Διαβάζοντας το βιβλίο… «Ο Φάουστ κι Εγώ»

 Μοντέλα Cinematherapy και Cinema Coaching

Της Λίλιαν Τσιαβού

 

Σύμφωνα με το οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Ο Φάουστ δεν είναι μόνο εκείνος που πουλάει την ψυχή του στον διάβολο, προκειμένου να μείνει για πάντα νέος. Δεν αναζητά μόνο την αλήθεια και τη χαρά της ζωής. Δεν αρκείται στην αποπλάνηση της Μαργαρίτας και της Ωραίας Ελένης. Δεν τις εγκαταλείπει αλόγιστα. Είναι πολύ περισσότερα, γιατί ο Φάουστ είμαστε Εσύ κι Εγώ. Που απολαμβάνουμε τη ζωή, εμπλεκόμαστε σε περιπέτειες, παθιαζόμαστε με τον έρωτα, θρηνούμε τις απώλειές μας και φροντίζουμε τις πληγές μας, προσπαθώντας να καταλάβουμε τον εαυτό μας.

Στην παρούσα μελέτη, ο πολυσχιδής Φάουστ λειτουργεί πολυεπίπεδα: στο θεωρητικό μέρος υιοθετούμε το φιλοσοφικό του πνεύμα, για να διερευνήσουμε τον τρόπο που επιδρά ο κινηματογράφος στον ανθρώπινο ψυχισμό και τον καλλιεργεί, προκειμένου να αναπτυχθεί. Η επιστημονική διάσταση του Φάουστ εντοπίζεται στο μεθοδολογικό μέρος, όπου καταγράφονται οι ψυχολογικές διεργασίες κατά τη χρήση κινηματογραφικών ταινιών, στο πλαίσιο συνεδριών Cinematherapy ή Cinema Coaching, για να συστηματοποιηθούν στα αντίστοιχα μοντέλα. Στα μάτια του Φάουστ στις ομώνυμες ταινίες, τα άτομα που επισκέπτονται ψυχοθεραπευτές και οι coaches αντικρίζουν τις δικές τους αλήθειες στο εφαρμοσμένο μέρος. Τους παρακολουθούμε να αναγνωρίζουν στην κινηματογραφική φιγούρα τις δικές τους ανάγκες κι αγωνίες και να συνδιαμορφώνουν την πορεία τους προς την επίγνωση».

Στο συγκεκριμένο βιβλίο, περιγράφεται η θεραπεία μέσω κινηματογράφου (cinematherapy και cinema coaching) και άλλες θεραπείες μέσω τέχνης, όπως η βιβλιοθεραπεία, η δραματοθεραπεία, η εικαστική θεραπεία και το ψυχόδραμα. Το βιβλίο απαντά στο ερώτημα πώς και γιατί βλέπουμε ταινίες… το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου επικεντρώνεται στην εφαρμογή της cinematherapy.

Στο πλαίσιο της cinematherapy χρησιμοποιείται ένα σύνολο από μοντέλα, που στηρίζονται στην ψυχαναλυτική προσέγγιση. «Το μοντέλο ανάλυσης της αντιμεταβίβασης χρησιμοποιείται στο Cinematherapy με το σκεπτικό ότι οι ταινίες μυθοπλασίας αποτελούν αφηγηματικά κείμενα, στα οποία ο θεατής προσδίδει νόημα ανάλογα με υπαρξιακές αναζητήσεις, το θέμα ταυτότητάς του και την προσωπική του ιστορία, καθώς εμπλέκεται η υπόστασή του στο όλον της (διανοητική, ψυχική και σωματική)» (σελ. 113). Η ανάλυση της αντιμεταβίβασης και το θέμα ταυτότητας δίνουν τη δυνατότητα στους θεατές να αφήσουν τους συνειρμούς τους ελεύθερους για να παρατηρήσουν και να επεξεργαστούν όλα όσα τους έρχονται στο μυαλό κινούμενοι ανάμεσα στο φιλμικό κείμενο και τις αντιδράσεις τους –συνειρμοί, συναισθήματα, σκέψεις, φαντασίες.

 

«Ο κινηματογράφος δεν σου λέει τι να επιθυμήσεις, αλλά πώς να το επιθυμήσεις» (Ζίζεκ)

 

Πηγή:

Λίλιαν Τσιαβού. 2022. «Ο Φάουστ κι Εγώ». Μοντέλα Cinematherapy και Cinema Coaching. IWrite.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.