Πέμπτη 27 Ιουνίου 2024

Διαβάζοντας το βιβλίο: Ο έφηβος Φρόιντ

του Florian Houssier

 

"Ποια ήταν η εφηβεία του Σίγκμουντ Φρόιντ;

 

Πώς αυτή επηρέασε τη γέννηση της ψυχανάλυσης; Παρά τις ποικίλες αναμνήσεις που φανερώθηκαν στο έργο του, η εφηβεία του αποτελεί τη λιγότερο γνωστή περίοδο της ζωής του. Χρόνια συναισθηματικής μοναξιάς και φαντασιωσικής ζωής που συνοδεύονται από χαρά και αναστάτωση, συγκρούσεις και αντιφάσεις. Γιος πολλά υποσχόμενος, με προσδοκίες κυρίως εκ μητρός να εξελιχθεί σε έναν σπουδαίο άνδρα, επιτρέπει στις φαντασιώσεις του, οι οποίες έχουν αιμομικτικό και πατροκτονικό χαρακτήρα, να διεισδύσουν στις διαπροσωπικές του σχέσεις και στα όνειρά του. Παραδομένος στις εσωτερικές του συγκρούσεις, ο νεαρός Φρόιντ ζηλεύει τους φίλους του που ζουν απολαμβάνοντας τη νεότητά τους, ενώ εκείνος περνά τον χρόνο του διαβάζοντας και κάνοντας όνειρα" (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

"Μια σχετική αμφιθυμία πιθανώς χαρακτηρίζει τη σχέση του Φρόιντ με την εφηβεία του και με τα βαθιά τραύματα που προκαλούνται από εκείνη. Αυτή η αμφιθυμία απουσιάζει από τις αναμνήσεις της παιδικής του ηλικίας που ξανασυναντά, οι οποίες έχουν ως επίκεντρο σεξουαλικές σκηνές που αναφέρονται ως επιθετικές χωρίς να υφίστανται ιδιαίτερη λογοκρισία, πράγμα που δεν ισχύει με την επεξεργασία κάποιων ονείρων, των οποίων την ανάλυση διακόπτει από σεμνοτυφία εφόσον πρόκειται για την εφηβεία του. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτή η προσωπική αμφιθυμία, χαρακτηριστικά της οποίας είναι τόσο η σεμνοτυφία όσο και το αίσθημα της ντροπής, δεν ξεπεράστηκε ποτέ και ότι η εφηβεία του υπήρξε πολύ λιγότερο αντικείμενο επεξεργασίας από κάποιες πλευρές της ζωής του κατά την πρώτη παιδική του ηλικία, η οποία συστηματικά ήταν ένα αντικείμενο εργασίας ως ένα είδος πυξίδας που του έδειχνε τον δρόμο. Ως συνέπεια αυτού, αν εξαιρέσουμε το τρίτο κεφάλαιο του έργου του για τη θεωρία της σεξουαλικότητας, η περίοδος της εφηβείας παρέμεινε κυρίως αποστασιοποιημένη και εμφανίζεται λιγότερο ως αντικείμενο μελέτης στο έργο του: για παράδειγμα, μόνο σε κάποια σημεία εμφανίζεται αλλά ποτέ δεν ξεπερνά κάποιες αναμνήσεις ή κάποιες παιδαγωγικές τοποθετήσεις που αφορούν το δικαίωμα της σεξουαλικότητας των νέων πριν από τον γάμο, για παράδειγμα" (σελ. 35-36).

"Ο Φρόιντ έρχεται στον κόσμο σε ένα ιδιαίτερο οικογενειακό πλαίσιο: είναι το μικρότερο παιδί του πατέρα του πριν γίνει ο πρωτότοκος ανάμεσα στα αδέλφια της οικογένειάς του. Είχε δύο μεγαλύτερα ετεροθαλή αδέλφια από προηγούμενο γάμο του πατέρα του και ως εκ τούτου με τον ανιψιό του John και την ανιψιά του Pauline έχουν σχεδόν την ίδια ηλικία. Η νεαρή μητέρα του ανήκει στην ίδια γενιά με τα ετεροθαλή του αδέλφια, ενώ ο πατέρας του θα μπορούσε ηλικιακά να είναι ο παππούς του, εξάλλου ο Jacob  ήταν ο παππούς του ανιψιού του John.

Ο πατέρας του Φρόιντ, Jacob, ήταν είκοσι πέντε ετών όταν εγκαταστάθηκε στο Φράιμπεργκ. Ο Φρόιντ ήταν ένα ζωηρό παιδί με φυσιολογική ανάπτυξη. Ο Jacob παντρεύτηκε όταν ήταν δεκαέξι ετών και απέκτησε δύο παιδιά από αυτόν τον γάμο, τον Emmanuel και τον Philippe, ενώ μετά τον θάνατο της πρώτης του γυναίκας, ο Jacob Freud ξαναπαντρεύτηκε με μια γυναίκα που πέθανε λίγο μετά τον γάμο τους. Το 1855 παντρεύτηκε για τρίτη φορά με την Amalia, η οποία ήταν είκοσι ετών όταν εκείνος ήταν σχεδόν σαράντα" (σελ. 56-57).

Στην ηλικία των τριών ετών ο Φρόιντ έπρεπε να αναχωρήσει για τη Βιέννη, με αποτέλεσμα να αποκτήσει φοβία για τα τρένα σε ένα πλαίσιο που συνδέθηκε με το βίωμα της απώλειας.

 

Πηγή:

Florian Houssier. 2019. Ο έφηβος Φρόιντ. Εκδόσεις Ποταμός.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου