Υπνοφοβία (Somniphobia/ Hypnophobia)

Υπνοφοβία είναι ο φόβος του ατόμου να κοιμηθεί, που συνδέεται με τον φόβο του αγνώστου και την αίσθηση της απώλειας του ελέγχου. Κατά τη διάρκεια του ύπνου το άτομο νιώθει ότι έχει απώλεια της συνείδησης και επομένως, αν συμβεί κάτι δεν θα μπορέσει να αντιδράσει. 

Συχνά, το άτομο που υποφέρει από υπνοφοβία νιώθει τρομοκρατημένο καθώς πολιορκείται από σκέψεις σχετικά με τι μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επίσης, κάποια άτομα φοβούνται ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να δουν εφιάλτες ή ότι μπορεί να μην ακούσουν κάποιο άτομο που θα τους καλέσει. 

Η υπνοφοβία είναι μια μορφή φοβίας που συνδέεται με άλλες φοβίες, όπως τον φόβο της υπνοβασίας, τον φόβο των εφιαλτών και τον φόβο του θανάτου κατά τη διάρκεια του ύπνου (θανατοφοβία). Η υπνοβασία αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες της υπνοφοβίας, καθώς αρκετά άτομα φοβούνται να πάνε για ύπνο, στη σκέψη ότι μπορεί να υπνοβατήσουν και να εκδηλώσουν διάφορες συμπεριφορές. 

Επίσης, συχνά ο θάνατος χαρακτηρίζεται ως μεγάλος ύπνος. Κατά συνέπεια, άτομα με υπνοφοβία νιώθουν ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι ευάλωτα και μπορεί να πεθάνουν, καθώς ο θάνατος και ο ύπνος είναι δύο παρόμοιες με ελεγχόμενες καταστάσεις. 

Ακόμη, άτομα που μιλάνε συχνά στον ύπνο τους μπορεί να φοβούνται να κοιμηθούν, αποφεύγοντας να αποκαλύψουν μυστικά που τα αφορούν. 

Ένας ακόμη λόγος της υπνοφοβίας είναι η υπνική παράλυση, που είναι μια κατάσταση μυϊκής παράλυσης, κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η κατάσταση αυτή μπορεί να συνδέεται ή να οδηγεί στον φόβο για τον ύπνο. 

Επιπλέον, τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές εμφανίζουν μεγάλες δυσκολίες κατά τη διάρκεια του ύπνου, εμφανίζοντας υπνοφοβία, η οποία συχνά συνδέεται με εφιάλτες και πανικό κατά τη διάρκεια του ύπνου. 

Η φοβία αυτή ενδέχεται, επίσης, να συνδέεται με αρνητικά ή τραυματικά συμβάντα, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου.

Τα συμπτώματα που εμφανίζουν τα άτομα με υπνοφοβία είναι κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας και υπνηλία, ευερεθιστότητα και διακυμάνσεις στη διάθεση, αδυναμία συγκέντρωσης και μειωμένη παραγωγικότητα στην εργασία, συχνή τάση εξάντλησης και χαμηλά επίπεδα ενέργειας. Τα πιο κοινά και συνηθισμένα συμπτώματα είναι ο πανικός και το άγχος, με τη σκέψη ότι κάτι θα συμβεί κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη μνήμη και νοητική εγρήγορση, καθώς και σε απώλεια ελέγχου.

Η αντιμετώπιση της υπνοφοβίας, όπως και των άλλων φοβιών, μπορεί να περιλαμβάνει μυϊκή χαλάρωση με τη χρήση βαθιών αναπνοών. Στο πλαίσιο της θεραπείας μπορεί να δοθεί έμφαση σε λογικές και παράλογες σκέψεις που κάνει το άτομο σχετικά με τον ύπνο και η καταγραφή αυτών. Η υπνοφοβία μπορεί να συνδέεται με άλλα προβλήματα και δυσκολίες που αντιμετωπίζει το άτομο. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντικό να αναζητηθούν τα θέματα από τα οποία μπορεί να πηγάζει η υπνοφοβία. Η υπνοφοβία, όπως και άλλες φοβίες, μπορεί να αναπτυχθεί ως συνέπεια ενός τραυματικού γεγονός ή με βάση τα γονίδια ή την φυσιολογία του ατόμου. Δεν είναι σαφές σε όλες τις περιπτώσεις το αίτιο που οδήγησε το άτομο στην εκδήλωση μιας φοβίας. 

Σε ένα πιο πρακτικό επίπεδο θα μπορούσαν να ακολουθηθούν ορισμένες τεχνικές: 

• Το άτομο μπορεί να καθορίσει και να εφαρμόσει ένα δομημένο πρόγραμμα ύπνου κατά τη διάρκεια της εβδομάδας και το Σαββατοκύριακο.

• Το άτομο μπορεί να αποφεύγει την καφεΐνη, το κάπνισμα και το αλκοόλ μερικές ώρες πριν τον ύπνο, καθώς πρόκειται για διεγερτικές ουσίες.

• Το άτομο μπορεί να δημιουργήσει ένα χαλαρωτικό τελετουργικό πριν τον ύπνο, όπως ένα ζεστό ντουζ, μια χαλαρωτική και ήρεμη μουσική ή ένα βιβλίο.  

      

Βιβλιογραφία

http://www.fearof.net/fear-of-sleep-phobia-somniphobia/.

https://www.allaboutcounseling.com/library/somniphobia/.

http://curemysleepapnea.com/sleepsource/2015/11/04/somniphobia/.