«Τα συνεξαρτημένα άτομα συνηθίζουν να ανευρίσκουν την ταυτότητά τους μέσα από τις πράξεις και τις ανάγκες των άλλων, όμως σε κάθε σχέση που βασίζεται στον εθισμό, ο εαυτός τείνει να συγχωνεύεται με τον άλλο, γιατί ο εθισμός είναι η πρωταρχική πηγή οντολογικής ασφάλειας. Ένας από τους πρώτους στόχους που προτείνεται συχνά, στις πρώτες φάσεις της θεραπείας ή των ομάδων αυτοβοήθειας, είναι το να παραδίνεσαι –να εγκαταλείπεις την προσπάθεια να ελέγχεις τους άλλους, κάτι που χαρακτηρίζει τη συνεξάρτηση. Το άτομο ενθαρρύνεται να προσπαθήσει να απελευθερώσει τον εαυτό του από το άρρητο συμβόλαιο να διορθώνει τον άλλο. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να περάσει κανείς από αυτή τη διαδικασία, αν και οι επιφανειακοί δείκτες της είναι εμφανείς: οι συζητήσεις της δεν εστιάζονται πια διαρκώς στο τι νομίζει ή κάνει αυτός, στο τι λένε αυτοί, ο σύζυγός μου ή ο εραστής μου. Στις ομάδες υποστήριξης για συντρόφους αλκοολικών, η διαδικασία του να παραδίνεσαι παίρνει την ετικέτα της Αποστασιοποίησης με Αγάπη, μια φράση τετριμμένη για ένα πολύ αληθινό φαινόμενο- την αναδυόμενη ικανότητα του συνεξαρτημένου να διατηρήσει τη φροντίδα του για τον άλλο, χωρίς να επωμίζεται το φορτίο του εθισμού του.
Αυτό που με την πρώτη ματιά μοιάζει με ενθάρρυνση του εγωισμού, ακόμα και του ναρκισσισμού, θα πρέπει μάλλον να θεωρηθεί ως ένα ουσιώδες σημείο εκκίνησης για την πιθανότητα ανάπτυξης του συνάλληλου έρωτα. Είναι ένα προαπαιτούμενο ώστε να αναγνωριστεί ο άλλος ως ένα ανεξάρτητο ον, το οποίο μπορεί να αγαπηθεί για τις δικές του ιδιαίτερες ιδιότητες και τα δικά του γνωρίσματα, επιπλέον προσφέρει την ευκαιρία απεμπλοκής από μια έμμονη ανάμειξη σε μια σχέση που διαλύεται ή έχει ήδη τελειώσει» (σελ. 131-132).
«Το να καθορίζεις τα προσωπικά όριά σου θεωρείται θεμελιώδες για μια σχέση που δεν βασίζεται στον εθισμό. Γιατί; Και πάλι η απάντηση αφορά άμεσα τον εαυτό και την αναστοχαστική ικανότητά του. Μιλώντας με ψυχολογικούς όρους, τα όρια καθορίζουν τι ανήκει σε ποιον και συνεπώς εξουδετερώνουν τις επιπτώσεις της προβλητικής ταύτισης. Τα σαφή όρια σε μια σχέση είναι προφανώς σημαντικά για τον συνάλληλο έρωτα και τη διατήρηση της οικειότητας.
Οικειότητα δεν σημαίνει να απορροφάσαι από τον άλλο, αλλά να γνωρίζεις τα χαρακτηριστικά του και να καθιστάς διαθέσιμα τα δικά σου. Κατά έναν παράδοξο τρόπο, το να ανοίγεσαι στον άλλο απαιτεί προσωπικά όρια, γιατί αποτελεί ένα επικοινωνιακό φαινόμενο, απαιτεί επίσης ευαισθησία και λεπτούς τρόπους, από τη στιγμή που δεν είναι το ίδιο με το να ζεις χωρίς καμία απολύτως ιδιωτική σκέψη. Η ισορροπία που αναπτύσσεται σε μια σχέση ανάμεσα στο να είναι κανείς ανοιχτός, ευάλωτος και έμπιστος καθορίζει το αν τα προσωπικά όρια θα καταστούν διχαστικά, με αποτέλεσμα να εμποδίζουν παρά να ενθαρρύνουν την επικοινωνία» (σελ. 132-133).
Στις σχέσεις εθισμού το άτομο: έχει εμμονή να βρει κάποιον να αγαπήσει, έχει ανάγκη για άμεση ικανοποίηση των επιθυμιών, ασκεί πιέσεις στον σύντροφο για σεξ ή δέσμευση, έχει άνιση κατανομή εξουσίας, παίζει παιχνίδια εξουσίας για την ανάληψη του ελέγχου, χειραγωγεί, δεν εμπιστεύεται, προσπαθεί να αλλάξει τον σύντροφό του για να ικανοποιήσει τις προσωπικές του ανάγκες, στηρίζεται στην πλάνη και αποφυγή του δυσάρεστου ως προς την πρόσληψη της σχέσης, προσδοκά πως ο ένας σύντροφος θα διορθώσει και θα σώσει τον άλλο, κάνει συγχωνευτικές σχέσεις, έχει πάθος μπλεγμένο με φόβο, καταλογίζει ευθύνες για τα προβλήματα στον εαυτό ή στον σύντροφό του και βιώνει κύκλους οδύνης και απόγνωσης.
Στις σχέσεις οικειότητας το άτομο: αναπτύσσει τον εαυτό ως προτεραιότητα, επιθυμεί μια μακροπρόθεσμη ευχαρίστηση, ενώ η σχέση αναπτύσσεται βήμα προς βήμα, έχει ελευθερία επιλογής, επιθυμεί ισορροπία και αμοιβαιότητα στη σχέση, επιθυμεί τον συμβιβασμό, τη διαπραγμάτευση ή εναλλαγές στην πρωτοβουλία, μοιράζεται επιθυμίες, αισθήματα και εκτιμήσεις για όσα σημαίνει ο σύντροφός του για αυτόν, έχει ευθύτητα, αρμόζουσα εμπιστοσύνη, αποδέχεται τη μοναδικότητα του άλλου και η σχέση αντιμετωπίζει όλες τις πλευρές της πραγματικότητας, ενώ αλλάζει διαρκώς. Επίσης, υπάρχει φροντίδα του εαυτού εκ μέρους και των δύο συντρόφων, αποστασιοποίηση με αγάπη, ενώ το σεξ αναπτύσσεται μέσα από τη φιλία και το ενδιαφέρον. Οι σύντροφοι επιλύουν από κοινού τα προβλήματα, ενώ υπάρχουν κύκλοι άνεσης και ευχαρίστησης.
Πηγή:
Giddens, A. 2005. Η μεταμόρφωση της οικειότητας. Εκδόσεις Πολύτροπον.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου