Γνωσιακή- Συμπεριφοριστική προσέγγιση (CBT) περιλαμβάνει ένα σύνολο από παρεμβάσεις, που είναι ευρέως γνωστές και εφαρμόζονται στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης. Το τρίτο κύμα της CBT δίνει έμφαση στην πνευματικότητα, στις αξίες, στο συναίσθημα και στην αποδοχή, καθώς και στους στόχους και τη μεταγνώση. Επίσης, το τρίτο κύμα αφορά προσεγγίσεις που αναπαριστούν μια εξέλιξη και μια επέκταση των παραδοσιακών τεχνικών της CBT. Επικεντρώνεται περισσότερο στο περιεχόμενο, τις διεργασίες και τις λειτουργίες του πώς ένα άτομο σχετίζεται με τις εσωτερικές εμπειρίες του, όπως σκέψεις, αισθήσεις, συναισθήματα.
Πριν φτάσουμε στο τρίτο κύμα της CBT, θα πρέπει να αναφέρουμε την ανάπτυξη του πρώτου και του δεύτερου κύματος. Το πρώτο κύμα της CBT περιλαμβάνει συμπεριφορικές θεραπείες, με βάση την κλασική εξαρτημένη και τη συντελεστική μάθηση. Το δεύτερο κύμα της CBT αναφέρεται στις τεχνικές που χρησιμοποιεί η ίδια η γνωσιακή θεραπεία, προσπαθώντας να ενσωματώσει τις σκέψεις και πεποιθήσεις του ατόμου στην κατανόηση και αλλαγή της συμπεριφοράς και των συναισθηματικών εμπειριών.
Πιο συγκεκριμένα, το τρίτο κύμα της CBT περιλαμβάνει τη διαλεκτική- συμπεριφορική θεραπεία (ενσυναίσθηση- αποδοχή- διαπροσωπικά προβλήματα- κοινωνικές δεξιότητες και CBT), τη θεραπεία που βασίζεται στην εστίαση της προσοχής στην εμπειρία στο παρόν (mindfulness-based CBT), τη θεραπεία αποδοχής και δέσμευσης (ACT- Acceptance and Commitment Therapy), τις στρατηγικές για τη μείωση στο ελάχιστο της συναισθηματικής αποφυγής, μέσα από την πρακτική της εστίασης της προσοχής στην εμπειρία στο παρόν και τη συνθετική- συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους.
Το άτομο μπορεί να διδαχτεί ότι ένα σημαντικό μέρος της καταστροφικής δύναμης που έχουν τα συναισθήματα είναι συνέπεια του τρόπου με τον οποίο ανταποκρινόμαστε γνωστικά και συμπεριφορικά σε αυτά. Στόχος είναι να μπορέσει ο θεραπευόμενος να αποκτήσει μεγαλύτερη επίγνωση των συναισθημάτων και να μάθει να αποφεύγει άμεσες, παρορμητικές αντιδράσεις. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να μάθει το άτομο να χρησιμοποιεί τεχνικές διαλογισμού ώστε να μπορεί να χαλαρώσει, να ηρεμήσει και να αποκτήσει νέους τρόπους επεξεργασίας και αντιμετώπισης διαφόρων καταστάσεων.
Σύμφωνα με το τρίτο κύμα της CBT έχουν προστεθεί ορισμένες τεχνικές και στρατηγικές, που δεν εφαρμόζονταν από την παραδοσιακή CBT. Η Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης (ACT) είναι μια συμπεριφορικά προσανατολισμένη θεραπευτική προσέγγιση, που στοχεύει στη διαμόρφωση του τρόπου που ένα άτομο σχετίζεται και απαντά στις εσωτερικές του εμπειρίες. Η Διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία (DBT) είναι μια μορφή της CBT που είναι αποτελεσματική για την αντιμετώπιση έντονων συναισθηματικών αντιδράσεων και δυσκολιών στις σχέσεις. Η mindfulness (ενσυνειδητότητα) είναι ένα σύνολο από τεχνικές και εφαρμογές που στηρίζονται στη διαμεσολάβηση, όπου οι άνθρωποι μαθαίνουν να καλλιεργούν μια πιο προσεκτική προσέγγιση στο να βιώνουν δύσκολες σκέψεις και συναισθήματα, έτσι ώστε να αναπτύξουν πιο υγιή πρότυπα συμπεριφοράς. Κύριος στόχος της ενσυνειδητότητας είναι να ενεργοποιήσει την προσοχή ώστε να επικεντρωθεί στην παρούσα στιγμή, στο παρόν, στο εδώ και τώρα. Πρόκειται για μια κατάσταση επίγνωσης και ενημερότητας, προσοχής και επεξεργασίας όσων συμβαίνουν τώρα.
Πηγή:
Hayes, S.C. & Hofmann, S.G. (2017). The third wave of cognitive behavioral therapy and the rise of process-based care. World Psychiatry, 16 (3), 245-246.
https://www.3rdwavetherapy.com/about/what-is-third-wave-cognitive-behavioral-therapy/. What is Third Wave Cognitive Behavioral Therapy?
Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου