Τα θεμέλια για μια ευτυχισμένη ερωτική σχέση…

Ένα από τα βασικά θεμέλια των συντροφικών σχέσεων είναι το ερωτικό πάθος, που φέρνει τους συντρόφους κοντά τον ένα στον άλλο και ωθεί στη δημιουργία μιας επιθυμίας για μόνιμη σχέση. Το ερωτικό πάθος ευθύνεται για την εγγύτητα, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε αυτό που ονομάζουμε οικειότητα. Η οικειότητα για να εξελιχθεί έχει ανάγκη από κοινά συναισθήματα, από φροντίδα και νοιάξιμο, από αλληλοκατανόηση, καθώς και από επιβεβαίωση. Η οικειότητα αποτελεί χαρακτηριστικό της αμοιβαίας έλξης που νιώθουν οι δύο σύντροφοι, ενώ χωρίς αυτή δεν μπορεί να αναπτυχθεί μια σχέση ηθελημένης αλληλεξάρτησης. Επίσης, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι καμία σχέση είτε πρόκειται για σχέση συμβίωσης ή γάμου δεν μπορεί να γίνει ευτυχισμένη αν δεν υφίσταται υψηλός βαθμός οικειότητας. 

Ως βασικό χαρακτηριστικό της οικειότητας, εκλαμβάνεται η φροντίδα και τα περισσότερα άτομα δεν προθυμοποιούνται να ανοιχτούν σε κάποιον, που νιώθουν ότι αδιαφορεί για αυτά. Ένα ακόμη κύριο χαρακτηριστικό της οικειότητας είναι η αλληλοκατανόηση, δηλαδή η ενσυναίσθηση, το να μπορούμε να μπούμε στη θέση του συντρόφου μας και να αντιληφθούμε καλύτερα τις προσωπικές του ανάγκες, τις πεποιθήσεις του καθώς και τα συναισθήματά του. Λόχου χάρη, η συζυγική ικανοποίηση είναι εξαιρετικά υψηλή για τα άτομα που ο σύντροφός τους τα βλέπει θετικότερα απ’ ότι οι ίδιοι αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους (Murray, Holmes & Griffin, 1996).   

Τελευταίο, αλλά όχι αμελητέο χαρακτηριστικό στοιχείο της οικειότητας, θεωρείται η επιβεβαίωση, η οποία αποτελεί την ειδοποιό διαφορά μεταξύ ευτυχισμένων και δυστυχισμένων ζευγαριών. Έτσι, πιο ευτυχισμένα είναι τα ζευγάρια που στην καθημερινή τους επικοινωνία διακρίνεται σαφής επιβεβαίωση ως προς τα συναισθήματα αλλά και ως προς τις απόψεις του συντρόφου. Πιο ευτυχισμένα είναι τα ζευγάρια που δεν αρνούνται να συζητήσουν προβληματικά ζητήματα ή να αναφερθούν άμεσα σε ένα ζήτημα σύγκρουσης, καθώς επίσης όταν δεν εφησυχάζουν καλύπτοντας ή αγνοώντας τις διαφορές ή σχολιάζοντας επικριτικά κάνοντας ειρωνικά ή σαρκαστικά σχόλια (Buunk, 2007). Σε περιόδους κρίσεων του ζευγαριού, το πάθος, η αγάπη, η στοργή και το ενδιαφέρον μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ζευγάρι, ώστε να μπορέσει να ξεπεράσει τις δυσκολίες που βιώνει. 

Εκτός από τον έρωτα, τη δέσμευση και την πίστη που σταδιακά δομούνται μέσα στη σχέση, σημαντικό ρόλο για την εξέλιξη της σχέσης παίζει η συνεργασία μεταξύ των μελών του ζευγαριού, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν κοινούς στόχους, χωρίς συγκρούσεις και εντάσεις. Επιπλέον, σημαντικό θεμέλιο για τη διατήρηση της συντροφικής σχέσης είναι και η αφοσίωση, που στηρίζεται στην αμοιβαία δέσμευση των συντρόφων, ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες που θα εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Καθοριστικό ρόλο παίζει και η εμπιστοσύνη, η οποία χτίζεται σταδιακά μέσα από την αλληλεπίδραση στο πλαίσιο της σχέσης, οδηγώντας σε βαθύτερα επίπεδα συναισθηματικού ανοίγματος και οικειότητας μεταξύ των δύο συντρόφων. Σύμφωνα με μια από τις βασικές θεωρίες ‘’δεσμού’’, ο J. Bowlby υποστηρίζει ότι η εμπιστοσύνη έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία και συνδέεται με τον τρόπο που δομήθηκαν οι σχέσεις εμπιστοσύνης με το οικογενειακό περιβάλλον και κυρίως με το πρόσωπο φροντίδας. 

Στις συντροφικές σχέσεις, λοιπόν, η απουσία εμπιστοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις και εντάσεις, ενώ συχνά ο σύντροφος που χαρακτηρίζεται από δυσπιστία πληγώνει τον άλλο, με αποτέλεσμα το ζευγάρι να βιώνει ανασφάλεια, άγχος και έλλειψη σταθερότητας. Η δυσπιστία μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση εχθρότητας μεταξύ  των μελών του ζευγαριού, έχοντας ως συνέπεια τη μείωση ή την εξαφάνιση της καλής πρόθεσης που υπάρχει μεταξύ των συντρόφων.  

Συνοψίζοντας, τα βασικότερα θεμέλια για μια ευτυχισμένη ερωτική σχέση είναι η επίτευξη εγγύτητας μέσω της οικειότητας, δηλαδή της φροντίδας, της αλληλοκατανόησης και της επιβεβαίωσης, άρα της ειλικρινούς και ουσιαστικής επικοινωνίας και από τις δύο πλευρές του ζευγαριού.

Βιβλιογραφία  

Buunk, B.P. (2007). Σύνδεση, έλξη και στενές σχέσεις. Στο βιβλίο των M. Hewstone & W. Stroebe (Eds), Κοινωνική ψυχολογία. Αθήνα: Παπαζήσης.  

Murray, S.L., Holmes, J.G. & Griffin, D.W. (1996). The self-fulfilling nature of positive illusions in romantic relationships: Love is not blind but prescient. Journal of Personality and Social Psychology, 71 (6), 1155-1180.