Ο ρόλος των γονέων

Τι χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει κάποιος για να μπορεί να ανταποκριθεί επαρκώς στο ρόλο του γονέα; Υπάρχουν καλοί και κακοί γονείς και ποιος μπορεί να τους αξιολογήσει;

Ο καθένας αξιολογεί τον εαυτό του, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να καταφέρει να φτάσει στην προσωπική του ανάπτυξη και σε βελτίωση του συγκεκριμένου ρόλου. Η αξιολόγηση που συνήθως οι γονείς λαμβάνουν υπόψη ή θα έπρεπε να λαμβάνουν υπόψη είναι η αξιολόγηση από τα ίδια τα παιδιά. Πρόκειται για τους άμεσα ενδιαφερόμενους και επομένως για αυτά που μπορούν να απαντήσουν σε ποιο βαθμό οι γονείς τους ανταποκρίθηκαν σε αυτό το ρόλο. Λαμβάνοντας όμως αυτό υπόψη ας ξεκινήσει ο καθένας από κάτι στο οποίο έχει πιο άμεση πρόσβαση. Τι ζητούσε ο ίδιος ως παιδί από τους γονείς του; Πώς αντιλαμβάνεται το παιδί τον κόσμο γύρω του; Με τι είναι ευχαριστημένο ή και ευτυχισμένο ένα παιδί; Ως παιδιά τα έχετε βιώσει όλα αυτά και ξέρετε καλά την απάντηση. Τώρα όμως που βρίσκεστε σε ένα διαφορετικό ρόλο πόσο εύκολο είναι να επιστρέψετε σε ένα παλαιότερο ρόλο; Ωστόσο, μόνο από μια εναλλαγή ρόλων ανάμεσα στο δικό σας ρόλο και στο ρόλο αυτού που έχετε απέναντί σας –του παιδιού- μπορείτε να φτάσετε στη δόμηση μιας ιδανικής σχέσης.

Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι για ένα παιδί; Να είναι ψυχικά ισορροπημένο, ήρεμο, ασφαλές, ικανοποιημένο, δημιουργικό, να αναπτύσσεται, να μαθαίνει, να δέχεται διαρκώς νέα ερεθίσματα, να νιώθει χαρούμενο, να αρχίσει να αναπτύσσει την υπευθυνότητα, χωρίς να χάνει την ξεγνοιασιά της παιδικής ηλικίας, να αποκτήσει αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, να ανακαλύπτει τον κόσμο νιώθοντας ότι έχει πάντα δίπλα του τους γονείς του. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι γονείς θα πρέπει να ενδιαφέρονται για αυτό, να το αγαπούν και να δείχνουν την αγάπη τους, να το σέβονται και να του μάθουν την έννοια του σεβασμού. Σε κάθε οικογένεια, οι γονείς βάζουν τις προτεραιότητες, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο που οι ίδιοι μεγάλωσαν, αλλά και από τα ερεθίσματα που καθημερινά δέχονται μέσα στο περιβάλλον τους. Επομένως, ο καθένας έχει διαμορφώσει στο μυαλό του μια εικόνα για το ρόλο του γονιού. Τι είχαμε, τι μας έλειπε, τι θέλουμε να κρατήσουμε από τους γονείς μας και τι θέλουμε να αποφύγουμε (χωρίς να είναι πάντα εφικτό αυτό); 

Ωστόσο, το πιο σημαντικό στον καθορισμό του ρόλο του γονιού είναι τα ερωτήματα που θα πρέπει ο ίδιος ο γονιός να απαντήσει για τον εαυτό του.

Ακούω με κατανόηση τα προβλήματα και τις ανάγκες του παιδιού;

Επικοινωνώ με ειλικρίνεια και αμοιβαίο σεβασμό λαμβάνοντας υπόψη τις δικές του ανάγκες;

Μαθαίνω στο παιδί ότι όλοι έχουμε δικαιώματα και θα πρέπει να σεβόμαστε τα δικαιώματα των άλλων;

Είμαι σίγουρος για τον εαυτό μου και τη συμπεριφορά μου;

Κατανοώ τις ανάγκες των παιδιών μου;

Ξέρω να ακούω;

Δέχομαι χωρίς όρους το παιδί μου;

Ζητάω συγγνώμη από το παιδί μου όταν κάνω κάποιο λάθος;

Στηρίζω τις επιλογές του παιδιού μου;

Το ενθαρρύνω, το επαινώ;

Αναγνωρίζω τις δικές του επιθυμίες ή εστιάζω μόνο στις δικές μου προσδοκίες;

Αποτελεσματικός ή επαρκής γονιός δεν είναι αυτός που δεν κάνει λάθη, αυτός που είναι αυθεντία απέναντι στο παιδί, αυτός που τα κάνει όλα τέλεια. Λάθη κάνουν όλοι οι άνθρωποι, στόχος είναι να τα αναγνωρίζουμε και να τα παραδεχόμαστε, ώστε να μπορούμε να βελτιώσουμε τον εαυτό μας.

Η αναζήτηση της τελειότητας το μόνο στο οποίο μπορεί να μας οδηγήσει είναι στο άγχος ή στην ματαίωση για όσα δεν έχουμε καταφέρει ή δεν μπορούμε να καταφέρουμε.

Ο καθένας θέτει τους δικούς του στόχους, έχει τις δικές του αξίες, κουβαλάει τα δικά του πρότυπα και τα δικά του βιώματα, κάνει τα δικά του όνειρα και τελικά αποφασίζει ποιος είναι ο καλύτερος για αυτόν ρόλος που θα πρέπει να υιοθετήσει ως γονιός.

Παπαδοπούλου Ελένη- Ψυχολόγος