Διαβάζοντας το βιβλίο: «Καλή σας νύχτα, κύριε Φρόιντ»

«Μια ιστορία που διαδραματίζεται στη Βιέννη του 1913.

Ένα ερώτημα που επαναλαμβάνεται όσα χρόνια και αν περάσουν: μπορείς να διαβάσεις την ψυχή ενός ανθρώπου;

Για μια ακόμα φορά ο Φρόιντ έρχεται αντιμέτωπος με τον ίδιο γρίφο. Η εικοσιτετράχρονη Έλενορ υποφέρει εδώ και δύο χρόνια από πόνους στα πόδια.

Το αίτημα της σαφές: Ξαναφτιάξτε το σώμα μου!

 

Μια νέα γυναίκα υποταγμένη στο βάρος του πόνου και στην ανοχή της επιθυμίας. Ή, μάλλον, στο ανέφικτο της επιθυμίας.

Σε μια σχέση συνενοχής, με συναισθήματα που εξαπατούν και αλήθειες που αναδύονται δειλά δειλά, ο Φρόιντ βιώνει την περιπέτεια ενός ανθρώπου που θέλει να ζήσει, αλλά δεν ξέρει τον τρόπο… σαν να είναι η δική του περιπέτεια.

Η επανάσταση της ψυχανάλυσης. Ο άνεμος της αλλαγής. Η Βιέννη λίγο πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πανσπερμία εθνοτήτων, πανσπερμία ιδεών. Από τα πολυσύχναστα βουλεβάρτα στις φτωχικές συνοικίες. Η φθίνουσα αριστοκρατία και η ανερχόμενη αστική τάξη. Η χειραφέτηση των γυναικών και η αφύπνιση της εργατικής τάξης. Το παγγερμανικό όραμα και το εβραϊκό ζήτημα. Στα σταυροδρόμια της πολιτικής, της φιλοσοφίας, της ψυχανάλυσης και της τέχνης συναντιούνται η λογική και η πίστη, η ελπίδα και η διάψευση ενός κόσμου που αναζητά μια καινούργια ταυτότητα» (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

«Η μητέρα μου κατασκεύασε την αγάπη στο κεφάλι της.  Η μητέρα μου υπήρξε μια γυναίκα που ξενιτεύτηκε από το σώμα της» (σελ. 63).

«Ολόκληρα κομμάτια μνήμης γεμάτα σημασία απωθούνται, και απαιτείται ιδιαίτερος κόπος να βρει κανείς το ίχνος που θα τα ξαναφέρει στην επιφάνεια. Αυτό ήταν που πολλοί ονόμαζαν αντίφαση στην ψυχανάλυση. Κάτι σαν αδιέξοδο… αντίφαση. Η λήθη είναι ένα δώρο στον άνθρωπο για να βρεθεί ο χώρος να μπει το καινούργιο. Ήταν από τα σφάλματα των επικριτών της ψυχανάλυσης το γεγονός ότι ταύτιζαν τη λήθη με την απώθηση –αυτό το βίαιο σπάσιμο στην αλυσίδα της μνήμης του ανθρώπου από ένα γεγονός που του συνέβη,  από μια ιδέα του, από κάτι ασυμβίβαστο με την κοσμοθεώρησή του. Η Έλενορ είχε ξαναβρεί έναν κρίκο από το παρελθόν της. Αυτό που ακόμα δεν είχε ειπωθεί ήταν το ασυμβίβαστο. Βρίσκονταν μόνο στην αρχή. Από δω και πέρα, εκείνη θα πολεμούσε με τον εαυτό της, και ο ίδιος με τις αντιστάσεις της. Την άφησε να ξεσπάσει» (σελ. 138-139).  

 

Πηγή:

Παναγιώτης Βλάχος. 2006. Καλή σας νύχτα, κύριε Φρόιντ. Εκδόσεις Κέδρος.

  

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.