Ο Μύθος του Νάρκισσου

«Ο μύθος του Νάρκισσου αφηγείται, στην πραγματικότητα, την τραγωδία της απώλειας του εαυτού μας. Ο Νάρκισσος βλέπει την αντανάκλασή του στο νερό και ερωτεύεται το ωραίο πρόσωπό του, για το οποίο η μητέρα του σίγουρα θα ήταν περήφανη. Η νύμφη Ηχώ ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του νεαρού άνδρα γιατί είναι ερωτευμένη με την ομορφιά του. Η ανταπόκριση της Ηχούς εξαπατά τον Νάρκισσο. Τον εξαπατά επίσης και η αντανάκλαση της εικόνας του, αφού δείχνει μόνο το τέλειο, υπέροχο πρόσωπό του και όχι τον εσωτερικό του κόσμο, τον πόνο και την ιστορία του. Η πίσω όψη και η σκιά του, αφού ούτε φαίνονται ούτε ανήκουν σε αυτή την πολυαγαπημένη αντανάκλαση της εικόνας του.

Αυτό το στάδιο του εκστατικού μαγέματος μπορεί να συγκριθεί με τις ιδέες μεγαλείου, όπως ακριβώς το επόμενο στάδιο (η λαχτάρα δηλαδή για τον εαυτό του η οποία τον αναλώνει) μπορεί να συγκριθεί με την κατάθλιψη. Ο Νάρκισσος δεν ήθελε να είναι τίποτε άλλο παρά ο ωραίος νέος, αρνιόταν εντελώς τον αληθινό του εαυτό. Προσπαθώντας να συνενωθεί με την ωραία εικόνα του, εγκαταλείπει τον εαυτό του, -στο θάνατο, ή στη μεταμόρφωσή του σε ένα λουλούδι. Ο θάνατος αυτός είναι η λογική συνέπεια της καθήλωσής μας στον ψευδή εαυτό. Δεν είναι μόνο τα ωραία, τα καλά και τα ευχάριστα συναισθήματα που μας κάνουν πραγματικά ζωντανούς, που προσδίδουν βάθος στην ύπαρξή μας και μας οδηγούν στην ουσιαστική κατανόηση του εαυτού μας. 

Συχνά είναι και τα συναισθήματα που δεν είναι αποδεκτά, που δεν έχουμε εξοικειωθεί μαζί τους και που θα προτιμούσαμε να τα αποφύγουμε: η αίσθηση ότι είμαστε απροστάτευτοι, η ντροπή, ο φθόνος, η ζήλια, το μπέρδεμα, η οργή και η θλίψη. Τα συναισθήματα αυτά μπορούμε στα πλαίσια της θεραπείας να τα βιώσουμε και να τα κατατάξουμε. Αυτό συμβαίνει επειδή το θεραπευτικό πλαίσιο αποτελεί έναν καθρέφτη του εσωτερικού μας κόσμου, ο οποίος είναι πολύ πιο πλούσιος από ένα απλώς όμορφο πρόσωπο.

Ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε την εξιδανικευμένη εικόνα του, αλλά δεν μπορούσε να αγαπήσει πραγματικά τον εαυτό του. Αυτό δεν μπορεί να το κάνει ούτε ο Νάρκισσος με τις ιδέες μεγαλείου ούτε ο Νάρκισσος που έχει κατάθλιψη. Ο ενθουσιασμός για τον ψευδή εαυτό του καθιστά αδύνατη όχι μόνο την αγάπη του για τους άλλους, αλλά, παρά τα φαινόμενα και την αγάπη του για το μοναδικό άτομο του οποίου τη φροντίδα του έχουν εμπιστευτεί πλήρως: τον ίδιο του τον εαυτό».  

Απόσπασμα από το βιβλίο:

Miller, Alice. (2010). Οι φυλακές της παιδικής μας ηλικίας. Αθήνα: Ροές.