Του Έριχ Φρομ
«Στην τεχνοκρατική εποχή μας, που η μηχανή άρχισε να σκέφτεται για λογαριασμό του ανθρώπου και ο άνθρωπος προχωρεί ταχύτατα προς την απανθρωποποίησή του και τη μεταμόρφωσή του σε εξάρτημα μιας τεράστιας κοινωνικής μηχανής, βιβλία σαν την Επανάσταση της Ελπίδας, του γερμανοαμερικανού κοινωνιολόγου Έριχ Φρομ είναι περισσότερο κι από πολύτιμα. Αποτελούν ένα απεγνωσμένο S.O.S. της ανθρωπότητας προς τον εαυτό της και για τον εαυτό της, ώστε να γίνει ότι είναι δυνατό και στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα, για να προληφθεί το ολοκληρωτικό ναυάγιό της, το ναυάγιο που προαναγγέλλουν όλες οι εκδηλώσεις του σημερινού τρόπου ζωής. Ο συγγραφέας, ωστόσο, είναι από κείνους που ελπίζουν ακόμα ότι τελικά ο άνθρωπος θα βρει τις αναγκαίες καινούργιες λύσεις, αρκεί να ‘ναι στραμμένος προς τη ζωή, ν’ αγαπά τη ζωή θεωρώντας τη σαν το υπέρτατο αγαθό του, για να σωθεί από τον πνευματικό και, τελικά, από τον σωματικό θάνατο» (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).
«Τι σημαίνει να ελπίζεις;
Σημαίνει, όπως πιστεύουν πολλοί, να έχεις επιθυμίες και πόθους; Αν είναι αυτό, εκείνοι που επιθυμούν πιο πολλά και πιο καλά αυτοκίνητα, σπίτια και μαραφέτια, θα πρέπει να είναι άνθρωποι της ελπίδας. Αλλά δεν είναι έτσι. Είναι άνθρωποι που διψούν για περισσότερη κατανάλωση κι όχι άνθρωποι της ελπίδας.
Σημαίνει τάχα ελπίζω, αν αντικείμενο της ελπίδας μου δεν είναι κάποιο πράγμα, αλλά μια πληρέστερη ζωή, μια κατάσταση μεγαλύτερης ζωντάνιας, μια απελευθέρωση από μια αιώνια βαριεστημάρα; ‘Η, για να χρησιμοποιήσουμε ένα θεολογικό όρο, ελπίζω για τη σωτηρία, ή ένα πολιτικό όρο, ελπίζω για την επανάσταση; Πραγματικά, αυτό το είδος προσδοκίας, μπορεί να είναι ελπίδα. Αλλά δεν είναι ελπίδα αν έχει την ιδιότητα της απάθειας και της ‘προσμονής’ –ώσπου να έρθει η ελπίδα- οπότε στην πραγματικότητα είναι κάλυμμα για υποταγή στη μοίρα, τίποτα άλλο παρά ιδεολογία. […]
Η ελπίδα είναι κάτι το παράδοξο. Δεν είναι ούτε παθητική αναμονή ούτε αντιρρεαλιστική παραβίαση των περιστάσεων που μπορούν να συμβούν. Μοιάζει με μια κουλουριασμένη τίγρη που θα κάνει το πήδημά της μόνο τη στιγμή που πρέπει να πηδήσει. Έκφραση της ελπίδας δεν είναι ούτε ο υπναλέος ρεφορμισμός ούτε ο ψευδοριζοσπαστικός τυχοδιωκτισμός. Ελπίζω σημαίνει είμαι έτοιμος κάθε στιγμή για κείνο που έχει ακόμα γεννηθεί, αλλά που ωστόσο δεν απελπίζομαι αν δεν γεννηθεί στη διάρκεια της δικής μας ζωής. Δεν υπάρχει νόημα στο να ελπίζω για κάτι που ήδη υπάρχει ή για κάτι που δεν μπορεί να υπάρξει. Εκείνοι που η ελπίδα τους είναι αδύναμη, τα παρατάνε όλα αναζητώντας την άνεση ή μπροστά στη βία. Εκείνοι που η ελπίδα τους είναι ισχυρή, βλέπουν και υποθάλπουν όλα τα δείγματα της νέας ζωής κι είναι πρόθυμοι κάθε στιγμή να συμβάλουν στη γέννηση αυτού που είναι έτοιμο να γεννηθεί» (σελ. 21-23).
Πηγή:
Έριχ Φρομ. 1978. Η επανάσταση της ελπίδας. Εκδόσεις Μπουκουμάνης.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου