Διαβάζοντας το βιβλίο: «Ευτυχιοκρατία: Πώς η βιομηχανία της ευτυχίας κυβερνά τη ζωή μας;»

Των Edgar Cabanas & Eva Illouz

 

Με βάση το οπισθόφυλλο του βιβλίου ζούμε σε έναν κόσμο που επιδιώκει την ευτυχία με κάθε τρόπο και με κάθε θυσία. «Το να είναι κανείς ευτυχισμένος έχει γίνει όχι μόνο σκοπός ζωής για πολλούς από εμάς, αλλά επίσης δικαίωμα και υποχρέωση, άλλη μια εκδοχή του αμερικανικού ονείρου –πράγματι, ποιος θα ισχυριζόταν ποτέ ότι θέλει να είναι και να παραμείνει δυστυχής; Ως αρωγός στην κατάκτηση αυτού του επιθυμητού στόχου, κατά τα τέλη της δεκαετίας του ’90 αναδύθηκε μια καινούργια επιστήμη: η Θετική Ψυχολογία, με τους γιατρούς της, τους αυτοαποκαλούμενους επιστήμονές της και τους γκουρού της, οι οποίοι είναι στο πλευρό σου για να σου διδάξουν πώς να είσαι ευτυχισμένος. Με την ευγενική αλλά αυστηρή βοήθειά τους, θα μάθεις πώς να νικάς τα αρνητικά και μη παραγωγικά συναισθήματα, αναπτύσσοντας αντ’ αυτών τη χαρά και τη θετικότητα. Και εάν αποτύχεις… δεν μπορείς να αποτύχεις. Δεν σου επιτρέπεται να αποτύχεις, είσαι καταδικασμένος να επιτύχεις για το ίδιο σου το καλό. Μα εάν όντως αποτύχεις, θα βαρύνεσαι αποκλειστικά εσύ με το σφάλμα ή την ευθύνη, έχοντας επιδείξει έλλειψη θέλησης ή φιλοπονίας –και πάντως όχι η κοινωνία.

Δεν έχουμε, όμως, να κάνουμε εδώ με ένα καινοφανές τέχνασμα που έχει στόχο να μας πείσει, για μια ακόμα φορά, ότι ο πλούτος και η ανέχεια, η επιτυχία και η αποτυχία, η υγεία και η ασθένεια αποτελούν αποκλειστικά δική μας ευθύνη;

Και μήπως η αποκαλούμενη επιστήμη της ευτυχίας δεν επεκτείνει το πεδίο της κατανάλωσης στον εσωτερικό μας κόσμο, μετατρέποντας τα συναισθήματα σε κοινά εμπορεύματα;».

Η επιτακτική ανάγκη για ευτυχία, η οποία προωθήθηκε μέσα από την Θετική Ψυχολογία, ενισχύθηκε αρκετά μέσα από την αυξανόμενη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. «Η αποτυχία ανταπόκρισης στο αίτημα θετικής παρουσίασης του εαυτού σου στον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανόμενης της εκδήλωσης ενδείξεων αρνητικότητας, ηττοπάθειας, αποτυχίας ή πολιτικής ταύτισης, στιγματίζεται εμφανώς και αποδοκιμάζεται από τους άλλους, ενώ παράλληλα υπονομεύει την αίσθηση αυταξίας και κοινωνικής ευρωστίας των ηλικιακά νεότερων» (σελ. 214).

 

Ευτυχιοκρατία των Edgar Cabanas & Eva Illouz, Εκδόσεις Πόλις, 2020.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.