Δευτέρα 15 Ιανουαρίου 2024

Ένα ερωτηματολόγιο για το τραύμα στην παιδική ηλικία

Το Ερωτηματολόγιο για το τραύμα στην παιδική ηλικία (The Childhood Trauma Questionnaire—Short Form, CTQ-SF) είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο που εξετάζει την πιθανότητα ύπαρξης τραύματος κατά την παιδική ηλικία σε άτομα που βρίσκονται πλέον στην ενήλικη ζωή. Μέσα από την εφαρμογή του ερωτηματολογίου σε ένα μεγάλο μέρος του εφηβικού πληθυσμού διαπιστώθηκε ότι είναι ένα έγκυρο και αξιόπιστο εργαλείο για να εξετάσει το τραύμα στην παιδική ηλικία. Το εργαλείο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την ηλικία των 14 ετών σε άτομα που ενδέχεται να έχουν υποστεί κάποιου είδους κακοποίηση και να κουβαλάνε κάποιο τραύμα κατά την εφηβική και ενήλικη ζωή τους. 

Η κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία αποτελεί μια κατάσταση που δημιουργεί επιβλαβείς περιβαλλοντικές σχέσεις, που επιφυλάσσουν κινδύνους για την κακή προσαρμογή του ατόμου σε βιολογικούς, κοινωνικούς και ψυχολογικούς τομείς ανάπτυξης από την παιδική ηλικία έως και την ενηλικίωση. Η παιδική κακοποίηση συνήθως συναντάται με δύο τρόπους: συναισθηματική και σωματική παραμέληση (πράξεις παράλειψης, στέρηση και απομάκρυνση από τους άλλους) και σωματική, συναισθηματική και σεξουαλική κακοποίηση (πράξεις διάπραξης, επιβολή και βλαπτική ενασχόληση).

Η κακοποίηση στα πρώιμα στάδια της ζωής του ατόμου μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στη ρύθμιση του συναισθήματος, στον σχηματισμό της σχέσης προσκόλλησης και στην ανάπτυξη του συστήματος του εαυτού. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια μειωμένη ικανότητα του ατόμου στο να μπορέσει να καθοδηγεί τον εαυτό του και να γίνει ανεξάρτητο, αλλά και να μπορεί να διαχειρίζεται στενές σχέσεις πέρα από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον. Πολλές φορές έφηβοι που έχουν υποστεί κακοποίηση στην παιδική ηλικία και φέρουν ψυχικά τραύματα εμφανίζουν προβλήματα στις σχέσεις με τους συνομηλίκους, τις ρομαντικές σχέσεις και την ακαδημαϊκή λειτουργία. Σε κάποιες περιπτώσεις τα τραύματα που πηγάζουν από την παιδική ηλικία οδηγούν το άτομο στη χρήση ουσιών και στην παραβατικότητα.

Για να εξεταστεί κατά πόσο το άτομο έχει βιώσει τραύματα στην παιδική ηλικία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα ερωτηματολόγιο, όπως το CTQ-SF, το οποίο περιλαμβάνει 28 ερωτήματα, από τα οποία τα 25 μετρούν την παιδική κακοποίηση (πέντε υποερωτήματα για πέντε είδη κακοποίησης: συναισθηματική κακοποίηση, σωματική κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση, συναισθηματική παραμέληση και φυσική παραμέληση) και τρία ερωτήματα μετρούν την άρνηση ή την ελαχιστοποίηση της κατάστασης. Όλα τα ερωτήματα ξεκινούν με τη φράση: «όταν μεγάλωνα…». Τα άτομα απαντούν μέσα από μια πενταβάθμια κλίμακα όπου το 1 αντιστοιχεί στο ποτέ αληθινό και το 5 στο πολύ συχνά αληθές. Υπάρχουν κάποιες δηλώσεις, όπως «Είχα την τέλεια παιδική ηλικία» όπου η υψηλότερη δυνατή βαθμολογία σημαίνει προκατειλημμένη απάντηση.   

Μεταξύ των δηλώσεων του ερωτηματολογίου είναι οι εξής: «Όταν μεγάλωνα δεν υπήρχε αρκετό φαγητό», «Όταν μεγάλωνα υπήρχε κάποιος να με φροντίσει και να με προστατέψει», «Όταν μεγάλωνα, με αποκαλούσαν ‘ηλίθιο’, ‘τεμπέλη’ ή ‘άσχημο’», «Όταν μεγάλωνα, ένιωθα ότι με αγαπούν», «Όταν μεγάλωνα, χτύπησα τόσο πολύ, που με είδε γιατρός», κ.α.

 

Πηγή:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9684390/. The Childhood Trauma Questionnaire—Short Form (CTQ-SF) used with adolescents – methodological report from clinical and community samples. Hagborg et al., 2022. Journal of Child & Adolescent Trauma, 15(4), 1199-1213.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου