Ψυχοθεραπεία ζεύγους

Η θεραπεία ζεύγους είναι ένα είδος ψυχοθεραπείας, που απευθύνεται σε ζευγάρια και αφορά την ερωτική τους σχέση. Η θεραπεία και η συμβουλευτική είναι ορισμένες φορές απαραίτητη για τη διατήρηση ή εξέλιξη της σχέσης, καθώς σε κάθε μακροχρόνια ερωτική σχέση οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες, ανεξάρτητα από το εάν τα μέλη του ζευγαριού είναι παντρεμένα ή όχι ή εάν ανήκουν σε διαφορετικό φύλο ή όχι. 

 

Κάποια ζευγάρια υιοθετούν την τακτική της αποφυγής των διαφωνιών και των συγκρούσεων, προσπαθώντας να μην έρθουν σε ρήξη μεταξύ τους. Αν και αυτή η τακτική μπορεί βραχυπρόθεσμα να διατηρεί την ηρεμία, η δυσαρέσκεια που συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου έχει ένα κόστος, το οποίο κάποια μέλη μπορεί να το εσωτερικεύουν και να το εκδηλώνουν μέσα από συμπτώματα του σώματος ή μέσα από εντάσεις σε άλλες σημαντικές τους σχέσεις. Επειδή τα μέλη του ζευγαριού δεν καβγαδίζουν, μπορεί να δίνουν την εντύπωση του τέλειου ζευγαριού, αλλά η έλλειψη ανοιχτής επικοινωνίας έχει συνέπεια τη συναισθηματική απόσταση και τη συσσώρευση έντασης και αρνητικών συναισθημάτων. Η διαφωνία στο ζευγάρι μπορεί να σχετίζεται με δυσαρέσκεια και η προσπάθεια να εκφράσουν τις διαφορές τους μπορεί να αποτελεί παράγοντα πρόβλεψης μεγαλύτερης ικανοποίησης σε βάθος χρόνου. Είναι σημαντικό να μπορέσει το ζευγάρι να ανακαλύψει παραγωγικούς και εποικοδομητικούς τρόπους επικοινωνίας.

Ένα ιδιαίτερα καταστροφικό μοτίβο αλληλεπίδρασης είναι γνωστό ως κύκλος απαίτησης- απόσυρσης, όπου ο ένας σύντροφος προσπαθεί να συζητήσει το πρόβλημα και ο άλλος αποσύρεται από τη συζήτηση. Η απόσυρση οδηγεί στην κλιμάκωση των απαιτήσεων από την πλευρά του πρώτου συζύγου που προσπαθεί όλο και περισσότερο να εμπλέξει τον άλλο, αλλά συναντά μια όλο και πιο έντονη αποφυγή. Και έτσι ο κύκλος κλιμακώνεται. Οι γυναίκες συνήθως υιοθετούν τον ρόλο της απαίτησης, καθώς θέλουν να μιλήσουν, να αναλύσουν και να επικοινωνήσουν το πρόβλημα, ενώ οι άνδρες αποσύρονται, έτσι ώστε να αποφύγουν τη γκρίνια, τις εντάσεις και τα συναισθήματα. 

 

Η εφαρμογή της ψυχοθεραπείας ή της συμβουλευτικής ζεύγους έχει ως στόχο το να μειωθούν τα προβλήματα της σχέσης και να βελτιωθεί η λειτουργικότητα του ζευγαριού. Στόχος είναι η βελτίωση της επικοινωνίας, ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες και των δύο συντρόφων και να νιώθουν και οι δύο ότι μπορούν να εκφράσουν ελεύθερα αυτά που νιώθουν, να εκφράσουν τις ανάγκες τους και να μιλήσουν για όλα όσα τους απασχολούν.  Κάθε σύντροφος εκπαιδεύεται στο να ακούει τον άλλο με ενσυναίσθηση και να λέει με σαφήνεια στον σύντροφό του τι κατάλαβε από τα λεγόμενά του και από αυτά που νιώθει ως αντίδραση στα λεγόμενά του, καθώς πολλές φορές μιλάμε, απαντάμε και συζητάμε όχι με βάση αυτό που μας μεταφέρει ο άλλος, αλλά με βάση τα συμπεράσματα που εμείς έχουμε στο μυαλό μας.

Ο θεραπευτής αναθέτει καθήκοντα στο ζευγάρι για το σπίτι ώστε να εξασκηθούν στους νέους τρόπους αλληλεπίδρασης. Η διαδικασία αυτή, όπως και κάθε ψυχοθεραπευτική διαδικασία, απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Κύριοι στόχοι είναι η βελτίωση της επικοινωνίας, της ικανοποίησης, της εμπιστοσύνης και των θετικών συναισθημάτων ανάμεσα στα μέλη του ζευγαριού. Μέσα από τη θεραπεία, οι σύντροφοι μπορούν να δουν από διάφορες οπτικές τη σχέση τους, να επιλύσουν πιθανές συγκρούσεις και να βελτιώσουν την ικανοποίηση που βιώνουν. Η θεραπεία έχει ως στόχο να ενδυναμώσει τον δεσμό, να καλλιεργήσει την εμπιστοσύνη και να βρουν τα μέλη του ζευγαριού μια καλύτερη δυναμική για την εξέλιξη της σχέσης τους. 

 

Μέσα στο ζευγάρι και την αλληλεπίδραση των δύο διαφορετικών ανθρώπων μπορεί να προκύψουν θέματα σχετικά με τη γονεϊκότητα, το σεξ, την εμπιστοσύνη, την πίστη, τους φίλους, τη γονιμότητα, τα τραύματα του παρελθόντος, τις συχνές συγκρούσεις, τη χρήση ουσιών, τη συναισθηματική απόσταση, την εκδήλωση των συναισθημάτων, τα χρήματα, τα προβλήματα υγείας και άλλες απόψεις στις οποίες διαφέρουν.   

 

Πηγές:

Kring et al. (2010). Ψυχοπαθολογία. Εκδόσεις Gutenberg.

https://www.talkspace.com/blog/everything-you-need-to-know-about-couples-therapy/. Everything You Need to Know About Couples Therapy.

 

Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.