Διαβάζοντας το βιβλίο: «Δύο επιστολές για τη ρηχότητα του κακού»

Των G. Scholem & H. Arendt

 

«Σήμερα είμαι της άποψης πως το κακό δεν είναι ποτέ ριζικό, αλλά μονάχα ακραίο, και ότι δεν έχει ούτε βαθύτητα ούτε κάποια δαιμονική διάσταση. Το κακό δύναται να κατακυριεύει τα πάντα και να σαρώνει τον κόσμο ολόκληρο, ακριβώς γιατί διασπείρεται σαν μύκητας. Εδώ έγκειται η ρηχότητά του» (Χάννα Αρέντ).

 

«Μια Εβραία εναντίον των Εβραίων»: «Απλουστεύοντάς τη σε υπερβολικό βαθμό και αυτό ακριβώς έπραξε μεγάλο τμήμα της διεθνούς εβραϊκής κοινότητας, κάπως έτσι θα μπορούσε να συνοψίσει κανείς την οξύτατη πολεμική που ξέσπασε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 με αφορμή την έκδοση του Eichmann in Jerusalem:: A Report on the Banality of Evil της Χάννα Άρεντ.

Ο παλαιός της φίλος Γκέρσομ Σόλεμ, στενός φίλος και συνεργάτης του Βάλτερ Μπένγιαμιν, σιωνιστής και μέγας ειδικός στην Καββάλα και την εβραϊκή παράδοση, αντέδρασε αμέσως με μια επιστολή οξείας κριτικής προς τη Χάννα Άρεντ, και βεβαίως αυτή του απάντησε. Ο επιστολικός τους διάλογος είναι το αντικείμενο του παρόντος βιβλίου, με το οποίο εγκαινιάζεται η σειρά ‘’Δύο Επιστολές’’ των Εκδόσεων Άγρα» (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

«Εγώ αγαπώ ‘’αποκλειστικά και μόνο’’ τους φίλους μου, και η μοναδική μορφή αγάπης είναι η αγάπη για τα πρόσωπα» (σελ. 46).

«Σήμερα είμαι της άποψης πως το κακό δεν είναι ποτέ ριζικό, αλλά μονάχα ακραίο, και ότι δεν έχει ούτε βαθύτητα ούτε κάποια δαιμονική διάσταση. Το κακό δύναται να κατακυριεύει τα πάντα και να σαρώνει τον κόσμο ολόκληρο, ακριβώς γιατί διασπείρεται σαν μύκητας. Το κακό προκαλεί τη σκέψη, όπως είπα, γιατί η σκέψη προσπαθεί να αγγίξει το βάθος, να φτάσει στις ρίζες του και, από τη στιγμή που καταπιάνεται με το κακό, απογοητεύεται, το εγχείρημα αποβαίνει μάταιο, γιατί δεν βρίσκει τίποτε, γιατί δεν υπάρχει τίποτε να βρει. Εδώ έγκειται η ρηχότητά του. Μόνο το καλό έχει βαθύτητα και μόνο το αγαθό μπορεί να είναι ριζικό» (σελ. 60-61).

Πηγή:

G. Scholem & H. Arendt. «Δύο επιστολές για τη ρηχότητα του κακού». Εκδόσεις Άγρα.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.