Διαβάζοντας το βιβλίο: Συνεργατική θεραπεία

Σχέσεις και συζητήσεις που κάνουν τη διαφορά

Επιμέλεια: Harlene Anderson & Diane Gehart

 

«Το βιβλίο είναι ένα σπουδαίο εγχείρημα που ξεδιπλώνει την ψυχή μιας μεταμοντέρνας συνεργατικής προσέγγισης που «κάνει τη διαφορά», δημιουργώντας νέες δυνατότητες στην ψυχοθεραπεία, αλλά και σε πολλούς άλλους κοινωνικούς τομείς, όπως η εκπαίδευση, η έρευνα, οι οργανισμοί, οι κοινότητες, οι επιχειρήσεις κ.ά. Γεφυρώνει με τρόπο απλό, κατανοητό και γλαφυρό τις μεταμοντέρνες παραδοχές με τις θεραπευτικές πρακτικές που απορρέουν από αυτές, και επιδεικνύει ποικίλους τρόπους που αυτές οι παραδοχές μπορούν να εφαρμοστούν σε πλαίσια πέραν της θεραπείας. Στους συγγραφείς του περιλαμβάνονται πρωτοπόροι διανοητές και έμπειροι επαγγελματίες που περιγράφουν εμπεριστατωμένα τη δουλειά τους, σε διάφορους τομείς: στη θεραπεία, όπως με γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση, με άτομα με διαταραχές στην πρόσληψη τροφής, με ηλικιωμένους, με παιδιά και οικογένειες· σε θεσμικά και κοινωνικά πλαίσια, όπως φυλακές, ψυχιατρικά νοσοκομεία, σχολεία· στη συμβουλευτική συναδέλφων, στην εκπαίδευση, την επίβλεψη, την έρευνα. Περιγράφουν, ακόμη, την επίδραση αυτής της προσέγγισης στην ίδια τους τη ζωή. Το βιβλίο αποτελεί πολύτιμη συνεισφορά για τους εκπαιδευόμενους και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, αλλά και άλλων κλάδων, πηγή έμπνευσης και αναστοχασμού για τη δημιουργία καινούριας γνώσης, που μπορεί να μεταμορφώσει τόσο την επαγγελματική όσο και την προσωπική τους ζωή. Tο βιβλίο αποτελεί το 8ο της σειράς ‘’Περί Συστημάτων’’».

«Όπως μας λέει ο Γκέργκεν, ‘’οι ιστορίες εξυπηρετούν ως κοινόχρηστοι πόροι που οι άνθρωποι χρησιμοποιούν σε τρέχουσες σχέσεις’’. Σχηματίζουν, τροφοδοτούν και ανασχηματίζουν τις πηγές γνώσης μας και τις οπτικές της πραγματικότητας. Οι ιστορίες δεν είναι τετελεσμένα γεγονότα, αντίθετα, είναι ιστορίες σε διαδικασία δημιουργίας, εξέλιξης. Η αφήγηση και η ιστορία γίνονται ο τρόπος που φανταζόμαστε εναλλακτικές και δημιουργούμε πιθανότητες, καθώς και ο τρόπος που πραγματοποιούμε αυτές τις επιλογές. Αποτελούν την πηγή του μετασχηματισμού.

Μια αφήγηση ποτέ δεν αντιπροσωπεύει μόνο μια φωνή, ο αφηγητής είναι ένα πολυφωνικός εαυτός που εκφράζει πολλαπλούς συντελεστές» (σελ. 53).

«Η αυτενέργεια αναφέρεται στην αίσθηση κάποιου ότι είναι επαρκής ή ικανός να εκτελέσει ή να αναλάβει δράση, να έχει επιλογές και να συμμετέχει στη δημιουργία επιλογών. Οι αυτοαφηγήσεις μπορούν να δημιουργήσουν ταυτότητες (νοήματα) που επιτρέπουν ή εμποδίζουν την αίσθηση της αυτενέργειας.

Στη θεραπεία συναντούμε ανθρώπους, των οποίων τα προβλήματα μπορούν να εκληφθούν ότι πηγάζουν από κοινωνικές αφηγήσεις και ορισμούς του εαυτού ή ιστορίες για τον εαυτό που δεν παράγουν επιλογές ή καθιστούν το άτομο τυφλό στις επιλογές. Σκοπός της θεραπείας γίνεται το να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να συμμετέχουν στη διήγηση και αναδιήγηση των προσωπικών τους αφηγήσεων» (σελ. 55).  

Harlene Anderson & Diane Gehart. 2014. Συνεργατική θεραπεία. Σχέσεις και συζητήσεις που κάνουν τη διαφορά., University Studio Press.

 

Νίκος Κουραβάνας & Ελένη Παπαδοπούλου, Ψυχολόγοι, MSc, MA.