Γνωσιακή θεραπεία που βασίζεται στην εστίαση της προσοχής στο παρόν

Mindfulness-based cognitive therapy

 

Η γνωσιακή θεραπεία που στηρίζεται στο mindfulness (MCBT) απευθύνεται κυρίως σε ανθρώπους που υποφέρουν από επαναλαμβανόμενα επεισόδια κατάθλιψης και χρόνιο αίσθημα απουσίας χαράς. Η προσέγγιση αυτή συνδυάζει τη γνωσιακή θεραπεία με πρακτικές διαλογισμού και στάσεις που στηρίζονται στη νοοτροπία του mindfulness, δηλαδή της επικέντρωσης της προσοχής στο παρόν, σε αυτό που ζει το άτομο τη δεδομένη στιγμή.

Επικεντρώνεται στην πρόληψη της υποτροπής μετά από μια επιτυχή θεραπεία για επανειλημμένα επεισόδια μείζονος κατάθλιψης. Η εστίαση της προσοχής στην εμπειρία στο παρόν, στηρίζεται στην παραδοχή ότι το άτομο γίνεται ευάλωτο στην υποτροπή λόγω επανειλημμένων συνδέσεων ανάμεσα στη θλιμμένη διάθεση και σε μοτίβα αρνητικών, αυτο-υποτιμητικών και απαισιόδοξων σκέψεων κατά τη διάρκεια μειζόνων καταθλιπτικών επεισοδίων. Όταν τα άτομα που έχουν αναρρώσει από κατάθλιψη νιώθουν θλίψη, αρχίζουν να σκέφτονται όσο αρνητικά σκέφτονταν, όταν είχαν σοβαρή κατάθλιψη, με αποτέλεσμα η επανεργοποίηση αυτών των μοτίβων σκέψης να συντηρεί και να επιτείνει τη θλίψη.

Τα άτομα που έχουν ιστορικό μείζονος κατάθλιψης, είναι πιθανότερο να κλιμακωθεί η θλίψη και αυτό συμβάλλει σε περαιτέρω μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια. Στόχος είναι οι συμμετέχοντες να αναγνωρίζουν πότε αρχίζουν να έχουν κατάθλιψη και να προσπαθούν να υιοθετήσουν την αποκεντρωμένη οπτική, στην οποία αντιμετωπίζουν τις σκέψεις τους ως απλά ψυχικά γεγονότα και όχι ως βασικές όψεις του εαυτού τους ή ως ακριβή αντανάκλαση της πραγματικότητας. Το άτομο μπορεί να λέει στον εαυτό του «οι σκέψεις δεν είναι γεγονότα» και «εγώ δεν είμαι οι σκέψεις μου».

Εκτός από την κατάθλιψη, η συγκεκριμένη προσέγγιση χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής, της διπολικής διαταραχής, την γενικής συναισθηματικής δυσφορίας και των εθισμών. Ο θεραπευτής, σύμφωνα με το συγκεκριμένο μοντέλο, θα πρέπει να δείξει ενδιαφέρον για τις ανησυχίες του θεραπευόμενου, να ενημερωθεί αν είχε διαχειριστεί τέτοιου είδους προβλήματα στο παρελθόν ο θεραπευόμενος και με ποιον τρόπο καθώς και να αναλύσουν μαζί τις διεργασίες που συμβάλλουν στη διατήρηση του προβλήματος. Ο θεραπευόμενος θα πρέπει να εκπαιδευτεί σε τεχνικές που στηρίζονται στο mindfulness για τη διαχείριση του άγχους.

 

Πηγές:

Kring et al. (2010). Ψυχοπαθολογία. Εκδόσεις Gutenberg.

https://www.psychologytoday.com/intl/therapy-types/mindfulness-based-cognitive-therapy. Mindfulness-Based Cognitive Therapy.

 

 

Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.