Ο φόβος της αλλαγής...

Ο φόβος του αγνώστου παίζει σημαντικό ρόλο στο φόβο της αλλαγής. Πολύ συχνά, ο φόβος συνδέεται με άλλους φόβους του ατόμου. Προσεγγίζοντας τους εσωτερικούς μας φόβους θα πρέπει να έχουμε ως στόχο να ξεπεράσουμε αρχικά το φόβο της αλλαγής. 

Αν δεν αρχίσουμε να μπαίνουμε στη λογική του ρίσκου και της δοκιμής θα παραμείνουμε πάντα στην τρέχουσα κατάσταση με όλα αυτά που μας ενοχλούν. Είναι σημαντικό να μάθουμε να παίρνουμε ρίσκα στη ζωή μας, να τολμάμε να αλλάξουμε ότι μας ενοχλεί, να δοκιμάζουμε κάτι νέο όσο και αν έχουμε βολευτεί μέσα σε μία κατάσταση. Ξεκινάμε με τη σκέψη ότι η αλλαγή είναι καλή για τον εαυτό μας. Πως μπορούμε να ξεπεράσουμε το φόβο της αλλαγής; Μήπως πάντα έχουμε μια τάση να κοιτάμε προς το παρελθόν παρά προς το μέλλον; Όταν αντιστεκόμαστε σθεναρά στην οποιαδήποτε αλλαγή δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να προσαρμοστεί στις αλλαγές και δίνουμε στον εαυτό μας το μήνυμα ότι δεν μας ταιριάζουν οι αλλαγές. Ωστόσο, αν μπαίναμε στη διαδικασία της αναζήτησης θετικών ανταμοιβών κατά τη διάρκεια της προσπάθειας για αλλαγή θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα στο να ξεπεράσουμε το φόβο της αλλαγής. Τα οφέλη μπορούν να μας κάνουν λιγότερο ανθεκτικούς στην αλλαγή.

Κάποιες φορές η αλλαγή είναι αναπόφευκτη στη ζωή μας. Όμως, αν μας χαρακτηρίζει ένας φόβος για αλλαγή μπορεί να δυσκολευόμαστε πολύ να προσαρμοστούμε στην αλλαγή, αλλά και να αναγνωρίσουμε τα οφέλη αυτής της αλλαγής. Η αλλαγή προς το καλύτερο είναι αυτό που μπορεί να μας οδηγήσει σε προσωπική ανάπτυξη και εξέλιξη. Η αλλαγή συνδέεται άμεσα με την προσαρμογή. Προσαρμογή στις νέες καταστάσεις και συμμετοχή σε πολλά νέα και διαφορετικά πράγματα. 

Η αλλαγή μπορεί να μας προκαλεί αναστάτωση, να μας δημιουργεί ένα αίσθημα ανασφάλειας, με αποτέλεσμα να γινόμαστε πολύ διστακτικοί απέναντι σε οποιαδήποτε αλλαγή. Μόνο ξεπερνώντας το φόβο της αλλαγής μπορούμε να αξιοποιούμε κάθε ευκαιρία που έρχεται στη ζωή μας και να αλλάξουμε το μέλλον μας και να βελτιώσουμε τον εαυτό μας. 

Το βασικό ερώτημα που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας είναι τι μας κρατά πίσω; Τι είναι αυτό που μας δημιουργεί τόσες αρνητικές σκέψεις, που λειτουργούν αποτρεπτικά στην αλλαγή; Το άγνωστο είναι τρομακτικό για πολλά άτομα. Οπότε ας ξεκινήσουμε να κάνουμε θετικές σκέψεις σχετικά με την αλλαγή- η αλλαγή μπορεί να μας οδηγήσει σε ένα σύνολο από νέες ευκαιρίες και να μας δώσει νέες δυνατότητες. Η αλλαγή προς το καλύτερο μπορεί να μας βοηθήσει να αναπτυχθούμε ως άτομα. Είναι σημαντικό να βιώνουμε το παρόν και να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα στη ζωή όπως έρχονται. Στόχος είναι να επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας σε όλα όσα θέλουμε να αλλάξουμε και να βρίσκουμε τρόπους παρέμβασης. Μόνο εμείς οι ίδιοι μπορούμε να συμβάλλουμε σε αλλαγές. 

Πως καταλαβαίνουμε ότι μας χαρακτηρίζει ένας φόβος για αλλαγή που μας κρατά πίσω, που δεν μας αφήνει να εξελιχθούμε; Μήπως η σκέψη για αλλαγή μας δημιουργεί άγχος και ανασφάλεια; Μήπως η σκέψη για αλλαγή μας οδηγεί σε ματαιώσεις ή μας καταβάλλει, με αποτέλεσμα να ακινητοποιούμαστε; Μήπως χρησιμοποιούμε στον εαυτό μας τη δικαιολογία ότι έχουμε τόσα να κάνουμε που ποτέ δεν έχουμε χρόνο για αλλαγές; Μήπως δεν είμαστε σίγουροι ή δεν ξέρουμε το τι τελικά θέλουμε;

Η αλλαγή μπορεί να αφορά διάφορους τομείς του εαυτού μας και της ζωής μας. Πότε ξεκινάει και πότε τελειώνει μια σχέση μας, τι είδους κινήσεις κάνουμε, πόσο εύκολα αποφασίζουμε να ξεκινήσουμε μια νέα δουλειά ή πως προσαρμοζόμαστε σε αλλαγές που συμβαίνουν είτε τις επιλέγουμε είτε όχι;

Βασικός στόχος είναι να ξεπεράσουμε το φόβο της αλλαγής και να προσαρμοστούμε στην αλλαγή. Πιο δύσκολα είναι τα πράγματα όταν καλούμαστε εμείς οι ίδιοι να αποφασίσουμε να κάνουμε κάποια αλλαγή στον εαυτό μας ή στη ζωή μας. Πόσο εύκολο είναι να αλλάξουμε συνήθειες ή στοιχεία που μας είναι οικεία; 

Τα περισσότερα προβλήματα και κυρίως τα περισσότερα χρόνια προβλήματα στη ζωή μας συνδέονται με την αντίστασή μας στις αλλαγές. Για κάθε αλλαγή θα πρέπει να αξιολογούμε τρία βασικά στοιχεία: την κατάσταση καθαυτή, τη διάθεσή μας και τους τρόπους που οι άλλοι μας επηρεάζουν. 

Γιατί η αλλαγή είναι τόσο δύσκολη;

Για το μυαλό μας είναι πιο εύκολο να προσδοκά συγκεκριμένα πράγματα, με βάση αυτά που ήδη έχει μάθει. Η αλλαγή γίνεται ακόμη πιο δύσκολη όταν έχουμε ήδη στις εμπειρίες μας κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες αλλαγών. Επίσης, η αλλαγή είναι δύσκολη όταν από παιδιά έχουμε μάθει να αποφεύγουμε τις αλλαγές, να βολευόμαστε σε καταστάσεις ή να περιμένουμε να γίνει η αλλαγή με μαγικό τρόπο, χωρίς προσπάθεια και κόπο. 

 

Παπαδοπούλου Ελένη- Ψυχολόγος