Βουλιμία: εμφάνιση, διάθεση και σχέσεις

Ανησυχίες για την εμφάνιση και το βάρος

Οι περισσότεροι άνθρωποι με προβλήματα βουλιμίας ανησυχούν σε μεγάλο βαθμό για την εμφάνιση και το βάρος τους. Τα άτομα που υποφέρουν από ψυχογενή βουλιμία επηρεάζονται πολύ από τέτοιες ανησυχίες, που ρυθμίζουν όλη τους τη ζωή με βάση αυτές- τίποτα άλλο δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία για αυτούς. Οι περισσότεροι θέλουν να χάσουν βάρος και σχεδόν όλοι τρέμουν και στην ιδέα μόνο ότι θα παχύνουν. 

Η δίαιτα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και στην αιτιολογία και στη διατήρηση της βουλιμίας. Οι ανησυχίες για το βάρος και την εμφάνιση διαιωνίζουν τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα βουλιμίας, ενθαρρύνοντας τη δίαιτα.

Το άτομο με βουλιμία πιστεύουν ότι η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμηση εξαρτώνται από την επιθυμία να είναι ελκυστικό, δηλαδή αδύνατο. 

Σκέψη του ατόμου: «όταν παίρνω βάρος, ακόμη και μισό κιλό, κινδυνεύω να γίνω άσχημη και φαντάζομαι το μέλλον μου σκοτεινό και μοναχικό. Αυτή η σκέψη με γεμίζει απελπισία κι έτσι πιέζομαι ώστε να φάω όσο το δυνατό λιγότερο».

Το ζύγισμα αποκτά μεγάλη σημασία. Πολλοί περνάνε περιόδους κατά τις οποίες ζυγίζονται πολύ συχνά, και σε κάποιες περιπτώσεις πολλές φορές τη μέρα. Το ένα τέταρτο των γυναικών με ψυχογενή βουλιμία ζυγίζονται τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, σε σύγκριση με το ένα εικοστό των γυναικών του γενικότερου πληθυσμού. Πολλές γυναίκες θεωρούν βασανιστικό το να ζυγίζονται τόσο συχνά. Έτσι, καταλήγουν να μη ζυγίζονται καθόλου. Ωστόσο, ακόμη και κατά τα διαστήματα που το αποφεύγουν  εξακολουθούν να ανησυχούν υπερβολικά για το βάρος τους.

Οι ανησυχίες για την εμφάνιση στην περίπτωση της βουλιμίας εκδηλώνονται τόσο συχνά, όσο και αυτές για το βάρος, αν όχι και περισσότερο. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο με τη ζυγαριά, οι γυναίκες υιοθετούν διάφορες μεθόδους για να ελέγχουν την εμφάνισή τους. Μπορεί να μετράνε τακτικά διάφορα σημεία του σώματός τους, ιδιαίτερα τους μηρούς τους ή να εξετάζουν πόσο στενό τους είναι ένα ρούχο. 

Η ντροπή που νιώθουν επειδή πιστεύουν πώς αντιμετωπίζονται αρνητικά από τους γύρω τους επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή. Πολλές γυναίκες αποφεύγουν να αφήσουν τους άλλους να δουν το σώμα τους. ίσως μάλιστα αποφεύγουν να το βλέπουν και οι ίδιες. Για παράδειγμα, δεν πάνε για κολύμπι ή δεν φοράνε αποκαλυπτικά καλοκαιρινά ρούχα. 

Ορισμένες δεν επιτρέπουν καθρέφτες στο σπίτι τους. Δεν αφήνουν το σύντροφό τους να τις δει χωρίς ρούχα. Συχνά, η σεξουαλική τους ζωή διαταράσσεται εξαιτίας της αντίδρασής τους στο άγγιγμα σε σημεία του σώματός τους που θεωρούν χοντρά.

Το να πει κανείς σ’ αυτές τις γυναίκες πως δείχνουν μια χαρά δεν τις ανακουφίζει. Οι περισσότερες παραμένουν ανεπηρέαστες από τέτοιου είδους σχόλια ή τα ερμηνεύουν αρνητικά.

Σκέψεις για τον εαυτό: «Δεν μπορώ να εκφράσω με λόγια την αποστροφή που νιώθω για το σώμα μου. Μακάρι να μπορούσα να φοράω ρούχα που το κρύβουν εντελώς. Δεν αντέχω να το κοιτάζω και δεν έχω καθόλου καθρέφτες στο σπίτι. Κάνω ντους αντί να γεμίσω τη μπανιέρα ώστε να αποφεύγω να βλέπω το κορμί μου. Έχω να ψωνίσω ρούχα περισσότερο από τρία χρόνια. Έχω αυτοπεποίθηση όσον αφορά διάφορα ζητήματα, αλλά μισώ το σώμα μου και δεν αντέχω να το κοιτάζω. Νιώθω πρησμένη, άχαρη και κυρίως τεράστια. Έτσι οδηγούμαι στη βουλιμία. Ο φίλος μου μ’ αγαπάει. Εγώ γιατί δεν μπορώ ν’ αγαπήσω τον εαυτό μου;».

Συνέπειες στη διάθεση και στις σχέσεις

«Το πρόβλημα έχει κατακυριεύσει όλη μου τη ζωή. Οι φίλοι μου έχουν ανησυχήσει για τις απότομες αλλαγές της διάθεσής μου. Δε μιλώ ποτέ στους γονείς μου, καθώς ποτέ δεν μπόρεσαν να καταλάβουν τι περνάω, αν και κάποτε ήμασταν πολύ κοντά. Έχω μειωμένη αυτοπεποίθηση. Νιώθω κατάθλιψη και άγχος. Δεν αντέχω να βλέπω τους ανθρώπους».

«Η ζωή μου περιστρέφεται γύρω από το φαγητό. Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ πια στη δουλειά μου, με αποτέλεσμα να έχει μείνει πίσω. Το πρόβλημά μου προκαλεί οικογενειακούς καβγάδες. Δεν είμαι πια σε θέση να απολαμβάνω τα γεύματα με την οικογένεια ή τους φίλους μου. Απομονώθηκα, έγινα εσωστρεφής και έχασα όλη την αυτοπεποίθηση και τον αυτοσεβασμό μου. Δε θέλω να βγαίνω έξω. Δε μ’ αρέσει πια ο εαυτός μου».

Όπως φαίνεται, μια από τις συνέπειες της βουλιμίας είναι η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, ενώ το άτομο νιώθει κατάθλιψη και απογοήτευση.

Πολλοί άνθρωποι με βουλιμία ντρέπονται για την έλλειψη αυτοπεποίθησης και νιώθουν τύψεις για τη μυστικότητα και τα ψέματά τους. κρίνουν πολύ αυστηρά τον εαυτό τους. Κάποιοι απελπίζονται τόσο πολύ που κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κατάθλιψη αποτελεί δευτερεύον πρόβλημα. Συνήθως υποχωρεί μόλις το άτομο επανακτήσει τον έλεγχο του φαγητού. Τα αισθήματα ανικανότητας μπορεί να παραμείνουν σε αυτές τις περιπτώσεις. Υπάρχουν συχνά ενδείξεις χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Τα άτομα που υποφέρουν από βουλιμία είναι επιρρεπή στο άγχος, ενώ κάποια αποφεύγουν τις κοινωνικές εκδηλώσεις, ιδιαίτερα εκείνες που συμπεριλαμβάνουν φαγητό. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να χάσουν γάμους, πάρτι, κ.α., με αποτέλεσμα να πληγώνουν φίλους ή την οικογένεια.

Εκτός από το άγχος, συχνές είναι οι ψυχολογικές μεταπτώσεις. Ορισμένα άτομα γίνονται ευέξαπτα. Ένα μικρό ποσοστό γυναικών αυτοτραυματίζονται, ώστε να εκτονώσουν την ένταση που νιώθουν. Επίσης, προβλήματα σε σχέση με τον αλκοολισμό και τα ναρκωτικά μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους. 

Στη χειρότερη περίπτωση, τα προβλήματα βουλιμίας επηρεάζουν κάθε πτυχή της ζωής του ατόμου. Δε μένει τίποτα όρθιο. Το πρόβλημα αποσπά τόσο πολύ χρόνο και προσπάθεια που το άτομο δεν μπορεί να ασχοληθεί παρά σε πολύ μικρό βαθμό με οτιδήποτε άλλο. Οι σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους μπορεί μάλιστα να γίνουν αφόρητες.

  Σημειώσεις από το βιβλίο: 

Fairburn, C. (2014). Βουλιμία. Ξανακερδίστε τον έλεγχο. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.