Πανελλήνιες εξετάσεις: Η πιο κρίσιμη στιγμή της ζωής μας;

Πόσο καθοριστικές μπορεί να είναι οι πανελλήνιες εξετάσεις για τη ζωή μας; Πόση έμφαση δίνουμε σ’ αυτές και πώς από μικρή ηλικία κατευθύνουμε τα παιδιά ώστε να θεωρούν ότι είναι μια αξιολόγηση που κρίνει όλη τους τη ζωή;

Είναι τόσο σημαντικές ή εμείς τις έχουμε κάνει τόσο πολύ σημαντικές;

Υπάρχουν μαθητές που τους αρέσει το διάβασμα και περνούν ώρες μπροστά σε ένα βιβλίο ή μαθητές που έχουν βάλει υψηλούς στόχους για κάποιο επάγγελμα που πολύ αγαπούν ή τουλάχιστον έτσι πιστεύουν, υπάρχουν όμως και μαθητές που δυσκολεύονται, που αντιδρούν, που δεν θέλουν να σπουδάσουν… Κι εκεί οι γονείς πιέζουν… ή και κατευθύνουν τις επιλογές του παιδιού. 

Στην ηλικία των 17-18 ετών, ο μαθητής μπορεί να μην είναι και πολύ σίγουρος για το τι θέλει στη ζωή του, όμως, η πίεση, οι εντάσεις και οι φωνές για να διαβάσει και να δώσει πανελλήνιες δεν βοηθούν και πολύ. Οι γονείς καθοδηγούν, εξηγούν, συζητούν, αλλά δεν κατευθύνουν το παιδί με βάση τις δικές τους προσδοκίες, τα δικά τους θέλω και τα δικά τους απωθημένα.

Φτάνοντας, ωστόσο, στις εξετάσεις είτε είναι άμεση επιλογή των μαθητών είτε όχι είναι σημαντικό το περιβάλλον να είναι δίπλα και να στηρίζει τον έφηβο χωρίς άγχος, χωρίς πίεση, εξασφαλίζοντας την ηρεμία και την ψυχραιμία. 

Ο έφηβος που δίνει εξετάσεις, λόγω άγχους, πίεσης και ατέλειωτων ωρών διαβάσματος μπορεί να έχει νεύρα και εκρήξεις θυμού, όμως, το στενό περιβάλλον είναι σημαντικό να κρατά τις ισορροπίες υπενθυμίζοντας στον έφηβο ότι «απλά, εξετάσεις είναι…». 

Μπορεί να δυσκολεύεται να το δει τόσο απλά ο έφηβος που βρίσκεται μέσα σε μια περίοδο έντασης και άγχους, ωστόσο, ο έφηβος νιώθει ότι ή θα περάσει σε σχολή ή αλλιώς έρχεται η «καταστροφή», γιατί έτσι τον έχουμε μάθει να σκέφτεται και έτσι τον έχουμε μεγαλώσει.

Ωραίες είναι οι σπουδές, ωραία τα πανεπιστήμια και οι σχετικές με αυτά εμπειρίες, αρκεί να το θέλει και ο έφηβος. Και οι περισσότεροι γονείς προβληματισμένοι λένε: «μπορεί να ξέρει ένα παιδί 18 χρονών τι θέλει;». Αν το αφήσουμε να είναι υπεύθυνο για τις επιλογές του και από μικρότερη ηλικία φροντίσουμε να έχει ευθύνες και πρωτοβουλίες, που αντιστοιχούν στην ηλικία του, ίσως, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να ξέρει τι θέλει, να προβληματιστεί για το μέλλον του, να δει με τι θα ήθελε να απασχοληθεί…

Η επιλογή ανήκει στον έφηβο και οι γονείς είναι δίπλα του ώστε να τον στηρίξουν και να τον καθοδηγήσουν μέσα από τη συζήτηση και τον διάλογο.

Οι πανελλήνιες εξετάσεις δεν κρίνουν την προσωπικότητα του παιδιού και δεν αξιολογούν τις δεξιότητες που έχει στη ζωή. Με βάση το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα είναι ο τρόπος για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όμως, δεν κρίνεται η ζωή του ατόμου από αυτές τις εξετάσεις. Τις θεωρούμε τόσο σημαντικές, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα περιστατικά κρίσεων πανικού κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, αλλά να αυξάνονται και τα παιδιά που καταφεύγουν σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, λόγω απογοήτευσης από τις εξετάσεις. 

Ενθαρρύνουμε το παιδί, το στηρίζουμε και είμαστε δίπλα του, παρουσιάζοντας τις εξετάσεις σαν μια δοκιμασία από τις πολλές που θα περάσει στη ζωή του. Δεν κρίνεται η ζωή του, η αξία του και το μέλλον από τα έξι μαθήματα που θα δώσει… 

Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος- Κοινωνιολόγος, MSc.