Το μοίρασμα του κρεβατιού (bed-sharing) είναι μια συνήθεια ορισμένων παιδιών να κοιμούνται στο κρεβάτι των γονιών τους. Το μοίρασμα του κρεβατιού των γονιών με το παιδί αποτελεί ένα θέμα που διχάζει τους ειδικούς.
Το μοίρασμα του κρεβατιού μπορεί να είναι σκόπιμο, δηλαδή επιλογή του γονέα, εξαιτίας πολιτισμικών πεποιθήσεων, της ιδεολογίας των γονέων, των εμπειριών ύπνου των γονέων από την παιδική τους ηλικία, του άγχους, των συναισθηματικών αναγκών γονέων και παιδιού, της μη διαθεσιμότητας κρεβατιών, της ευχαρίστησης και της καλύτερης ανατροφής και προσοχής του παιδιού. Από την άλλη, το μοίρασμα του κρεβατιού μπορεί να είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης γονέων- παιδιού, όπου οι γονείς μπορεί να φέρουν το παιδί στο κρεβάτι κατά τη διάρκεια μιας προβληματικής κατάστασης. Σε κάποιες περιπτώσεις, η έλλειψη χώρου ή θέρμανσης μπορεί να μην επιτρέπει την ύπαρξη ξεχωριστών χώρων ή κρεβατιών.
Υπάρχουν έρευνες που εξετάζουν τις επιπτώσεις που έχει στην ψυχική υγεία των παιδιών, το να κοιμούνται στο κρεβάτι των γονιών τους συστηματικά. Οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν κάποια οφέλη, αλλά και σημαντικές επιπτώσεις λόγω της κοινής χρήσης κρεβατιού για ύπνο από γονείς και παιδιά. Μέχρι και σήμερα υπάρχουν έρευνες που επισημαίνουν την αυξημένη επικινδυνότητα για το σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.
Μέσα από μια συστηματική ανασκόπηση ερευνών προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα:
Βασικά οφέλη που σχετίζονται με τα παιδιά από το μοίρασμα του κρεβατιού είναι: ο θηλασμός, ο δεσμός ανάμεσα σε γονέα και παιδί και ζητήματα που σχετίζονται με τον ύπνο. Ο θηλασμός είναι πιο εύκολο να επιτευχθεί, αλλά και να έχει μεγαλύτερη διάρκεια όταν μητέρα και βρέφος συνυπάρχουν στο ίδιο κρεβάτι. Το βρέφος νιώθει ασφάλεια, γιατί βρίσκεται διαρκώς κοντά στη μητέρα του, ενώ η μητέρα διαχειρίζεται καλύτερα το στρες γιατί μπορεί να έχει υπό παρακολούθηση του βρέφος κάθε στιγμή.
Τα βρέφη που μοιράζονται το κρεβάτι με τους γονείς τους ξυπνάνε πιο συχνά το βράδυ και έχουν αυξημένη διέγερση, ενώ δεν μπορούν να μάθουν μόνα τους να καθησυχάζουν τον εαυτό τους. Υπάρχει η πιθανότητα για ατυχήματα στο κρεβάτι, όπως επικαλύψεις, παγίδευση ή και θάνατος. Στα βρέφη υπάρχουν και θετικά και αρνητικά και αποτελεί μια κοινή πρακτική, που μπορεί να αφορά είτε όλο το βράδυ είτε ένας μέρος της βραδιάς.
Αρκετές φορές όμως παρατηρείται το μοίρασμα του κρεβατιού ανάμεσα στη μητέρα ή στους γονείς και στο παιδί ή τα παιδιά σε μεγαλύτερες ηλικίες. Είναι αρκετά συνηθισμένο σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και μειώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία του παιδιού. Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις που τα παιδιά πηγαίνουν στο Δημοτικό σχολείο και κοιμούνται ακόμη με τους γονείς τους.
Όταν τα παιδιά είναι πλέον σχολικής ηλικίας τι επιδράσεις έχει η συγκοίμηση;
Αρχικά, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι τα παιδιά σχολικής ηλικίας που κοιμούνται στο κρεβάτι με τους γονείς τους έχουν αυξημένες πιθανότητες να έχουν αγχώδεις διαταραχές. Όσο πιο μεγάλα είναι τα επίπεδα άγχους του παιδιού τόσο πιο πιθανό είναι να επιλέγει το μοίρασμα του κρεβατιού με τον γονιό ή τους γονείς. Μέσα από έρευνες φαίνεται πως η συγκοίμηση οδηγεί σε καθυστέρηση στον χρόνο του ύπνου και σε μεγαλύτερη μεταβλητότητα ύπνου. Η αυξημένη εξάρτηση από τους άλλους για την έναρξη ή τη διατήρηση του ύπνου μπορεί να συμβάλλει σε φτωχότερο ύπνο και σε πιο μεταβλητά πρότυπα ύπνου. Το άγχος, οι φοβίες και οι δυσκολίες στον ύπνο αποτελούν χαρακτηριστικά παιδιών σχολικής ηλικίας που επιλέγουν τη συγκοίμηση.
Επίσης, η συγκοίμηση των παιδιών σχολικής ηλικίας με τους γονείς δημιουργεί κακά πρότυπα ύπνου σε όλη την παιδική ηλικία. Τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν υποκειμενικές διαταραχές ύπνου, όπως μεγαλύτερες νυχτερινές αφυπνίσεις, μικρότερη διάρκεια ύπνου, μεγαλύτερη αντίσταση κατά τον ύπνο, κακή ποιότητα ύπνου και περισσότερη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επίσης, παρατηρούνται περισσότερες εναλλαγές και ασυνέπειες στις ρυθμίσεις και τα προγράμματα ύπνου.
Τα ασυνεπή προγράμματα ύπνου, με τα οποία συνδέεται και η συγκοίμηση, σχετίζονται με κακή ψυχική υγεία, προβλήματα στην ημερήσια λειτουργικότητα και τη σχολική απόδοση. Ακόμη, τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν μεγαλύτερη συναισθηματική δυσφορία ή χειρότερα αποτελέσματα υγείας τόσο ταυτόχρονα όσο και αργότερα στην ενήλικη ζωή.
Υπάρχουν περιπτώσεις που οι γονείς ενισχύουν αυτή τη συμπεριφορά και τα παιδιά γίνονται όλο και πιο εξαρτημένα από τους γονείς, καθώς νιώθουν ότι μόνα τους δεν μπορούν να διαχειριστούν το άγχος και τις φοβίες που έχουν και θα πρέπει να βρίσκονται υπό την προστασία των γονέων. Σε κάποιες περιπτώσεις οι γονείς αντιδρούν, στεναχωριούνται και απογοητεύονται με αυτή την ανάγκη του παιδιού, ενώ το παιδί λαμβάνει τη συμπεριφορά αυτή ως απόρριψη. Είναι σημαντικό το παιδί να μπορεί να ηρεμήσει, να χαλαρώσει και να κοιμηθεί στον δικό του χώρο, μαθαίνοντας να διαχειρίζεται τα συναισθήματα άγχους, φόβου και αγωνίας που του δημιουργούνται. Επίσης, το παιδί που βρίσκεται μόνο του κατά τη διάρκεια του ύπνου ακολουθεί ή διαμορφώνει το δικό του πρόγραμμα ύπνου, με βάση τους δικούς του ρυθμούς.
Πηγές
Horsley, T., et al. (2007). Benefits and harms associated with the practice of bed sharing. A systematic review. JAMA Pediatrics, 161 (3), 237-245.
Mileva- Seitz, V.R. et al. (2017). Parent- child sharing: The good, the bad, and the burden of evidence. Sleep Medicine Reviews, 32, 4-27.
Palmer, C.A., et al. (2018). Co-sleeping among school- aged anxious and non-anxious children: Associations with sleep variability and timing. Journal of Abnormal Child Psychology, 46 (6), 1321-1332.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου