Σάββατο 8 Μαρτίου 2025

Ψεύτικοι Εαυτοί και Εύθραυστα Εγώ

«Όλοι μάθαμε σαν παιδιά να κρύβουμε τα πραγματικά μας συναισθήματα και τον αληθινό μας εαυτό, σε μια προσπάθεια να ενταχθούμε στην κοινωνία και να προστατευτούμε από τα βέλη των άλλων. Κατασκευάζουμε ψεύτικους εαυτούς προσπαθώντας να φανούμε πιο σίγουροι, πιο γνώστες και πιο ανεξάρτητοι από όσο είμαστε. Αλλά άνδρες και γυναίκες έχουν την τάση να κατασκευάζουν διαφορετικούς τύπους προσωπείων.

 

Ο ανδρικός εγωισμός είναι πιο εύθραυστος από τον γυναικείο, κι όμως περιμένουμε από τους άντρες να είναι το ισχυρό φύλο. Οι περισσότεροι άντρες αναγκάζονται να θάψουν τις αδυναμίες και την ευαλωτότητά τους πίσω από μια μάσκα αυτοπεποίθησης, ανεξαρτησίας ακόμα και ψευτοπαλικαριάς. Η αυτοεκτίμηση ενός άντρα συνήθως μετριέται και από το πόσο δυνατός και σίγουρος εμφανίζεται, από τον τρόπο που στέκεται, που περπατάει.

Παρότι σε κάποιους πολιτισμούς αυτό τονίζεται περισσότερο, σχεδόν κάθε κοινωνία απαιτεί από αγόρια και άνδρες να φορέσουν αυτή τη μάσκα για να γίνουν αποδεκτοί.

Συχνά, όσο λιγότερη αυτοεκτίμηση έχει ένας άντρας, τόσο πιο έντονη είναι η μάσκα της ψευτοπαλικαριάς. Για παράδειγμα, πολλά αγόρια και άνδρες από φτωοχογειτονιές έχουν τελειοποιήσει τη μάσκα του νταή για να αναπληρώσουν τα αισθήματα ανεπάρκειας που προκαλεί η φτώχεια (συνοδευόμενης από έλλειψη αγάπης και καθοδήγησης από μια πατρική φιγούρα) και να αντιμετωπίσουν τη συνεχή απειλή βίας.

Γνωρίζουμε τη μείωση της αυτοεκτίμησης που βιώνουν νεαρά κορίτσια στα μέσα των σχολικών χρόνων και αμέσως μετά. Αλλά περαιτέρω έρευνα δείχνει ότι σε πολλές περιπτώσεις αγόρια στην εφηβεία βιώνουν πολύ χειρότερη μείωση της αυτοεκτίμησής τους από ότι τα κορίτσια.

Για να ανακουφιστεί από τα άσχημα συναισθήματα για την αυτοεικόνα του, ένα κορίτσι παραιτείται από τη διεκδίκηση και την υποκαθιστά με ένα επιφανειακό νιώθω καλά, που προέρχεται από την προσκόλληση. Ενώ τα αγόρια έχουν την τάση να κρύβουν τα αισθήματα ανεπάρκειας με μια διογκωμένη αίσθηση εαυτού, τα κορίτσια παράγουν συνήθως έναν υποτιμημένο ψεύτικο εαυτό- υποτιμημένο γιατί η κακιά αυτοεικόνα αντανακλά αδυναμία και ανασφάλεια, ενώ είναι και ψεύτικη, γιατί βασίζεται σε μια φαντασίωση. Αυτή η φαντασίωση ότι οι άνθρωποι θα παρέχουν στήριξη στην προσκολλημένη συμπεριφορά προβάλλεται κατόπιν στον έξω κόσμο. Το κορίτσι αισθάνεται ότι θα νιώσει καλά και πραγματικά θα είναι αγαπητό όταν είναι παθητικό και όταν συμμορφώνεται και υποχωρεί στο άτομο από το οποίο κρέμεται για συναισθηματική στήριξη.

Για τον υποτιμημένο ψεύτικο εαυτό, η απόδειξη αγάπης είναι απαραίτητη για να νιώθει καλά. Άρα με άρνηση και ορθολογισμό, το κορίτσι μαθαίνει να αποσοβεί την απόμακρη ή απορριπτική συμπεριφορά πάει. 

Ένας ακόμη ψυχολογικός λόγος που οι γυναίκες έχουν την τάση να χάνουν τον  εαυτό τους στις σχέσεις περισσότερο από τους άνδρες είναι ότι, όπως πιστεύουν πολλοί ειδικοί, η φάση αποχωρισμού- εξατομίκευσης είναι πιο δύσκολη στα κορίτσια» (σελ. 71-73).

 

Πηγή:
Beverly Engel. 2008. Πώς να τον αγαπάτε χωρίς να χάνετε τον εαυτό σας. Εκδόσεις Φυτράκη. 

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου