Ανωριμότητα
«Πολύ συχνά συναντάμε επίσης ανθρώπους που μοιάζουν να παρέμειναν καθηλωμένοι σε ένα σημείο της ανάπτυξής τους και να μην κατάφεραν να ξεπεράσουν το στάδιο του ‘μαθητή’. Στο σπίτι, στη ζωή, στην παρέα και στη δουλειά τους φέρονται συνεχώς σαν σχολιαρόπαιδα, ακούγοντας και περιμένοντας πάντα με ανυπομονησία πότε θα έχουν την ευκαιρία να πουν κάτι. Προσπαθούν διαρκώς να απαντούν πρώτοι στις ερωτήσεις που γίνονται σε κάποια παρέα, σαν να ήθελαν να δείξουν ότι ξέρουν και οι ίδιοι κάτι και περιμένουν καλό βαθμό. Είναι στη φύση αυτών των ανθρώπων να αισθάνονται ασφάλεια μόνο σε συγκεκριμένες μορφές της ζωής τους και να νιώθουν άσχημα τη στιγμή που βρεθούν σε μια κατάσταση όπου δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιήσουν το σχολικό τους πρότυπο. Και αυτός ο τύπος εμφανίζεται σε διάφορα επίπεδα. Στις λιγότερο συμπαθείς περιπτώσεις, το άτομο εμφανίζεται μουντό, ανιαρό και απόμακρο ή μπορεί να θέλει να το παίξει σοφός που είτε τα ξέρει όλα είτε θέλει να ταξινομήσει τα πάντα σύμφωνα με κανόνες και τύπους» (σελ. 122-123).
Αλαζονεία
«Οι άνθρωποι που πρέπει να έχουν πάντοτε τον πρώτο ρόλο, που η ζωή τους όλη είναι το αιώνιο ερώτημα: ‘Πώς μπορώ να υπερέχω έναντι όλων των άλλων;’ Αυτός ο ρόλος συνοδεύεται από απογοητεύσεις κάθε είδους. Μέχρι έναν ορισμένο βαθμό, όταν δεν κρύβει μέσα του πολλή επιθετικότητα και εχθρική δράση, μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμος. Συνήθως αυτούς τους ανθρώπους τους βρίσκουμε εκεί όπου χρειάζεται ένας επικεφαλής, σε θέσεις στις οποίες χρειάζεται κάποιος που να δίνει διαταγές και να οργανώνει. Σε αυτές τις θέσεις ανεβαίνουν σχεδόν από μόνοι τους. Σε ταραγμένες εποχές, όπου ο λαός ξεσηκώνεται, οι άνθρωποι με τέτοια φύση αναδύονται στην επιφάνεια. Κάτι τέτοιο είναι στην πραγματικότητα αυτονόητο, διότι είναι ακριβώς αυτοί που έχουν τις κατάλληλες χειρονομίες, την κατάλληλη στάση και τη λαχτάρα, συνήθως μάλιστα και την απαιτούμενη προετοιμασία και σκέψη. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που έχουν συνηθίσει να διατάζουν ήδη από το σπίτι τους» (σελ. 129-130).
Κυκλοθυμία
«Ανήκουν όλοι τους στην κατηγορία των εξαιρετικά φιλόδοξων και, ως εκ τούτου, υπερευαίσθητων χαρακτήρων και αναζητούν διάφορες διεξόδους από τη δυσαρέσκειά τους με τη ζωή. Η υπερευαισθησία τους είναι σαν τεντωμένη κεραία με την οποία ελέγχουν κάθε νέα κατάσταση πριν πάρουν θέση.
Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που η διάθεσή τους είναι μονίμως χαρούμενη, που προσπαθούν να δίνουν έμφαση στη φωτεινή πλευρά της ζωής και θεωρούν τη χαρά και την ευθυμία απαραίτητες βάσεις στη ζωή τους. Και σε αυτούς βρίσκουμε όλα τα δυνατά επίπεδα. Ανάμεσά τους υπάρχουν και εκείνοι που έχουν μονίμως τη συμπεριφορά ενός χαρούμενου παιδιού, και αυτή τους η παιδικότητα έχει κάτι το συγκινητικό. Δεν αποφεύγουν τα καθήκοντά τους, αλλά τα εκτελούν με έναν παιγνιώδη, δημιουργικό τρόπο. Ίσως δεν υπάρχει άλλος τύπος που να είναι πιο συμπαθητικός και όμορφος από αυτούς τους ανθρώπους.
Υπάρχουν όμως και εκείνοι που καταλήγουν με την ευθυμία τους σε υπερβολές, που παίρνουν ανάλαφρα ακόμη και καταστάσεις που είναι σχετικά σοβαρές. Δίνουν την αίσθηση ενός παιδαριώδους χαρακτήρα που δεν μπορεί να συλλάβει τη σοβαρότητα της ζωής και κάνουν έτσι άσχημη εντύπωση. Έχουμε πάντοτε ένα αίσθημα ανασφάλειας όταν τους βλέπουμε να εργάζονται, την εντύπωση ότι δεν είναι αξιόπιστοι επειδή επιθυμούν να ξεπερνούν τις δυσκολίες τους υπερβολικά εύκολα. Ως αποτέλεσμα, συνήθως τους κρατάμε μακριά από δύσκολες δουλειές, τις οποίες άλλωστε τις περισσότερες φορές τις αποφεύγουν και από μόνοι τους. Δύσκολα θα τους συναντήσουμε όταν πρέπει να έρθει εις πέρας ένα πραγματικά δύσκολο καθήκον» (σελ. 130-132).
Πρόκειται για ένα βιβλίο στο οποίο ο Άντλερ, από την οπτική της ατομικής ψυχολογίας περιλαμβάνει τα γνωρίσματα επιθετικής και μη επιθετικής φύσης καθώς και άλλες μορφές έκφρασης του χαρακτήρα. Μερικές από τις μορφές έκφρασης του χαρακτήρα παρουσιάζονται παραπάνω. Επιπλέον, στο βιβλίο ο Άντλερ περιγράφει τα συναισθήματα, κάνοντας έναν διαχωρισμό αυτών ως εξής: συναισθήματα που χωρίζουν (οργή, θλίψη, κατάχρηση, απέχθεια, άγχος ή τρόμος) και συναισθήματα που ενώνουν (χαρά, συμπόνια, ντροπή).
Μεταξύ άλλων στο συναίσθημα της συμπόνιας, ο Άντλερ αναφέρει το εξής: «Άλλοι πάλι φαίνονται να αισθάνονται πραγματική ηδονή εντοπίζοντας τη δυστυχία των άλλων. Αυτοί οι επαγγελματίες παρηγορητές θέλουν με τις πράξεις τους να νιώσουν κατά κύριο λόγο το απελευθερωτικό αίσθημα της υπεροχής έναντι των φτωχών και των δυστυχισμένων που υποτίθεται ότι βοηθούν».
Απόσπασμα από το βιβλίο του Άλφρεντ Άντλερ. Η θεωρία του χαρακτήρα. Αθήνα: Νίκας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου