Αν αισθάνεστε ότι έχετε κουραστεί μέσα στη σχέση σας, αν νιώθετε στρεσαρισμένοι ή ότι έχετε χάσει το ενδιαφέρον σας, αν τα καβγαδάκια είναι πιο συχνά από τις στιγμές χαλάρωσης, τότε ίσως αυτό το άρθρο να σας φανεί χρήσιμο.
Η χρόνια σύγκρουση στο ζευγάρι και το άγχος που προκύπτει, μπορεί να επηρεάσει την ψυχική, αλλά και τη σωματική υγεία. Επίσης, η μη αρμονική και δυσλειτουργική σχέση μπορεί να επηρεάσει και άλλους τομείς της ζωής του ατόμου, όπως λόγου χάρη τις σχέσεις με άλλα άτομα που γνωρίζουν και τους δύο και είναι άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενα, δηλαδή, μέλη της οικογένειας, κοινοί φίλοι, συνάδελφοι ή και τα παιδιά του ζευγαριού, αν υπάρχουν. Μάλιστα, τα παιδιά που εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα συγκρούσεων στο σπίτι, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για άγχος, κατάθλιψη, προβλήματα στη συμπεριφορά τους και γενικότερα φτωχότερη υγεία. Ως εκ τούτου, κρίνεται αναγκαία η υιοθέτηση αποτελεσματικών τρόπων επικοινωνίας και επίλυσης των διαφορών για την οικοδόμηση μιας υγιούς και ικανοποιητικής σχέσης. Συνήθως, υπάρχει μια σειρά από μοτίβα και καταστάσεις που μπορούν να αναπτυχθούν μέσα στη σχέση και να προκαλέσουν προβλήματα. Τέτοια προβλήματα μπορούν να είναι τα ακόλουθα:
Μείωση του χρόνου που το ζευγάρι περνάει μαζί. Μερικές φορές οι εργασιακές υποχρεώσεις και οι εξοντωτικοί ρυθμοί προκαλούν πίεση και κόπωση στα άτομα κι έτσι επηρεάζεται η επικοινωνία τους. Δυστυχώς, η μειωμένη επικοινωνία σημαίνει μη εξωτερίκευση των αναγκών και κατά συνέπεια έλλειψη κατανόησης που συχνά οδηγεί σε σύγκρουση. Η σύγκρουση έρχεται όταν συσσωρεύεται θυμός, απογοήτευση, επειδή αφενός ο/η σύντροφος δεν αφουγκράζεται τις ανάγκες και τις επιθυμίες και αφετέρου επειδή οι παρεξηγήσεις είναι πιο εύκολο και πιο πιθανό να συμβούν. Η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια συνήθως προκαλεί ψυχρότητα και απομάκρυνση, αλλά κάτι τέτοιο δεν οδηγεί στην επίλυση, αλλά σε περαιτέρω όξυνση και ρήξη.
Το τεταμένο κλίμα εντείνεται ακόμη περισσότερο όταν δεν υπάρχει καλή διαχείριση των διαφορών από τους συντρόφους. Προφανώς, δε γίνεται όλοι να έχουμε τις ίδιες ιδέες, ούτε γίνεται να συμπίπτουν οι απόψεις μας για όλα τα θέματα, εφόσον ως άτομα με διαφορετική προσωπικότητα και διαφορετικές αξίες και προτεραιότητες αντιμετωπίζουμε με διαφορετικό τρόπο τις καταστάσεις και τα ζητήματα που προκύπτουν. Παραδείγματος χάριν, το ζευγάρι δεν μπορεί να έχει την ίδια πάντοτε στάση απέναντι στα χρήματα, δηλαδή στο ποιες ανάγκες θα καλύψουν ή πόσα θα ξοδευτούν και με ποιο τρόπο για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Τα χρήματα καθορίζουν πολλές περισσότερες συμπεριφορές και στόχους μας που σπανίως αναλογιζόμαστε, όπως για παράδειγμα το που θα πάμε διακοπές, κάθε πότε θα βλέπουμε οικογενειακά και φιλικά μας πρόσωπα, σε ποιο σχολείο θα στείλουμε τα παιδιά μας κοκ. Το να κρατηθεί μια ισορροπία και να διαχειριστούμε αυτές τις διαφορές αποτελεί πραγματική πρόκληση.
Πέραν αυτών, δεν σπανίζουν οι περιπτώσεις όπου στο ζευγάρι διαπιστώνεται απόσυρση φροντίδας. Δηλαδή, όταν δεν υπάρχει χρόνος ή διάθεση να εξηγήσει ο ένας στον άλλον τι είναι αυτό που ενοχλεί ή τι θα μπορούσε να βελτιωθεί, τότε λειτουργεί εκδικητικά ή τιμωρητικά αφαιρώντας «προνόμια» από τη σχέση, όπως δώρα, συντροφιά, σεξ κτλ. Ενώ, ο ένας προσπαθεί να τιμωρήσει τον άλλον, στην ουσία και οι δύο ζημιώνονται, καθώς και οι δύο αισθάνονται παρεξηγημένοι, μόνοι και απομονωμένοι.
Ένα ακόμη ισχυρό μοτίβο συμπεριφοράς που δημιουργεί πρόβλημα στη σχέση είναι η απώλεια συμπόνιας. Η συμπόνια στην ψυχολογία μεταφράζεται ως ενσυναίσθηση, δηλαδή το να έχει κανείς την ικανότητα να μπει στη θέση του άλλου, να νιώσει όπως νιώθει ο άλλος. Πολλές δραστηριότητες όπως είπαμε παραπάνω μας αποσυντονίζουν και καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του χρόνου μας δημιουργώντας μια απόσταση από τον/τη σύντροφό μας. Η έλλειψη συζήτησης, δεν μας επιτρέπει να αφουγκραστούμε τις ανάγκες, τις ανησυχίες, τους φόβους, τις αγωνίες, αλλά και τις επιθυμίες ή τα όνειρα του/της συντρόφου μας. Θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι το να προσπαθήσουμε να φανταστούμε πώς αισθάνεται κάποιος άλλος, δεν είναι αρκετό για να καταλάβουμε και πώς αισθάνεται. Η ψυχίατρος Τζόντι Χάλπερν, η οποία είναι καθηγήτρια βιοηθικής στο πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ, και η οποία έχει μελετήσει την ενσυναίσθηση, υπογραμμίζει ότι η πιο απλή λύση για να αποκτήσετε ενσυναίσθηση είναι το να ρωτήσετε πώς είναι πραγματικά η ζωή ενός άλλου ατόμου, καθώς ο πυρήνας της ενσυναίσθησης είναι η περιέργεια.
Επιπροσθέτως, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε τις περιόδους κρίσεων. Οι κρίσεις αποτελούν έναν πολύ σοβαρό παράγοντα που μπορεί να κρίνει και να δοκιμάσει το μέλλον της σχέσης. Οι κρίσεις μπορεί να περιλαμβάνουν καταστάσεις όπως απώλεια θέσης εργασίας, στειρότητα, αποβολή, θάνατο μέλους της οικογένειας, αναπηρία παιδιού, ασθένεια, αλκοολισμός, ναρκωτικά, τζόγο, κατάθλιψη, πυρκαγιά/καταστροφή περιουσίας κοκ. Κάποιες φορές οι κρίσεις αυτές φέρνουν πιο κοντά τα ζευγάρια, καθώς παρέχουν φροντίδα και υποστήριξη ο ένας στον άλλον, ενώ άλλες φορές τα οδηγούν μια ώρα αρχύτερα στη ρήξη και τη διάλυση. Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι το εξής: πότε τα ζευγάρια θα πρέπει να ζητήσουν βοήθεια;
Καταρχάς, αυτό που θα πρέπει να λάβουμε υπόψη είναι ότι δε χρειάζεται να περιμένουμε μέχρι η σχέση μας να εμφανίσει προβλήματα, αλλά θα μπορούσαμε να εργαστούμε από πριν για να μη φτάσουμε εκεί. Αν δεν έχουμε καταφέρει να αποτρέψουμε καταστάσεις που οδηγούν σε έλλειψη επικοινωνίας, σε θυμό και σε συνεχείς συγκρούσεις, καλό θα ήταν να επισκεφθούμε έναν ψυχολόγο που είναι ειδικευμένος στη συμβουλευτική ζευγαριών. Είναι πολύ πιθανό ότι ένας ειδικός μπορεί να εντοπίσει και να φτάσει στη ρίζα του προβλήματος βοηθώντας μας να σώσουμε τη σχέση μας, εφόσον βέβαια το επιθυμούμε και οι δύο. Ο ρόλος του ψυχολόγου δεν είναι να δώσει δίκαιο στον έναν από τους δυο και να πάρει το μέρος του ενός, επικρίνοντας και επιπλήττοντας τον άλλον, αλλά να βοηθήσει το ζευγάρι να βρει έναν κοινό παρονομαστή, μια κοινή συνισταμένη που θα αποτελέσει τη βάση για έναν χρήσιμο, ουσιαστικό και καλοπροαίρετο διάλογο.
Τώρα ως προς τους τρόπους που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να βελτιώσουμε τη σχέση μας, θα λέγαμε ότι συνοψίζονται στους εξής παρακάτω:
Αρχικά, αφιερώστε χρόνο για να μιλήσετε στο/στην σύντροφό σας για όλα όσα σας προβληματίζουν στη ζωή σας, για τα άγχη σας, για τις αγωνίες σας, για το πώς θα μπορούσατε να βρίσκετε περισσότερο χρόνο για να περνάτε μαζί και πώς θα μπορούσατε να διαχειριστείτε τις κρίσεις. Είναι σημαντικό να μπορείτε να στηρίζετε ο ένας τον άλλον σε περιόδους κρίσεων. Επικεντρωθείτε στις θετικές αλληλεπιδράσεις σας και δείξτε εκτίμηση, ευγνωμοσύνη και φροντίδα. Μοιραστείτε απόψεις, ιδέες και συναισθήματα και δημιουργήστε ένα κλίμα εγγύτητας και κατανόησης. Να είστε ανοιχτοί στη διαφορετική άποψη, να έχετε ενσυναίσθηση, δηλαδή να προσπαθείτε να αντιλαμβάνεστε τι αισθάνεται ο/η σύντροφός σας, απλά ρωτώντας τι αισθάνεται και γιατί ενεργεί έτσι. Όταν έρχεστε σε σύγκρουση, φροντίστε να διατηρείτε σεβασμό ο ένας για τον άλλο και δώστε χρόνο στον εαυτό σας για να ηρεμήσετε αν αυτό είναι εφικτό και επιστρέψτε στη συζήτηση αργότερα. Αναπτύξτε μια αίσθηση κοινού νοήματος στη σχέση σας, επαναπροσδιορίζοντας τους ρόλους σας, τους στόχους που σας συνδέουν διατηρώντας ζωντανή τη στοργή και αμείωτο το ενδιαφέρον σας υποστηρίζοντας ο ένας τον άλλον, τόσο στα εύκολα, όσο και στα δύσκολα!
Πηγές:
Relationship problems | APS (psychology.org.au)
How to Be More Empathetic - A Year of Living Better Guides - The New York Times (nytimes.com)
Relationship Problems | Vitalise Psychology
Happy couples: How to keep your relationship healthy (apa.org)
Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου