Η ψύχωση ανήκει στις πιο σοβαρές ψυχικές διαταραχές, όπου το άτομο δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα και εμφανίζει ελλείμματα σε πολλές περιοχές του εαυτού. Οι ψυχώσεις χαρακτηρίζονται από διαταραχές στη σκέψη, στο συναίσθημα και στη συμπεριφορά, καθώς το άτομο εκδηλώνει διαταραγμένη σκέψη, χωρίς λογικό ειρμό, διαστρεβλωμένη αντίληψη και προσοχή, απρόσφορο συναίσθημα (έκφραση του συναισθήματος με μη κατάλληλο τρόπο ή σε ακατάλληλη στιγμή), δυσκολίες στην κίνηση και τη συμπεριφορά (έντονη υποτονικότητα, ατημέλητη εμφάνιση), κοινωνική απόσυρση, απώλεια ελέγχου της πραγματικότητας και παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις.
Παραληρητική διαταραχή
Επίμονες παραληρητικές ιδέες καταδίωξης ή από παραληρητική ζήλια, δηλαδή αβάσιμη πεποίθηση ότι ο σύζυγος ή ο ερωτικός σύντροφος είναι άπιστος. Οι παραληρητικές ιδέες διαρκούν για ένα μήνα ή περισσότερο, ενώ τα παραληρήματα είναι το μόνο σύμπτωμα που εμφανίζει το άτομο αποκλείοντας άλλες παρόμοιες διαταραχές. Οι βασικοί παραληρητικοί τύποι είναι οι εξής: ερωτομανιακός τύπος, μεγαλειώδης τύπος (ιδέες μεγαλείου, ότι είναι κάποιο σημαντικό πρόσωπο), ζηλοτυπικός τύπος, διωκτικός τύπος (ότι τον κυνηγάνε, ότι θέλουν να του κάνουν κακό), σωματικός τύπος, μικτός τύπος (δεν κυριαρχεί κάποιο συγκεκριμένο θέμα παραληρητικών ιδεών) και απροσδιόριστος τύπος.
Διαταραχές προσωπικότητας
Σχιζοειδής διαταραχή προσωπικότητας: μοναχικές δραστηριότητες, αποστασιοποίηση από τις κοινωνικές σχέσεις και περιορισμένο εύρος συναισθηματικής έκφρασης. Ελάχιστο ενδιαφέρον για σεξουαλικές σχέσεις, ελάχιστες πηγές ευχαρίστησης και απόλαυσης, απουσία φίλων, αδιαφορία για έπαινο ή κριτική των άλλων, επίπεδο συναίσθημα ή συναισθηματική απόσταση.
Σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας: παράδοξος λόγος και συμπεριφορά, έλλειψη ικανότητας για στενές σχέσεις, γνωστικές στρεβλώσεις, εκκεντρική συμπεριφορά. Ιδέες αναφοράς (άλλοι μιλάνε για αυτόν, συζητάνε ή γελάνε εις βάρος του). Παράδοξες πεποιθήσεις ή μαγική σκέψη, ασυνήθιστες αντιληπτικές εμπειρίες, καχυποψία, απρόσφορο συναίσθημα, έλλειψη στενών φίλων, άγχος όταν βρίσκεται με άλλους ανθρώπους.
Παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας: καχυποψία και αμφιβολία, δυσπιστία και σενάρια για τους άλλους. Έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους, επίμονη κακία για αδικίες που κάνουν εις βάρος του, επιθετική αντίδραση απέναντι σε επιθέσεις που θεωρεί ότι αφορούν τον ίδιο.
Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή
Μείξη συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας και των διαταραχών της διάθεσης.
Πρόκειται για μια διαταραχή που συνδυάζει συμπτώματα ψύχωσης και διαταραχών της διάθεσης. Η ψύχωση είναι μια σοβαρή κατάσταση στην οποία το άτομο χάνει την επαφή με την πραγματικότητα, ενώ οι διαταραχές της διάθεσης περιλαμβάνουν κατάθλιψη ή μανία. Περιλαμβάνει δύο τύπους: τον καταθλιπτικό, που έχει επεισόδια κατάθλιψης ή τον διπολικό, που έχει μανιακά επεισόδια με ή χωρίς καταθλιπτικά επεισόδια.
Τα συμπτώματα που εμφανίζουν τα άτομα με σχιζοσυναισθηματική διαταραχή είναι τα εξής:
Ψευδαισθήσεις ή παραισθήσεις, σύγχυση, παρανοϊκές σκέψεις, παραλήρημα, αποδιοργανωμένη σκέψη ή συμπεριφορά, κατατονία (δυσκολίες στη φυσιολογική κίνηση), πολύ γρήγορη ομιλία, κατάθλιψη ή ευερεθιστότητα, μανιακή συμπεριφορά, υπερδραστηριότητα, αλλαγές στην όρεξη και τον ύπνο, κακή προσωπική υγιεινή, τάσεις αυτοκτονίας, δυσκολία συγκέντρωσης, κοινωνική απομόνωση.
Πηγές:
Kring et al. (2010). Ψυχοπαθολογία. Εκδόσεις Gutenberg.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541012/
Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου