Βιβλία Ψυχολογίας (Β' Μέρος)

Yalom, I. Η μάνα και το νόημα της ζωής. Εκδόσεις Άγρα.

Η "Μάνα και το νόημα της ζωής" είναι το δεύτερο βιβλίο αφηγημάτων του Ίρβιν Γιάλομ, μετά τον "Δήμιο του έρωτα". Με τολμηρή ειλικρίνεια ο ψυχίατρος-συγγραφέας ζωντανεύει εδώ, στο πιο προσωπικό από τα βιβλία του, τους περιορισμούς και τα λάθη του, τις φαντασιώσεις του, τις αμφιβολίες και τους πειραματισμούς του, και μέσα από αυτά τη διαδρομή προς την κατανόηση, τη μάθηση και τέλος τη διδαχή. Τέσσερις αληθινές/αυτοβιογραφικές ιστορίες και δύο φανταστικά αφηγήματα με ήρωα τον Έρνεστ Λάς, τον ψυχοθεραπευτή του μυθιστορήματος "Στο ντιβάνι", συνθέτουν ένα μωσαϊκό συγκλονιστικών καταστάσεων που κινούνται διαρκώς μέσα και έξω από τα όρια της ψυχοθεραπείας, διερευνώντας από μια ακόμα οπτική γωνία τα ανεξάντλητα ζητήματα της ζωής και του θανάτου, της ελευθερίας και της ευθύνης, του νοήματος της ύπαρξης και της απώλειάς του, της μοναξιάς και της κοινωνίας.

Yalom, I. Όταν έκλαψε ο Νίτσε. Εκδόσεις Άγρα.

Μέσα από μια σειρά μυστικές συμφωνίες, ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Φρήντριχ Νίτσε και ο Αυστριακός γιατρός Γιόζεφ Μπρόιερ, ένας από τους πατέρες της ψυχανάλυσης, συναντιούνται στη Βιέννη του 19ου αιώνα, σε μια εμπνευσμένη διαδικασία διπλής ψυχοθεραπείας. Σ' αυτή την περιπέτεια υπαρξιακής αναζήτησης δύο μοναδικών ανθρώπων εμπλέκονται ένας νεαρός ειδικευόμενος γιατρός ονόματι Ζίγκμουντ Φρόυντ, μια θυελλώδης γυναίκα-ίνδαλμα ποιητών και ψυχιάτρων, η Λου Σαλομέ, και μια σαγηνευτική ασθενής, η Άννα Ο., που στοιχειώνει την ψυχή του γιατρού της.

Ο διάσημος ψυχίατρος Irvin D. Yalom επινοεί στο μυθιστόρημα αυτό τη συνάντηση δύο ιστορικών προσώπων στη μητρόπολη των διανοητικών ζυμώσεων του 19ου αιώνα, τη Βιέννη, δίνοντας μια ερμηνευτική εκδοχή της γέννησης της ψυχοθεραπείας και της σχέσης της με την υπαρξιακή φιλοσοφία. Η ψυχοθεραπευτική περιπέτεια που ξετυλίγεται κόβει την ανάσα καθώς αποκαλύπτει βήμα βήμα την ιαματική δύναμη της αληθινής σχέσης.

"Η νέα επετειακή έκδοση, με την ευκαιρία των δέκα χρόνων από την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου στην Ελλάδα, περιέχει ένα επίμετρο με δύο επιστολές που βρέθηκαν πρόσφατα και ένα σχόλιο του Ίρβιν Γιάλομ όπου αποδεικνύεται ότι η φανταστική συνάντηση Νίτσε, Μπρόιερ και Φρόυντ θα μπορούσε όντως να έχει λάβει χώρα και όπου η πραγματικότητα έρχεται να επιβεβαιώσει τη μυθοπλασία."

Yalom, I. Στο ντιβάνι. Εκδόσεις Άγρα.

Ένα συναρπαστικό γαϊτανάκι με άξονα την ψυχοθεραπεία είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του διάσημου Αμερικανού ψυχιάτρου και ψυχοθεραπευτή Ίρβιν Γιάλομ. Ο συγγραφέας αποκαλύπτει στο βλέμμα του κοινού τι συμβαίνει μέσα στο γραφείο αλλά και στη σκέψη των ψυχοθεραπευτών, τη ζωή τους, τις δυσκολίες τους, την ανθρώπινη υπόστασή τους. Το χιούμορ και η λεπτή ειρωνεία κυριαρχούν και εναλλάσσονται με δηκτικές περιγραφές εκπροσώπων του ψυχιατρικού κόσμου. Όσο όμως απομυθοποιούνται οι ψυχοθεραπευτές, η γοητεία της ψυχοθεραπείας αυξάνεται. Ο Γιάλομ την παρουσιάζει κάτω από νέο φώς: είναι μια συντροφική πορεία προς την επίτευξη μιας αληθινής ανθρώπινης επαφής. Με κινηματογραφικό τρόπο, συνεχείς ανατροπές και αστυνομικό σασπένς, ο Γιάλομ αναλύει στο Ντιβάνι του τη σύγχρονη κοινωνία και τις ανθρώπινες σχέσεις.

Ο Γιάλομ κάνει εδώ ένα αμετάφραστο λογοπαίγνιο με τρείς διαφορετικές σημασίες: δηλώνει πρώτα απ' όλα την ανάκλιση του αναλυόμενου στο ψυχαναλυτικό ντιβάνι, ως σύμβολο της ψυχοθεραπείας. Υπονοεί τη σεξουαλική πράξη μεταξύ θεραπευόμενου και θεραπευτή, ένα από τα κεντρικά ηθικά προβλήματα που τίθενται και ερμηνεύονται μέσα στο βιβλίο, και τέλος αναφέρεται στην απόκρυψη και στη διαστρέβλωση της αλήθειας, στο ψέμα που μπορεί να εισχωρήσει στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Ο συγγραφέας καταπιάνεται μεθοδικά και με τα τρία αυτά ζητήματα, εντάσσοντας τα οργανικά σε μια μυθοπλασία συναρπαστική.

Στο πρώτο του μυθιστόρημα, Όταν έκλαψε ο Νίτσε, ο Γιάλομ ασχολήθηκε με την ψυχοθεραπεία στην εμβρυϊκή της μορφή, καθώς αυτή σχηματιζόταν μέσα στο σώμα της φιλοσοφίας στη Βιέννη του τέλους του 19ου αιώνα. Στο Ντιβάνι παρατηρεί το επάγγελμα του ψυχοθεραπευτή εκατό χρόνια αργότερα, μέσα στο φυτώριο της αμερικανικής κοινωνίας, όπου, έπειτα από πολλούς πειραματισμούς, αναπτύχθηκαν τα ποικίλα είδη της ψυχοθεραπείας του 20ού αιώνα.

Το Ντιβάνι είναι επίσης ένα εξαιρετικό μωσαϊκό της αμερικανικής κοινωνίας: το χρήμα, η πολυτέλεια, η ματαιοδοξία, ο ατομικισμός, η επιθετικότητα, αλλά και η άλλη όψη τους: η μοναχικότητα, η ματαιότητα, η έλλειψη στοργής, η καταφυγή στη χρήση ουσιών, περιγράφονται με ακρίβεια αλλά και με κατανόηση.

Yalom, I. Ο δήμιος του έρωτα. Εκδόσεις Άγρα.

Δεν μ' αρέσει να δουλεύω με ερωτεύμενους. Ίσως γιατί τους ζηλεύω -κι εγώ ο ίδιος λαχταράω να μαγευτώ. Ίσως πάλι γιατί ο έρωτας και η ψυχοθεραπεία είναι μεταξύ τους ασύμβατα. Ο καλός θεραπευτής πολεμάει το σκοτάδι και ζητάει το φως, ενώ ο έρωτας συντηρείται από το μυστήριο και καταρρέει μόλις αρχίσεις να τον εξετάζεις σχολαστικά. Κι εγώ σιχαίνομαι να γίνομαι ο δήμιος του έρωτα".

Δέκα αληθινές ιστορίες ψυχοθεραπείας από τη κλινική εμπειρία του Ίρβιν Γιάλομ. Δέκα ανθρώπινες σχέσεις -δέκα θεραπευτικές περιπέτειες. Σ' αυτή τη σπάνια περιγραφή του αφοσιωμένου θεραπευτή την ώρα της δουλειάς του, ένας δάσκαλος της ψυχιατρικής έρχεται ανοιχτά αντιμέτωπος όχι μόνο με τα δικά του συναισθήματα και σφάλματα αλλά και με την αβεβαιότητα που υπάρχει στην καρδιά της θεραπευτικής σχέσης. Ο Γιάλομ στρέφει εδώ τον προβολέα τόσο στους ασθενείς όσο και στον εαυτό του. Περιγράφει και μελετά τη διαδικασία της εξερεύνησης, τη διαδικασία της συμμετοχής μέσα στην ψυχοθεραπεία και για τα δύο μέρη. Μοιράζεται μαζί μας τις χαρές και τις επιτυχίες του, αλλά και -ακόμα πιο συναρπαστικό- τις αγωνίες του, τους περιορισμούς και τις αποτυχίες του στην κοινή του πορεία προς την αναζήτηση της αλήθειας και της ίασης με τον καθέναν από τους δέκα πρωταγωνιστές των ιστοριών του. Οι σαγηνευτικές αυτές ιστορίες προχωρούν πέρα απ' την ψυχοθεραπεία και μιλούν για την ανθρώπινη μοίρα με όλη της τη σπαρακτική παραδοξότητα. Και σ' αυτές ο Ίρβιν Γιάλομ επιτυγχάνει ένα πάθος κι ένα χιούμορ αντάξιο του ίδιου του Τσέχοφ. "Ο δήμιος του έρωτα", ο ίδιος ο θεραπευτής, είναι ο ενδέκατος θεραπευόμενος σ' αυτές τις δέκα ψυχοθεραπευτικές ιστορίες.

Yalom, I. Η θεραπεία του Σοπενάουερ. Εκδόσεις Άγρα.

"Ο Γιάλομ συνεχίζει τη λογοτεχνική του περιδιάβαση στο χώρο της φιλοσοφίας και της ψυχοθεραπείας στήνοντας μια υπέροχη ιστορία γύρω απ' τον τελευταίο χρόνο μιας ομαδικής ψυχοθεραπείας. [...] Είναι μια συγκινητική επιχειρηματολογία γύρω απ' το τέλος της ζωής, γερά θεμελιωμένη τόσο στην εμπειρία της μυθοπλασίας όσο και στη γνώση της φιλοσοφίας"

"Η συγχώνευση φιλοσοφίας, σχολαστικισμού, ψυχιατρικής και λογοτεχνίας παράγει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και απολαυστικό μυθιστόρημα ιδεών. Ο Γιάλομ μας οδηγεί προς την αναπόφευκτη -και ασυνήθιστα συγκινητική- ψυχική απελευθέρωση με συναρπαστικά και πειστικά βήματα. Η καθαρότητα με την οποία παρουσιάζει τις διάφορες έννοιες είναι αξιοθαύμαστη, εκεί όμως που ξεπερνά κάθε προηγούμενο, είναι η περιγραφή των συγκινησιακών ιδιαιτεροτήτων".

Yalom, I. Κάθε μέρα λίγο πιο κοντά. Εκδόσεις Άγρα.

Η Τζίννυ Έλκιν είναι μια νεαρή πολλά υποσχόμενη συγγραφέας με ψυχικά προβλήματα. Κατά καιρούς έχει χαρακτηριστεί από ψυχιάτρους "σχιζοειδική... με οριακά ψυχωτικές νοητικές διεργασίες". Έχοντας δοκιμάσει ποικίλες θεραπείες, ξεκινά τελικά ατομική ψυχοθεραπεία με τον Ίρβιν Γιάλομ στα εξωτερικά ιατρεία του Πανεπιστημίου Στάνφορντ.

Το "Κάθε μέρα λίγο πιο κοντά" είναι προϊόν του θεραπευτικού τους συμβολαίου, στο οποίο συμφώνησαν να καταγράφουν χωριστά τις εντυπώσεις και τα συναισθήματά τους από κάθε συνεδρία. Στις σελίδες του βιβλίου ξετυλίγεται για πρώτη φορά η σχέση θεραπευτή και θεραπευομένου χωρίς καμία μυθοπλασία. Το μόνο φανταστικό στοιχείο είναι το όνομα της θεραπευόμενης, αφού για λόγους ιατρικού απορρήτου ήταν απαραίτητη η απόκρυψη της ταυτότητάς της. Σ' αυτή την ανταλλαγή σημειωμάτων, που μοιάζει σχεδόν σαν επιστολικό μυθιστόρημα, παρακολουθούμε τον τριανταεννιάχρονο Γιάλομ και την εικοσάχρονη ασθενή του να αγωνίζονται για την εμπέδωση μιας σχέσης οικειότητας και εμπιστοσύνης που θα συμβάλει καίρια στην ίαση.

Αλλά η μεγαλύτερη μαγεία που μπήκε ποτέ στη ζωή μου δεν είναι οι λέξεις, είναι τα αληθινά αισθήματα και οι αληθινές πράξεις, όπως να κλαίω και να χτυπιέμαι. Χάνομαι μιλώντας. [...] Καθόμουνα σαν πηλός σ' εκείνη την πολυθρόνα προσποιούμενη πως διαθέτω συναισθήματα και σχήμα.

Τζίννυ: Είναι σαν να φέρνει το δικό της γκρίζο σκηνικό και να το στήνει πολύ επιδέξια μέσα στα πρώτα λεπτά της ώρας. Πολύ σύντομα έχω μπλεχτεί στο δράμα. Νιώθω τον κόσμο όπως τον νιώθει εκείνη: μια παράξενη, αλλόκοτη, κυκλική μελαγχολία. Αρχίζω να μοιράζομαι την ίδια απελπισία.

Δρ. Γιάλομ: "Μέσα μου όμως αναρωτιόμουν μήπως πράγματι οι περιγραφές των θεραπευτικών συνεδρίων θα συνιστούσαν ένα δημοσιεύσιμο λογοτεχνικό έργο, με δύο πολύ διακριτούς χαρακτήρες και δύο αναγνωρίσιμα λογοτεχνικά στυλ, περίπου σαν ένα επιστολικό μυθιστόρημα. [...] Έπειτα από πρόταση μερικών αναγνωστών οι οποίοι θεώρησαν το χειρόγραφο δύσκολο να προσεγγιστεί χωρίς κάποιο επεξηγηματικό υλικό, αλλά και ορισμένων οι οποίοι ήθελαν να μάθουν τι απέγινε η Τζίννυ μετά την ψυχοθεραπεία, ο δρ Γιάλομ και η Τζίννυ έγραψαν επίσης από έναν Πρόλογο και από έναν Επίλογο ο καθένας ενάμιση χρόνο έπειτα από την τελευταία τους θεραπευτική συνεδρία. Τα σημειώματα αυτά πράγματι προσθέτουν σημαντικές πληροφορίες και επεξηγήσεις τόσο σε προσωπικό όσο και σε θεωρητικό επίπεδο."

"Παρ' όλ' αυτά εξακολουθώ να πιστεύω ότι το κεντρικό κομμάτι μπορεί να διαβαστεί σαν μυθιστόρημα, σαν μια ιστορία δύο ανθρώπων που συναντήθηκαν στην οικειότητα του ψυχιατρικού τετ-α-τετ και τώρα επιτρέπουν σ' εμάς να τους γνωρίσουμε έτσι όπως γνώρισαν εκείνοι ο ένας τον άλλον".

Yalom, I. Στον κήπο του Επίκουρου. Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου. Εκδόσεις Άγρα.

Ένα ξεχωριστό βιβλίο που αντικρίζει καταπρόσωπο τη μεγαλύτερη δυσκολία με την ερχόμαστε όλοι αντιμέτωποι: το πώς να ξεπεράσουμε τον παραλυτικό τρόμο μας για το θάνατο.

Συμπυκνώνει το έργο και την προσωπική εμπειρία μιας ολόκληρης ζωής σε μια βαθύτατα ενθαρρυντική προσέγγιση στο οικουμενικό ζήτημα της θνητότητας. Ο Γιάλομ δείχνει ότι στον πυρήνα του άγχους μας βρίσκεται συχνά ο φόβος του θανάτου. Στη συνειδητοποίηση αυτή οδηγεί πολλές φορές μια "αφυπνιστική εμπειρία" - ένα όνειρο, μια αρρώστια, μια τραυματική εμπειρία ή το γεγονός ότι γερνάμε.

Ανάμεσα σε συγκινητικές προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που πασχίζουν να νικήσουν τον τρόμο του θανάτου εντάσσεται ένα κεφάλαιο βαθύτατων αυτοβιογραφικών εξομολογήσεων του Γιάλομ. Με το βιβλίο αυτό ο μεγάλος ψυχοθεραπευτής μας προτείνει διάφορες μεθόδους, με τις οποίες μπορούμε να διαχειριστούμε τον τρόμο, και τελικά καταφάσκει στη ζωή. Και το σημαντικότερο, ο Γιάλομ μας ενθαρρύνει να αγωνιζόμαστε για έναν πιο άμεσο σύνδεσμο με τους άλλους ανθρώπους. Η συμπονετική επαφή, σε συνδυασμό με τη σοφία των μεγάλων διανοητών που πάλεψαν κι οι ίδιοι με το ζήτημα της θνητότητας, μας βοηθάει να ξεπεράσουμε τον τρόμο μας για τον θάνατο, να ζήσουμε μια ζωή πιο χαρούμενη και ουσιαστική και να αναλάβουμε τα αναγκαία ρίσκα για να πραγματώσουμε τον εαυτό μας.

Satir, V. Πλάθοντας ανθρώπους. Εκδόσεις Κέδρος.

Πιστή στην πεποίθησή της ότι τα συγκροτημένα άτομα προέρχονται από αρμονικές και συγκροτημένες οικογένειες, η κορυφαία στο χώρο της οικογενειακής ψυχοθεραπείας Αμερικανίδα Βιρτζίνια Σατίρ εξηγεί στο βιβλίο αυτό την άρρηκτη σχέση ανάμεσα στην οικογενειακή ζωή και στο χαρακτήρα που διαμορφώνει μεγαλώνοντας κάθε παιδί.

Η συγγραφέας, με σαφή και κατανοητό τρόπο, εξετάζει βασικά θέματα της διάπλασης του ατόμου, των διαπροσωπικών σχέσεων και του κύκλου της ζωής (Αυτοεκτίμηση, Μορφές Επικοινωνίας, Οργάνωση της οικογένειας, Οικογένεια και κοινωνία, κ.ά.), ενώ σκιαγραφεί τα βασικά χαρακτηριστικά της οικογένειας του μέλλοντος.

Βαμβουνάκη. Μια μεγάλη καρδιά γεμίζει με ελάχιστα. Ψυχογιός.

O άνθρωπος είναι καμωμένος από συγκρούσεις. Η αρμονία που αποτελεί προϋπόθεση αλλά και στόχο, η ωριμότητα, δύσκολα πετυχαίνονται στην πράξη. Αν τα αντίθετα στο σύμπαν –στο εξαίσιο πέρασμα της μέρας στη νύχτα, του χειμώνα στο καλοκαίρι, της βροχής στον ήλιο, της φουρτούνας στη νηνεμία–, όλα τα διαφορετικά συνταιριάζουν υπέροχες συμφωνίες, στις συμπεριφορές μας και στα συναισθήματά μας συνεχώς γρονθοκοπούνται. Ο πόλεμος με τον μισητό, μειονεκτικό εχθρό-εαυτό επιζητά αφορμές να μεταφέρει την οργή του, την πίκρα του, την απογοήτευση της αδυναμίας του έξω. Την αυτοτιμωρία που αισθάνεται πως διψά τη μετατρέπει σε τιμωρία κατά άλλου. Για άλλη μια φορά να ρίξει το φταίξιμο μακριά, σαν ασθένεια μολυσματική, σαν βρόμικο ρούχο, να γλιτώσει απ’ την αυτομομφή και τη φριχτή ενοχή. Και όσο πιο απλός και αγαθός είναι ο απέναντι, τόσο θα του θυμώνει, όπως θυμώνουμε με τον καθαρό καθρέφτη μας όταν τον κοιτάμε και μας στέλνει πίσω, ως είδωλο, ένα τέρας. Υπάρχουν πλάσματα τόσο καθαρά που μας φτιάχνουν καθρέφτη, χωρίς να μιλούν, χωρίς να κάνουν τίποτα εξαιρετικό. Μόνο με το βλέμμα, με το χαμόγελο, με τη λάμψη που έρχεται από μέσα τους. Κάποιοι αναζητούν να πλησιάσουν τέτοια πρόσωπα, να καθρεφτιστούν, και κάποιοι τρέχουν μακριά τους, συκοφαντώντας τα, μέσα στο μυαλό τους έστω, για δικαιολογία.

McGoldrick. Ανοίγοντας τα παλιά σεντούκια. Εκδόσεις Πεδίο.

Όποια και αν είναι η ηλικία μας, όσο μακριά και αν βρισκόμαστε από το σπίτι, η οικογένεια υπάρχει μέσα μας –στις στάσεις και τους τρόπους έκφρασης, τις κοινωνικές αξίες και την αντίληψη που έχουμε για το «σπίτι». Συχνά όμως δεν καταφέρνουμε να συνδεθούμε με τα μέλη της οικογένειάς μας. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι εμπειρίες που είχαμε από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας με την οικογένειά μας επαναλαμβάνονται στη ζωή μας με τους συντρόφους και τα παιδιά μας.

Σε αυτό το αποκαλυπτικό βιβλίο, η διακεκριμένη οικογενειακή θεραπεύτρια Monica McGoldirck ερευνά τους τρόπους συμπεριφοράς που αναπτύσσουν οι οικογένειες ερμηνεύοντας τα οικογενειακά πρότυπα μέσα από την τεχνική του γενεογράμματος (οικογενειακό δέντρο). Οι επαναλαμβανόμενες ρήξεις, οι συμμαχίες και οι αυτοκτονίες, ακόμα και τα διαζύγια αποκτούν διαφορετικό νόημα και δεν αποτελούν πλέον απλές συμπτώσεις, όταν τα δούμε όπως παρουσιάζονται και καταγράφονται στον οικογενειακό χάρτη που εκτείνεται μέχρι και τρείς γενιές πίσω στην ιστορία της οικογένειας. Η McGoldirck χρησιμοποιεί τα γενεογράμματα διάσημων οικογενειών –μεταξύ των οποίων οι Κένεντι, οι Χέμπορν, οι Μπετόβεν, οι Μπροντέ και η οικογένεια των αδελφών Μαρξ- για να εξετάσει την επίδραση που ασκούν η σειρά γέννησης και ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέλφια, οι οικογενειακοί μύθοι και τα μυστικά, οι πολιτισμικές διαφορές, οι σχέσεις των ζευγαριών και ο κεντρικός ρόλος της απώλειας. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου αναδύονται ερωτήματα που ο αναγνώστης μπορεί να θέσει στον εαυτό του και να τον βοηθήσουν να γίνει ο ίδιος ερευνητής και να ξεσκεπάσει πληροφορίες που μέχρι πρότινος παρέμεναν καλυμμένες, παρεξηγημένες ή φαινομενικά ανούσιες.

Κατάκη, Μπαλάσκα και Ρεζίτη. Το φυλαχτό. Εκδόσεις Πεδίο.

Πέντε γυναίκες, πέντε ηρωίδες, συναντιούνται σε μια θεραπευτική ομάδα με αφορμή κάποια θέματα που τις απασχολούν στην προσωπική τους ζωή. Η Σοφία, ετών 50, βρίσκεται σε διαδικασία διαζυγίου εξαιτίας μιας εξωσυζυγικής σχέσης του άνδρα της. Η Ευαγγελία, ετών 44, αγωνιά για το γιό της που συμπεριφέρεται επιθετικά, κάνει μικροκλοπές και ποιος ξέρει τι άλλο. Η Ζωή, ετών 34, νιώθει ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον άνδρα και το γάμο της που καταρρέει. Η Δέσποινα, ετών 38, χωρισμένη, προσπαθεί να επιβιώσει μόνη με το γιό της. Τελευταία εμφανίζεται η Άρτεμις, ετών 35, γυναίκα μορφωμένη, επαγγελματικά επιτυχημένη, οικονομικά ανεξάρτητη, αλλά μόνη…

Αυτές οι πέντε γυναίκες ξεκινούν ένα ταξίδι ζωής, αναζητώντας απαντήσεις από τα αδιέξοδα, τα διλλήματα και τα προβλήματά τους. Την πορεία τους, μέσα και έξω από την ομάδα, θα παρακολουθήσει ο αναγνώστης. Θα τις δει να ξεκινούν το συναρπαστικό τους ταξίδι, το τόσο επώδυνο και περιπετειώδες, γεμάτες θλίψη και αμφιβολίες. Θα τις δει προς στιγμήν γεμάτες αγωνία να αιωρούνται στο κενό, έχοντας γκρεμίσει ό, τι παλιό τις εμπόδισε να ζήσουν. Θα τις δει να αναδύονται σιγά-σιγά στη ζωή πιο σοφές, πιο ώριμες, πιο μεστές. Θα τις ξαναδεί τέλος, με τον καινούργιο, δυνατό, εκπληκτικό εαυτό τους, έναν εαυτό που έχει μάθει να φροντίζει και να φροντίζεται, να αγαπά και ν’ αγαπιέται… Το φυλαχτό για την καθεμιά τους είναι οι αλλαγές που πέτυχαν, είναι το προσωπικό πολύτιμο απόκτημά τους, κάτι που έφτιαξαν μόνες τους μέσα από μια επίπονη αλλά δημιουργική διαδικασία, κάτι που τώρα πια βρίσκεται στην καρδιά, στο νου και στην ψυχή τους, και καθρεφτίζεται στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες στη ζωή.

Το Φυλαχτό είναι ένα βιβλίο προορισμένο να ολοκληρωθεί στην ψυχή του κάθε αναγνώστη, σ’ αυτά που θα νιώσει καθώς θα το διαβάζει, στις σκέψεις που θα κάνει, στα λόγια που θα ψιθυρίσει καθώς τα επαναλαμβάνει μέσα του για να τ’ αφομοιώσει. Και μακάρι μια φράση, μια λέξη, ένα συναίσθημα να γίνει η αρχή για το δικό του φυλαχτό, που φοριέται κατάσαρκα, εκεί στο μέρος της καρδιάς…

Κατάκη. Το μωβ υγρό. Εκδόσεις Πεδίο.

    … Εφοδιασμένοι με μια αλήθεια που τοποθετεί την ευθύνη για το μέλλον στα χέρια μας, συνειδητοποιούμε ότι δεν υπάρχουν αναλλοίωτες, a priori αντικειμενικές αλήθειες που καθορίζουν τη μοίρα μας, αλλά μόνο οι εναλλασσόμενες και συνεχώς αναθεωρούμενες αντιλήψεις και πεποιθήσεις που εμείς οι ίδιοι κατασκευάζουμε, στη συνέχεια τις απορρίπτουμε και τις αναδημιουργούμε μέσα από βιωμένες εμπειρίες.

    … Το αγωνιώδες ψάξιμο σιγά-σιγά κορυφώνεται καθώς διαισθανόμαστε ότι στα γνώριμα μονοπάτια δεν θα βρούμε το χάρτη και την πυξίδα που απεγνωσμένα αναζητάμε. Διαισθανόμαστε ότι τα προβλήματα, τα συμπτώματα –σωματικά, ψυχολογικά και κοινωνικά– δεν οφείλονται σε δική μας ανικανότητα, ατυχία ή κάποιου είδους περιστασιακή εμπλοκή, αλλά αποτελούν μέρος της γενικότερης ασάφειας που επικρατεί.

    … Διαισθανόμαστε ότι είναι πλέον θέμα επιβίωσης να βρούμε τρόπο να καλλιεργήσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο, για να κατανοούμε τι γίνεται μέσα μας και γύρω μας, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να ενεργούμε αποτελεσματικά και κυρίως να αισθανόμαστε ότι η ζωή έχει νόημα.

    … Καθώς αυξάνεται ολοένα η αυτοδιαφοροποίησή μας, προχωρούμε προς την εξεύρεση των κεντρικών στοιχείων της αυτοαναφοράς μας οι οποίες αφορούν την ταυτότητα και τις αυτοδεσμεύσεις μας. Η δημιουργική αυτή πορεία είναι μια διαλεκτική διαδικασία που ωθεί σε βαθύτερες διαστάσεις της συνείδησης, εκεί όπου το μωβ υγρό που κατασκευάζουμε μέσα από βιωμένες εμπειρίες διαλύει στείρες και βασανιστικές, δυϊστικές αλήθειες και τις αντικαθιστά με μαγικά και που ανοίγουν το δρόμο για μια δημιουργική προσωπική και συλλογική ανέλιξη.

Τσαλίκογλου & Καραπάνου. Μήπως; Εκδόσεις Ωκεανίδα.

Κι εμείς τώρα δα εδώ, δυο φίλες με εναλλασσόμενους ρόλους, συγγραφέας-καθηγήτρια-ψυχολόγος-άρρωστη-υγιής-θεραπευτής-θεραπευόμενος, ιδιότητες ρευστές και αβέβαιες, ρούχα άβολα και στενά που μας καθηλώνουν σε στενάχωρα και ασφυκτικά δωμάτια, τι επιθυμήσαμε, αλήθεια, μέσα απ' αυτό το διαλογικό βιβλίο; Να αλλάξουμε ρόλους, να πετάξουμε τα στενά ρούχα που δεν σ' αφήνουν να αναπνεύσεις και που ακόμα και στον ύπνο μάς λένε να τα φοράμε, και να δοκιμάσουμε έναν περίπατο στον ανοιχτό αέρα. Να συν-αποκαλυφθούμε και ό,τι ζήσουμε στη διάρκεια του ταξιδιού να το μοιραστούμε με τους άγνωστους συν-ταξιδιώτες μας σ' αυτήν την περιπέτεια της ομιλούσας γραφής. Να σπάσουμε τη σιωπή.

Τσαλίκογλου. Ονειρεύτηκα πως είμαι καλά. Εκδόσεις Καστανιώτη.

Η Ιουλία Δαμασκηνού ζει με την ιερά νόσο. Από τον φεγγίτη του δωματίου της κρυφακούει τις ιστορίες των ασθενών του ψυχίατρου πατέρα της. Ιστορίες βίας, ανελέητου έρωτα και εγκατάλειψης.

Από τη μητέρα της μαθαίνει για την ηδονή της πτώσης και για την αγάπη που, εκείνη μόνη, μπορεί να θεραπεύσει και να καταφέρει όλα όσα δεν μπορούν τα χάπια και τα λόγια. Ερωτεύεται τον καθηγητή της, διάσημο συγγραφέα. Όμως η γυναίκα του σε λίγες μέρες θα φέρει στον κόσμο το πρώτο τους παιδί. Με όπλο την ονειρική μητέρα, τον ανέλπιδο έρωτα για το συγγραφέα, τις σποραδικές απώλειες συνείδησης, το ιερό και το δαιμονικό που κομίζει μέσα της, η Ιουλία Δαμασκηνού στην Αθήνα του 2004 ονειρεύεται πως είναι καλά.

Ένα βιβλίο για τη ζωή μας, για τις φανταστικές αλήθειες και για τα όνειρα, που μόνο αυτά στο τέλος μένουν ανέγγιχτα.

Τσαλίκογλου. Έρως φαρμακοποιός. Εκδόσεις Καστανιώτη.

Στο πατρικό σπίτι με τους σκεπασμένους καθρέφτες, μόνοι τους ο Mιχαήλ και η Eλένη προσπαθούν να ζήσουν. Πάνε δεκατρία χρόνια που η Aντιγόνη έφυγε και οι μέρες είναι βουτηγμένες στη σιωπή και την αρρώστια. Ώσπου μια μέρα έρχεται ο έρωτας κι όλα αλλάζουν. H Eλένη όμως είναι ο τελευταίος άνθρωπος στη γη που θα μπορούσε να αγαπηθεί. Το αγόρι με το σημαδεμένο πρόσωπο, η Λεονώρα, ο νεαρός ποδηλάτης, ο Δημήτριος συμμετέχουν στο παιχνίδι ενός παράξενου, δίχως όρια πάθους. O Έρως φαρμακοποιός θα αφηγηθεί μια μαγική ιστορία, δωρίζοντας στο τέλος την πιο μεγάλη, την πιο εξαίσια ανατροπή.

Τσαλίκογλου. Εγώ η Μάρθα Φρόυντ. Εκδόσεις Καστανιώτη.

Oνομάζομαι Mάρθα. Tον Aπρίλιο του 1882 γνώρισα έναν νεαρό γιατρό. Tον ερωτεύτηκα. Ήμουν 21 χρόνων.

H Mάρθα, η γυναίκα του Φρόυντ, επιστρέφει, σπάει τη σιωπή και αφηγείται την ιστορία της ζωής της.

Eίναι μια φανταστική κατάδυση στον ψυχικό κόσμο μιας γυναίκας για την οποία ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε. Πώς είναι η ζωή κοντά σε έναν άνθρωπο που με το έργο του ανέτρεψε όλα τα δεδομένα της ψυχικής μας ύπαρξης; H Mάρθα Φρόυντ δεν είναι μόνο αφοσιωμένη σύζυγος και μητέρα έξι παιδιών, ζει και μια άλλη ζωή, που συνορεύει με το όνειρο και τα σκοτεινά βάθη της επιθυμίας. «O έρωτας θα είναι ακραίος ή δεν θα υπάρξει», δηλώνει. Σκέψεις απαγορευμένες, ανατρεπτικές επιθυμίες, ξεδιάντροπες πράξεις, όλα επιτρέπονται. Eίναι η ιστορία μιας παράφορα ερωτευμένης γυναίκας. Ένα βιβλίο για τον έρωτα, την ψυχανάλυση, τη Bιέννη του fin de siecle, τη γυναικεία σεξουαλικότητα, την τρέλα, το θάνατο.