Διαβάζοντας το βιβλίο: Αλλάζοντας χέρια

Από τον αποχωρισμό των παιδιών στην υποδοχή τους

Του Γρηγόρη Αμπατζόγλου (Επιμ)

 

«Το θέμα της διακίνησης και της τοποθέτησης των παιδιών, η μετακίνηση των παιδιών σε "άλλα χέρια", σε πλαίσια υποδοχής, σε νέα οικογενειακά περιβάλλοντα, δεν αποτελεί ένα απλό ή αυτονόητο πέρασμα. Συνιστά ένα σύνθετο επιστημονικό και κλινικό ζήτημα με πολύ σοβαρές ανθρώπινες διαστάσεις, το οποίο απαιτεί τη συμβολή διαφόρων επιστημονικών πεδίων και επαγγελματικών ειδικοτήτων. Η επιστημονική γνώση, η ανθρωπιστική παιδεία και η ενημερωμένη ενσυναίσθηση αποτελούν απαραίτητα εργαλεία αυτής της συνεργασίας.

Το βιβλίο αυτό αξιοποίησε στην πρώτη του έκδοση την πλούσια κλινική εμπειρία και την διεπιστημονική γνώση που αναδύθηκαν, χάρη σε μια παιδοψυχιατρική πρωτοβουλία, μέσα από την σύσταση ενός δικτύου συνεργασίας φορέων και υπηρεσιών ως προς τις καταστάσεις ψυχοκοινωνικής οδύνης. Επιστημονική πυξίδα του η δέσμευση στο συμφέρον των παιδιών, σε συνάρτηση με την καλλιέργεια ενός επιστημονικού διαλόγου που αναζητά την κριτική σκέψη και τον ηθικό προβληματισμό.

Η έκδοση αυτή περιέχεται αυτούσια, ως πρώτο μέρος, στον παρόντα τόμο, όχι μόνο επειδή πολλά κείμενα διατηρούν την επικαιρότητά τους, αλλά και για να τονιστεί η αξία ενός ιστορικού βάθους και μιας απαραίτητης έννοιας διάρκειας και συνέχειας στα θέματα παιδικής προστασίας στον τόπο μας.

Κρίθηκε όμως απαραίτητη η προσθήκη ενός δεύτερου μέρους, μετά από τις ριζικές μεταρρυθμίσεις που επιχειρούνται στο χώρο της παιδικής προστασίας τα τελευταία χρόνια. Όχι μόνο προς ενημέρωση, αλλά και ως μια προτροπή συνέχισης ενός διεπιστημονικού διαλόγου, που θα αναδείξει τη σύνθετη φύση των ζητημάτων που προκύπτουν και την ανάγκη της εξατομικευμένης θεραπευτικής φροντίδας. Ο διάλογος αυτός, που ήδη διαχρονικά εμπεριέχεται στις σελίδες αυτού του βιβλίου, θα μπορούσε να πλαισιώσει όσο το δυνατόν καλύτερα το απαραίτητο μεταρρυθμιστικό εγχείρημα» (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

«Η υιοθεσία δεν θα έπρεπε να γίνεται αντιληπτή ως απλώς η πάση θυσία ικανοποίηση της επιθυμίας ενός άτεκνου ζευγαριού να αποκτήσει παιδί, αλλά κυρίως ως η ευτυχής σύμπτωση αυτής της επιθυμίας με την πραγματική ανάγκη ενός παιδιού να αποκτήσει ένα νέο και σταθερό οικογενειακό περιβάλλον» (σελ. 179).

Στη διαδικασία της υιοθεσίας παίζει σημαντικό ρόλο το πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες του υιοθετημένου παιδιού. Για το υιοθετημένο παιδί, πρωτεύοντα ρόλο παίζουν οι συναισθηματικές ανάγκες, όπως αγάπη και στοργή, αλλά και η αναγνώριση. Η αναγνώριση αποτελεί μια παραγνωρισμένη ανάγκη ενός παιδιού. «Πρόκειται για μια γενικότερη στάση των γονιών απέναντι στα παιδιά που δεν εξαντλείται σε ένα τυπικό συμβολικό περιεχόμενο, αλλά διαχέεται στην καθημερινότητα της κοινής οικογενειακής ζωής. Στην ουσία συνίσταται στη συνεχή προσπάθεια των γονιών να αφουγκράζονται βαθύτερες ανησυχίες ή ανάγκες των παιδιών, να προσλαμβάνουν τις υπόγειες συναισθηματικές κινήσεις τους, να αντιλαμβάνονται τις ιδιαίτερες κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους, με δύο λόγια να δείχνουν σεβασμό και έγνοια για την ιδιαίτερη ατομικότητα του παιδιού τους. να μπορούν ουσιαστικά να αναγνωρίσουν, να αγαπήσουν αλλά και να εκτιμήσουν τα παιδί τους για αυτό που πραγματικά είναι» (σελ. 181).

 

Πηγή:

Γρηγόρη Αμπατζόγλου (Επιμ). 2021. Αλλάζοντας χέρια. Από τον αποχωρισμό των παιδιών στην υποδοχή τους. Εκδόσεις University Studio Press.

 

Νίκος Κουραβάνας & Ελένη Παπαδοπούλου, Ψυχολόγοι, MSc, MA.