Ο θάνατος των γονιών και η απώλεια του συντρόφου

Ο θάνατος των γονιών

Ο θάνατος των γονιών είναι μια σημαντική απώλεια για το άτομο και το οδηγεί σε μια αναπτυξιακή αλλαγή. Η απώλεια ενός γονιού εισάγει το άτομο σε μια ενήλικη ταυτότητα. Αυτή η απώλεια οδηγεί πολλούς ανθρώπους να επανεκτιμήσουν τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους με τους άλλους και να εξετάσουν τις προσωπικές τους προτεραιότητες και στόχους στη ζωή. 

Η έμμονη άρνηση του θανάτου είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που υιοθετείται από άτομα, προκειμένου να προστατευθούν από έναν έμφυτο φόβο θανάτου. Πολλοί άνθρωποι μπορεί σε όλη τους τη ζωή να αποφεύγουν σκέψεις για το θάνατο. Ο θάνατος ενός γονιού διαπερνάει αυτή την άμυνα και μας φέρνει αντιμέτωπους με την πραγματικότητα της προσωπικής θνησιμότητας. Ο θάνατος ενός γονιού το κάνει αυτό περισσότερο από άλλους θανάτους, επειδή τα παιδιά ταυτίζονται τόσο έντονα με τους γονείς, ώστε βλέποντας ένα γονιό να πεθαίνει, είναι σαν να βλέπουν το θάνατο ενός μέρους του εαυτού τους. Ο θάνατος της μητέρας θεωρείται ότι χαρακτηρίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό από συναισθηματική οδύνη, εξαιτίας του συναισθηματικού δεσμού που υπάρχει με τη μητέρα, στις περισσότερες περιπτώσεις. 

Οι γιοι συχνά γίνονται περισσότερο σαν τους πατέρες τους μετά την απώλεια, ενώ οι κόρες συχνά αισθάνονται λυτρωμένες από την απώλεια ενός δύσκολου πατέρα κι αυτή η αίσθηση της λύτρωσης μπορεί να βελτιώσει την ψυχολογική τους κατάσταση. Η απώλεια ενός δύσκολου γονιού μπορεί να ελευθερώσει τα άτομα ώστε να αισθάνονται πιο άνετα με τον εαυτό τους κι αυτά που κάνουν. Ο θάνατος ενός γονιού μπορεί να αρχίσει να αλλάζει την αντίληψη κάποιου σχετικά με το αναπόφευκτο του θανάτου. 

Κάθε απώλεια είναι μια βαθιά υπόθεση για τον πενθούντα. Το να χάσεις κάποιον που αγαπάς σημαίνει πως η ζωή σου αλλάζει για πάντα. Όταν μιλάμε για μια σημαντική απώλεια είναι δύσκολο ίσως και ακατόρθωτο να την ξεπεράσουμε. Στόχος είναι να μάθουμε να ζούμε με την απώλεια. Με το πέρασμα του χρόνου, ο πόνος μαλακώνει, καινούργιοι άνθρωποι μπαίνουν στη ζωή μας, ανακαλύπτουμε νέα ενδιαφέροντα, αλλά το κενό δεν κλείνει ποτέ, η πληγή δεν επουλώνεται.

Απώλεια συντρόφου

Όποια κι αν ήταν η ποιότητα της σχέσης, ακόμα κι αν ήταν μηδενική ή σχέση μίσους, η απώλεια συντρόφου είναι πολύ αγχογόνο γεγονός και, ειδικά αν συμβαίνει στις μεγάλες ηλικίες, οι αλλαγές είναι επώδυνες: Χάνεται μια σταθερή και παγιωμένη συμπληρωματικότητα, ενώ σταματούν απότομα τα κοινά σχέδια και η οικονομική αλληλοϋποστήριξη, με συνέπεια την απομόνωση ή την εξάρτηση από παιδιά και εγγόνια.

Ο θάνατος ενός συζύγου είναι μια εξαιρετικά οδυνηρή εμπειρία. Εκτός από το σοβαρό συναισθηματικό σοκ, προκαλούνται νέα δύσκολα προβλήματα όπως αποδιοργάνωση της οικογένειας, ανάγκη αλλαγής τρόπου ζωής, απώλεια εισοδήματος, κοινωνικές επιπτώσεις.

Στους ηλικιωμένους ανθρώπους, ο θάνατος συζύγου σημαίνει απώλεια του ή της συντρόφου με τον οποίο πέρασε μια ολόκληρη ζωή αυτός ή αυτή που μένει πίσω. Στις προχωρημένες ηλικίες, η απώλεια συζύγου και τα αισθήματα μοναξιάς που ακολουθούν μπορεί να επιδεινωθούν και από την απώλεια λόγω θανάτου άλλων φίλων.

Πόνος, φόβος, αδικία, πικρία, ενοχές, θλίψη και απογοήτευση, μοναξιά, ζήλια, θυμός, κατάθλιψη, είναι κάποια από τα συναισθήματα που βιώνουμε κατά τη διαδικασία του πένθους. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στον εαυτό μας το δικαίωμα να βιώσει αυτά τα συναισθήματα με όση ένταση θέλουμε και να μην καταπιεζόμαστε από άλλα άτομα ή από συνθήκες. Ωστόσο, το να αφεθούμε στο πένθος και να παραιτηθούμε από τη ζωή δεν είναι λύση…

Παπαδοπούλου Ελένη- Ψυχολόγος