. 

Από τα λίγα που ανέφερα πιο πάνω θέλω να σας δειξω οτι με την αρχή του νέου έτους πρέπει να αδειάσουμε οτι άχρηστο υλικό έχουμε μέσα μας για να αφήσουμε χώρο για καινούργια όνειρα επιθυμίες, αλλά και κάποια απωθημένα που καλό είναι να προσπαθήσουμε να πραγματοποιήσουμε διότι όπως έχει πει και ο πατέρας της ψυχανάλυσης, ο Freud αν μένουν μέσα μας κάποια στιγμή θα βγουν με άσχημο τρόπο. 

Βασικό για να πετύχουμε αυτό που θέλουμε είναι η πίστη μας στον σκοπό αλλά και αρκετά θα έλεγα η τύχη, όμως, δεν πρέπει να πέσουμε στην παγίδα της εμπειρίας και των πεπατημένων οδών, γιατί τα πράγματα αλλάζουν οπότε ένα πρέπει να θυμόμαστε: ότι εξέλιξη και ελιγμοί είναι το βασικό συστατικό της επιτυχίας, αλλιώς είμαστε καταδικασμένοι να αποτυγχάνουμε τις περισσότερες φορές και να επικαλούμαστε την κακή τύχη και τις διάφορες συγκυρίες που συμβαίνουν θέλοντας να αποφύγουμε να το λάβουμε σαν προσωπική αποτυχία.

Έτσι, λοιπόν, το σύνθημα που πρέπει να μείνει χαραγμένο στο μυαλό όλων είναι: μετάλλαξη ή εξαφάνιση. 

Φυσικά να έχετε στην άκρη του μυαλού, όμως, ότι η ζωή είναι δύσκολος δρόμος και πρέπει να τον περπατήσουμε με καλή παρέα αλλά και να βλέπουμε πάντα τη θετική πλευρά των πραγμάτων γιατί ακόμη και μέσα απο δύσκολες καταστάσεις βγαίνουμε πιο δυνατοί και γεμάτοι εμπειρίες και αληθινούς ανθρώπους που θα κάνουν ακόμη και τα άσχημα όμορφα.

Παπαδόπουλος Βαγγέλης, Κοινωνικός Λειτουργός

papevag90@yahoo.gr

Πόση ανάγκη έχουμε τις εμμονές μας;

Στη ρίζα των προβλημάτων πολλών σχέσεών μας βρίσκεται η συνεξάρτηση, που χαρακτηρίζεται από μια επώδυνη εξάρτηση από άλλους ανθρώπους, ενώ αυτή η αποδοχή είναι αναγκαία για την αυτοεκτίμησή μας. Οι εξαρτήσεις από ανθρώπους, ουσίες, δραστηριότητες, ιδέες ή προσδοκίες είναι μια διέξοδος, ένας τρόπος για να γεμίσουμε τα κενά που νιώθουμε ότι έχουμε. Το βασικό χαρακτηριστικό στην εξάρτηση είναι ότι νιώθουμε ότι έχουμε όλο και μεγαλύτερη ανάγκη του συγκεκριμένου στοιχείου της εξάρτησης ώστε να νιώσουμε κορεσμό και να καλυφθεί το κενό που νιώθουμε ότι υπάρχει.

Η εμμονή μας για κάποιον άνθρωπο που μας ενδιαφέρει ή νιώθουμε ερωτευμένοι χαρακτηρίζεται από μια τάση να περνάμε αρκετό χρόνο για να σκεφτούμε μια πιθανή σχέση με το συγκεκριμένο άτομο ή γενικότερα να σκεφτόμαστε το άτομο αυτό. Η εμμονή χαρακτηρίζεται από μια έντονη ενασχόληση με το άτομο που μας ενδιαφέρει, η οποία συνοδεύεται από εξάρτηση, άγχος και βαθιά εδραιωμένους φόβους. Σε επίπεδο φαντασίας το άτομο προχωρά σε εικασίες και πιθανά σενάρια σχετικά το πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα με το συγκεκριμένο άτομο. Αυτό μπορεί να λειτουργεί καθησυχαστικά για το μέλλον, αλλά δημιουργεί πόνο στο παρόν, καθώς αυτές οι σκέψεις παραμένουν σε ένα φαντασιακό επίπεδο. 

Αν το σκεφτούμε λίγο περισσότερο θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε κάποιες εμμονές χωρίς τις οποίες θα νιώθαμε ότι η ζωή μας είναι τελείως άδεια. Πρόκειται για σκέψεις στις οποίες εμείς έχουμε επενδύσει και τις έχουμε κάνει σημαντικές, όμως, πριν νιώσουμε απελπισία, ας σκεφτούμε ότι και άλλοι άνθρωποι βιώνουν τέτοιου είδους θέματα. Και μπορεί κατευθείαν να σκεφτόμαστε ότι δεν μας νοιάζει τι κάνουν οι άλλοι, ωστόσο, σε περιπτώσεις που έχουμε θέματα και επικεντρωνόμαστε πολύ στον εαυτό μας, ας μπορέσουμε να βγούμε από αυτό κοιτάζοντας και γύρω μας. Δεν είμαστε μόνο εμείς πάνω σε αυτή τη γη και αυτά που βιώνουμε δεν είναι τα μόνα σημαντικά ζητήματα. Στην πραγματικότητα ακόμα και οι σκέψεις γύρω από τον εαυτό μας και τα προβλήματά μας μπορεί να αποτελέσουν μια εμμονή για εμάς. Η διαρκής ενασχόληση με όσα μας απασχολούν μας δημιουργεί μια εμμονή ακόμη, σε αυτές που ήδη μπορεί να έχουμε. 

Οι εμμονές μπορεί να μας δημιουργούν άγχος, απογοήτευση, θλίψη και στεναχώρια, απαισιοδοξία και άλλα αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις. Ωστόσο, θα πρέπει να βρούμε και σε τι μας εξυπηρετούν αυτές οι εμμονές. Πόσο σημαντικές τις θεωρούμε για τη ζωή μας; Θα μπορούσαμε να ζήσουμε χωρίς αυτές;

Οι συναισθηματικές εμμονές μπορεί να προκαλέσουν έντονο συναισθηματικό πόνο, ενώ μπορεί να οδηγήσουν σε σχέσεις εξάρτησης. Οι συναισθηματικές εμμονές είναι ένας τρόπος να απασχολήσουμε το μυαλό μας, να μην βλέπουμε άμεσα αυτά που μας αγγίζουν πιο πολύ και δεν αντέχουμε να έρθουμε αντιμέτωποι. Μέσα από τη συναισθηματική εμμονή μειώνουμε την ενασχόληση με τον εαυτό μας και τον πείθουμε ότι δεν είναι μόνος, έχουμε και το αντικείμενο της εμμονής. Αν πρόκειται για μια συναισθηματική εμμονή είναι σαν να ζούμε μαζί με το πρόσωπο που αποτελεί το αντικείμενο της εμμονής μας και διαιωνίζουμε μια ήδη υπάρχουσα εξάρτηση ή ωθούμαστε στη διαμόρφωση μιας νέας εξάρτησης. Με τις εμμονές συσσωρεύουμε συναισθήματα και σκέψεις, χωρίς να υπάρχει διέξοδος ή τρόπος εκτόνωσης. Είναι ένας συναισθηματικός πόνος, που μας κάνει να υποφέρουμε, χωρίς να ξέρουμε πώς να απαλλαγούμε… Πρώτα όμως θα πρέπει να σκεφτούμε αν και πόσο μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς αυτές τις εμμονές.   

Αν πάρουμε την απόφαση ότι θέλουμε να απαλλαγούμε από τις εμμονές που κυριεύουν τη σκέψη και τη ζωή μας θα πρέπει πρώτα να πάρουμε την ευθύνη για αυτή την κατάσταση, αλλά και την ευθύνη για τη ζωή μας. Είναι προτιμότερο να βιώσουμε τη μοναξιά και να νιώσουμε λύπη για τα προβλήματά μας, παρά να βρισκόμαστε σε μια αδιέξοδη κατάσταση, που εναποθέτουμε την ενέργειά μας και τα συναισθήματά μας σε μη υπαρκτά πράγματα και μη υπαρκτά στη ζωή μας πρόσωπα. Ας αποσπάσουμε την προσοχή μας σε άλλα πράγματα ή δραστηριότητες και κάθε φορά που σκεφτόμαστε ότι δεν πρόκειται ποτέ να γίνει αυτό, ας πείσουμε, επιτέλους, τον εαυτό μας ότι από εμάς εξαρτάται… Από εμάς εξαρτάται πόσο εξαρτημένοι και με εμμονές θέλουμε να ζήσουμε την υπόλοιπη ζωή μας…

Στην εποχή του μαζί;

Είμαστε στην εποχή του μαζί, της αναζήτησης σχέσεων, ποιοτικών, πραγματικών και ισορροπημένων; Μπορεί να θες να ζεις μ’ αυτή την ψευδαίσθηση, όμως είναι πιο εύκολο το χωριστά… Μπορούμε πιο εύκολα να κρύψουμε όλα αυτά που φοβόμαστε… όλα αυτά που μας τρομάζουν και μας κάνουν να μην είμαστε και τόσο ο εαυτός μας… Μπορούμε πιο εύκολα να παραπλανήσουμε τους άλλους για την εικόνα που θα έχει για εμάς… χωρίς να ξέρει πως πραγματικά νιώθουμε, τι φοβόμαστε και τι ανασφάλειες έχουμε… χωρίς να είμαστε πολύ κοντά… 

Σ’ έχω και δεν σ’ έχω… Θέλω να είμαι εδώ και δεν θέλω… Έτσι, προστατεύομαι –τουλάχιστον έχω την πλάνη ότι προστατεύω- τον εαυτό μου από το να πονέσει, να πληγωθεί και να απογοητευθεί… Κινείσαι διαρκώς ανάμεσα στο ναι και το όχι, ανάμεσα στο μαζί και το μακριά, στο εδώ και το αλλού, στο θέλω και δεν θέλω, στο μπορώ και δεν μπορώ… 

Μετέωρα συναισθήματα που κινδυνεύουν να χαθούν ανάμεσα στα σύννεφα των χαμένων προσδοκιών και ελπίδων…

Και μπορώ να ξεπεράσω το φόβο του μαζί και να το κατακτήσω… Αρκεί η θέληση ή η επιθυμία, αρκεί η προσπάθεια ή το θάρρος…; Ίσως όλα αυτά στην κατάλληλη δόση την κατάλληλη στιγμή. Η επιθυμία να γνωρίσουμε τον άλλο περισσότερο, να έρθουμε πιο κοντά του μπορεί να μας κάνει να ξεπεράσουμε τον τρόμο που μας προκαλεί η οικειότητα, να υπερνικήσουμε τους φόβους και τις ανασφάλειες που έχουμε… ΜΠΟΡΟΥΜΕ… αρκεί να θέλουμε, και αρκεί να προσπαθήσουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και με τον άλλο απέναντί μας…

«Μπορεί να φοβάσαι κάποια πράγματα, όμως, κι εγώ φοβάμαι πολλά πράγματα. Φοβάμαι ακόμη και την ανεξέλεγκτη οικειότητα που νιώθω για σένα από την πρώτη στιγμή, φοβάμαι να μην πληγωθώ και φοβάμαι να μην αποδειχθώ ανεπαρκής απέναντί σου…»… Είναι πολλά αυτά που φοβάμαι, αλλά είναι πιο δυνατή η επιθυμία να είμαι μαζί σου…

Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος- Κοινωνιολόγος, MSc.

Δεν θέλω να δεθώ συναισθηματικά, γιατί ξέρω ότι θα φύγω…

Αν δεθώ συναισθηματικά μαζί σου και μετά θέλω να φύγω τι θα γίνει; Ή μήπως φοβάμαι ότι θα φύγεις, για αυτό δεν θέλω να δένομαι συναισθηματικά; Ναι, ποτέ δεν μου άρεσε να δένομαι συναισθηματικά, γιατί πάντα πίστευα ότι σε αφήνουν σταθερό ή μάλλον στάσιμο σε μια κατάσταση, που σε κάνει να βουλιάζεις, να πνίγεσαι, να βρίσκεσαι σε μια κατάσταση στέρησης ή αποστέρησης… από την οποία θέλεις να τρέξεις για να γλιτώσεις… Πίστευα πως θα βαρεθώ και δεν θα μπορώ να απαλλαγώ και θα θέλω να φύγω, να απομακρυνθώ… πώς όμως θα μπορούσα να το κάνω αυτό;

Όταν μπαίνοντας στη σχέση έχεις στο μυαλό σου ότι θα πρέπει οποιαδήποτε στιγμή να μπορείς να φύγεις… είναι σαν να μην είσαι πραγματικά –συναισθηματικά- ποτέ μέσα στη σχέση. Ξεκινώντας με τη σκέψη ότι δεν θα δεθώ συναισθηματικά μέχρι να είμαι πιο σίγουρος για τη σχέση μου, μπορεί εν μέρει να προστατεύω τον εαυτό μου, όμως, δεν δίνω στον εαυτό μου την ευκαιρία να αναπτυχθούν βαθύτερα συναισθήματα, να έρθω πιο κοντά με τον άλλο και να τον γνωρίσω καλύτερα. 

Δεν θέλω να δεθώ συναισθηματικά, γιατί ξέρω ότι θα φύγω… Και αφού θα φύγω γιατί να δώσω; Όμως, με αυτή τη λογική, αφού δεν δίνω γιατί να είμαι μέσα σε μια σχέση; Και γιατί βάζω τον εαυτό μου σ’ αυτή την κατάσταση αναμονής; Είμαι στη σχέση μέχρι… να γίνει κάτι που θα με οδηγήσει μακριά από αυτή… γιατί φοβάμαι να προχωρήσει, φοβάμαι να εκτεθώ μέσα σε αυτή… φοβάμαι την έκβαση της σχέσης…

Και τελικά συνειδητοποιείς πως ενώ θέλεις πολύ να σε αγαπήσουν και να αγαπήσεις, να είσαι σε μια σχέση και να εξελιχθείς μέσα σε αυτή… όταν συμβαίνει φεύγεις μακριά. Είναι πιο εύκολο να φεύγεις μακριά, παρά να μείνεις και να παραδεχθείς ότι φοβάσαι, ότι σε τρομάζει αυτή η εγγύτητα και ο συναισθηματικός δεσμός…

Για να μην περάσουμε λοιπόν όλη μας τη ζωή αναζητώντας την αγάπη, ενώ στην πραγματικότητα, όταν συμβεί θα αρχίσουμε να τρέχουμε μακριά ας έρθουμε αντιμέτωποι με όλα όσα μας φοβίζουν στο να δεθούμε συναισθηματικά. Κι ας σκεφτόμαστε ότι δεν είναι και τόσο κακό να παραδεχθούμε τους φόβους και τις ανασφάλειές μας, ακόμη και τα συναισθήματα που μας προκαλεί αυτή η κατάσταση. Είναι λες και κάθε φορά που η καρδιά μας αισθάνεται να «απειλείται» από τα συναισθήματα που νιώθει αρχίζει να φωνάζει διώχνοντας μακριά κάθε συναίσθημα και κάθε άνθρωπο. Μπορεί να νιώθει πιο ασφαλής μόνη της, μπορεί να έχει τον έλεγχο της κατάστασης, όμως, δεν ζει… δεν επιτρέπει σε κανέναν να την προσεγγίσει και να του δώσει ένα μέρος της…

Μπορεί η σκέψη και μόνο να δείξουμε κάποιες πτυχές της καρδιάς μας σε κάποιον να μας προκαλεί τρόπο και να μας κάνει να νιώθουμε ευάλωτοι και τρωτοί… Όμως, ζώντας με αυτή τη σκέψη και αυτό το φόβο θα καταλήξουμε να είμαστε μόνοι, χωρίς συναισθήματα και χωρίς μια βαθιά και ουσιαστική σχέση. Μπορεί να έχω την ψευδαίσθηση ότι αν δεν δεθώ συναισθηματικά θα προστατεύσω τον εαυτό μου, όμως, στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερα αυτά που στερώ από τον εαυτό μου…

Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος- Κοινωνιολόγος, MSc.