Του Ρεζινάλντ Μπλανσέ
«Η πολιτική του ψυχαναλυτή πραγματώνεται κατ’ ουσίαν στην καθοδήγηση της θεραπείας που αναλαμβάνει. Πρόκειται για πολιτική επειδή κινητοποιείται η εξουσία και δη η εξουσία του λόγου και της μεταβίβασης, δηλαδή η ισχύς της λίμπιντο και της απόλαυσης. Ο ψυχαναλυτής, ως θεματοφύλακας της εξουσίας, τη χρησιμοποιεί και τη χειρίζεται, όχι βέβαια προς ίδιον όφελος, αλλά σύμφωνα με την επιθυμία του, τις πτυχές της οποίας ανέδειξε ο Λακάν μιλώντας για την επιθυμία του ψυχαναλυτή, και εξειδικεύοντας έτσι τον άνευ προηγουμένου χαρακτήρα της στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Τα καυτά ζητήματα της ελληνικής επικαιρότητας και του δυτικού κόσμου γενικότερα αποκαλύπτουν περίτρανα τη δυστυχία του πολιτισμού που πήρε πρόσφατα μορφή ‘’κρίσης’’. Τα ζητήματα αυτά εξετάζονται εδώ υπό ψυχαναλυτικό πρίσμα, όχι όμως με την καθιερωμένη έννοια του όρου της ‘εφαρμοσμένης ψυχανάλυσης’. Το αξίωμα που τίθεται είναι ότι το ασυνείδητο δεν είναι η καθαυτό αρχή που εξηγεί τις πολιτικές που εφαρμόζονται, αλλά η αρχή με βάση την οποία προωθούνται, υποστηρίζονται ή καταπολεμούνται. Οι φορείς τους επιστρατεύουν κάθε φορά αναγκαστικά κάτι ουσιαστικό από το είναι τους. Αυτό έχει συνέπειες οι οποίες στο σύνολό τους αποτελούν έμπρακτα το ‘ασυνείδητο μέσα στην κρίση’.
Στο σημείο αυτό εκτυλίσσεται η άλλη όψη της πολιτικής του ψυχαναλυτή. Η παρέμβασή του στα δημόσια ζητήματα είναι δικαιολογημένη και επιβάλλεται προκειμένου να ερμηνευτεί το πραγματικό που διακυβεύεται εν αγνοία της κοινής συνείδησης. Τα πολλαπλά περιστατικά που αναλύονται εδώ το αποδεικνύουν» (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).
«’’Μπορείτε να είστε λακανικοί αν θέλετε, εγώ είμαι φροϋδικός’’. Με αυτή την παρότρυνση ο Λακάν απευθυνόταν στους μαθητές τους προς το τέλος της ζωής του. Δεν υπήρχε πιο ξεκάθαρος τρόπος για να τους πει ότι το δικό του υποκείμενο που υποτίθεται ότι ξέρει ήταν ο Φρόυντ και μόνον. Τους κληροδοτούσε επίσης έτσι εν είδει διαθήκης την παθιασμένη σχέση που ο ίδιος διατηρούσε με το έργο του Φρόυντ σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Είναι γεγονός ότι ο Λακάν αντιμετώπισε το έργο του Φρόυντ ως συμπαγή ενότητα θεωρώντας το αλληλένδετο στο σύνολό του με το ίδιο το αντικείμενο της ψυχανάλυσης» (σελ. 390).
«Το σύμπτωμα όχι μόνο έχει μια σημασία, αλλά επίσης αυτή η σημασία θέλει να κοινοποιηθεί. Το σύμπτωμα είναι πράγματι ένα μήνυμα. Υποθέτει εξαρχής τον Άλλον. Το φροϋδικό σύμπτωμα είναι έκκληση προς τον Άλλον. Αυτό μιλάει λοιπόν, αλλά μόνο στο μέτρο που μιλάει για τον Άλλον. Είναι, από την ίδια του τη φύση, σύμπτωμα ανοιχτό στη μεταβίβαση» (σελ. 391).
«Δεν υφίσταται λόγος χωρίς γλώσσα» (Λακάν)
Πηγή:
Μπλανσέ, Ρ. (2019). Πολιτικές του Ψυχαναλυτή. Εκδόσεις Εκκρεμές.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου