Σύμφωνα με τον Jung, η σκιά είναι η σκοτεινή πλευρά της προσωπικότητας και περιλαμβάνει όλα τα πρωτόγονα και ζωώδη ένστικτα και τις ενορμήσεις. Πρόκειται για συμπεριφορές που είναι αντίθετες από την ηθική και τα πρέπει της κοινωνίας, από τα κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα. Το αρχέτυπο της σκιάς προσφέρει μια προσπάθεια περιορισμού, συγκράτησης και άμυνας ενάντια στις πρωτόγονες ορμές, αλλιώς έρχεται η τιμωρία να επιβάλλει τιμωρία. Από την άλλη όμως, το αρχέτυπο αυτό αποτελεί και πηγή ζωτικότητας, αυθορμητισμού, δημιουργικότητας και συναισθήματος. Το άτομο έχει ανάγκη από το αρχέτυπο αυτό ώστε να μην νιώθει η ψυχή του ανία και να μη χάσει τη ζωντάνια, να μπορεί να εξεγερθεί και να παραμείνει ζωντανό, αυθόρμητο και δημιουργικό. Επομένως, είναι ένα αρχέτυπο που θα πρέπει να παραμένει στο άτομο ακόμη και κατά την ενηλικίωση και ωρίμανσή του.
Το αρχέτυπο του Εαυτού αντιπροσωπεύει την ενότητα, την ενοποίηση και την αρμονία του συνόλου της προσωπικότητας. Απώτερος σκοπός της ζωής του ατόμου είναι η επιδίωξη της πληρότητας, το να μπορέσει δηλαδή το άτομο να συνθέσει και να εξισορροπήσει όλα τα μέρη της προσωπικότητάς του. Τα συνειδητά και ασυνείδητα μέρη της προσωπικότητας θα πρέπει να ενσωματωθούν και να αφομοιωθούν, ενώ το υλικό που πηγάζει από το ασυνείδητο είναι αυτό που ασκεί μεγαλύτερη επίδραση στην ανάπτυξη και διαμόρφωση της προσωπικότητας. Το αρχέτυπο αυτό καθορίζει την πλήρη πραγμάτωση του εαυτού στο μέλλον και κινητοποιεί το άτομο προς την εξέλιξη και ολοκλήρωση της προσωπικότητας. Η ανάπτυξη του Εαυτού πραγματοποιείται κυρίως στη μέση ηλικία, που είναι μια κρίσιμη περίοδος μετάβασης, για τον Jung. Μέσα από την ανάπτυξη του Εαυτού προκύπτουν οι στόχοι και τα σχέδια που έχει το άτομο για το μέλλον και η αντίληψη και ο καθορισμός των ικανοτήτων του, ώστε να γνωρίζει πώς μπορεί να κινηθεί και να πράξει.
Schultz, D.P. & Schultz, S.E. (2021). Ψυχολογικές Θεωρίες Προσωπικότητας. Πεδίο.
Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, ψυχολόγος, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου