«Τα ανθρώπινα όντα χρειάζονται τον φόβο, μας κρατά ασφαλείς από τραύματα. Η αντίδραση του φόβου μας προστατεύει προετοιμάζοντάς μας σωματικά, διανοητικά και συναισθηματικά να αντιμετωπίσουμε επικίνδυνες καταστάσεις. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από εγκεφαλικούς τραυματισμούς που τους κατέστησαν ανίκανους να βιώνουν τον φόβο είναι πολύ ευάλωτοι στις βλάβες, διότι ζούμε σε έναν αβέβαιο και συχνά επικίνδυνο κόσμο και η επιβίωσή μας εξαρτάται συχνά από το να είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε, να αξιολογήσουμε και να ανταποκριθούμε σε κινδύνους» (σελ. 155).
Το τραύμα προκαλεί έντονο τρόμο και αγωνία και βλάπτει τα πιο ευάλωτα άτομα. Το τραυματικό στρες μπορεί να προκαλέσει προβλήματα ψυχικής υγείας. Το τραύμα είναι αποτέλεσμα ενός εξωτερικού γεγονότος (μια απειλή) και μιας εσωτερικής εμπειρίας (φόβος, αδυναμία ή φρίκη). «Το τραύμα είναι πάντα τρόμος χωρίς λέξεις» (σελ. 159). Το τραύμα δημιουργεί στο άτομο το αίσθημα φυγής ή πάλης. Στα παιδιά εμφανίζεται περισσότερο η αντίδραση της φυγής.
Αρκετοί άνθρωποι μπορεί να ανακάμψουν από την εμπειρία του τραυματικού στρες. Σημαντικό ρόλο στην ανάκαμψη από το τραύμα παίζει το περιβάλλον του ατόμου, το οποίο θα πρέπει να χαρακτηρίζεται «από ασφάλεια και σταθερότητα, από ασφαλή κοινωνικά δίκτυα με καλά διαμορφωμένες σχέσεις δεσμού και από ικανότητα έκφρασης όσων έχουν συμβεί».
Όταν το άτομο βρεθεί μέσα σε ένα ασφαλές και σταθερό περιβάλλον, μπορεί να αρχίσει να αποκαθιστά την ισορροπία, την τάξη και το νόημα, έχοντας ως συνέπεια μια σταδιακή προσαρμογή και του εγκεφάλου του. Το τραυματισμένο άτομο δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την αφηγηματική μνήμη για να μιλήσει για το τραύμα, το μόνο που αναδύεται είναι ένα σύνολο από μπερδεμένες, γεμάτες σύγχυση αισθητηριακές αντιλήψεις, τις οποίες δεν μπορεί να επεξεργαστεί.
Πηγή:
Kate Cairns & Brian Cairns. 2023. Δεσμός, τραύμα & ψυχική ανθεκτικότητα. Θεραπευτική φροντίδα για παιδιά σε αναδοχή και υιοθεσία. Εκδόσεις Αρμός.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου