Φοβία λήψης αποφάσεων

Η φοβία λήψης αποφάσεων (Decidophobia) είναι η μεγάλη δυσκολία και το άγχος του ατόμου να πάρει από μικρές έως μεγάλες αποφάσεις. Νιώθει αδύνατον να πάρει μια απόφαση και οδηγείται σε παραλυτικό άγχος. Φοβάται να πάρει αποφάσεις, με αποτέλεσμα να τις αναβάλλει όσο το δυνατόν περισσότερο. Φοβάται κυρίως μήπως λάβει μια λάθος απόφαση. Οπότε, ο βασικός φόβος του ατόμου είναι η λήψη μιας λανθασμένης απόφασης. 

 

Τον όρο “decidophobia” επινόησε ο Walter Kauffman, φιλόσοφος, στο βιβλίο του «Without Guilt and Justice: From decidophobia to autonomy», εστιάζοντας στις φιλοσοφικές επιπτώσεις της φοβίας λήψης αποφάσεων (αποφασιοφοβία). Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ειδική φοβία που εντάσσεται στις αγχώδεις διαταραχές.

Τα βασικά συμπτώματα που περιλαμβάνει είναι τα εξής:

Πανικός και άγχος: το άτομο αισθάνεται υπερβολικό άγχος ή κρίση πανικού όταν πρέπει να πάρει αποφάσεις. Το άτομο μπορεί επίσης να εμφανίσει γρήγορο καρδιακό παλμό, δυσκολία στην αναπνοή, ναυτία, εφίδρωση, τρόμος και πόνο στο στήθος ή στο στομάχι.

Αναβλητικότητα: φόβος του ατόμου να μην κάνει τη λάθος επιλογή το αναγκάζει να αναβάλλει τη λήψη αποφάσεων για όσο το δυνατόν περισσότερο. Η αναβλητικότητα μπορεί να οδηγήσει το άτομο να χάσει πολλές ευκαιρίες.

Υποτιμημένα ένστικτα: το άτομο επικεντρώνεται στη συλλογή πολλών πληροφοριών ή ζητά τη γνώμη των άλλων για να το βοηθήσει να πάρει την απόφαση.

Τεταμένες σχέσεις: το άτομο έχει επιβαρυμένες σχέσεις με τους αγαπημένους του, καθώς τους αφήνει να κάνουν μεγάλες επιλογές μόνοι τους, κάτι που τους πιέζει να προσπαθήσουν να τον ευχαριστήσουν χωρίς να ξέρουν πραγματικά τι θέλουν.

Εξωτερική εξάρτηση: το άτομο δημιουργεί καταστάσεις όπου αφήνει τους άλλους να αποφασίζουν για το ίδιο, αντί να παίρνει αποφάσεις για το ίδιο.

Υπερβολικές συνέπειες: Το άτομο υπερβάλλει με τις συνέπειες μικρών αποφάσεων. Αυτό μπορεί να τον κάνει να ασκήσει μεγάλη πίεση στον εαυτό του για να κάνει τη σωστή επιλογή. 

 

Ποια είναι τα αίτια της αποφασιοφοβίας;

Μαθημένη συμπεριφορά. Οι φοβίες συχνά μαθαίνονται. Κάποια στιγμή στη ζωή του, το άτομο μπορεί να άφησε άλλους να αναλάβουν τη λήψη αποφάσεων για το ίδιο. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να έμαθε να αποφεύγει να παίρνει αποφάσεις. Εναλλακτικά, μπορεί να έχει μάθει το άγχος ως παιδί, από τα μέλη της οικογένειας δείχνοντας ανήσυχη ή αγχωτική συμπεριφορά.

Προηγούμενη εμπειρία. Το άτομο μπορεί να πήρε κάποιες αποφάσεις στο παρελθόν που αποδείχθηκαν λανθασμένες και να το γενίκευσε λέγοντας: «Πάντα παίρνω λάθος αποφάσεις». Οι φοβίες συμβαίνουν συχνά όταν ένα κακό γεγονός γενικεύεται σε φόβο για όλα τα παρόμοια γεγονότα.

Γενετικοί παράγοντες. Οι αγχώδεις διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε ορισμένες οικογένειες και να μεταδοθούν γενετικά.

Για να γίνει διάγνωση φοβίας, το άτομο θα πρέπει να έχει υπερβολικό, παράλογο φόβο για ένα αντικείμενο και να αποφεύγει το αντικείμενο ή την κατάσταση που φοβάται. Ο φόβος θα πρέπει να είναι επίμονος και να διαρκεί για πάνω από έξι μήνες.

 

Πηγή:

https://www.verywellmind.com/decidophobia-symptoms-causes-diagnosis-and-treatment-5222087.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.