Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2023

«Η ομορφιά της αποτυχίας;» και η δύναμη της τόλμης

«Το να βιώσεις την αποτυχία σημαίνει να βιώσεις την επιθυμία και να συνειδητοποιήσεις ότι μερικές φορές είναι ισχυρότερη από τις αντιξοότητες» (σελ. 51).

 

«Η αποτυχία μας δίνει την ευκαιρία να στραφούμε επιτέλους στο προφανές: υπάρχει πράγματι μπροστά μας κάτι που ονομάζεται πραγματικότητα. Δύσκολο να το αρνηθούμε, μιας και νικηθήκαμε, κάναμε ότι καλύτερο μπορούσαμε, αλλά ούτως ή άλλως αποτύχαμε.  Και σε αυτήν την πραγματικότητα υπάρχουν, όντως, πράγματα που εξαρτώνται από εμάς και άλλα που δεν εξαρτώνται- διαφορετικά δεν θα είχαμε αποτύχει. Η στωική σοφία έχει αφετηρία αυτή την επίγνωση, αυτή τη διάκριση, την εξαιρετικά απλή αλλά πολύ δύσκολα κατανοητή, αν προηγουμένως δεν υπάρχει αποτυχία.

Η διάκριση αυτή έχει συχνά τις ρίζες της στην επιτυχία… Πριν ενεργήσουμε, ας ξεκινήσουμε αναγνωρίζοντας αυτό το οποίο δεν εξαρτάται από εμάς και ας μην προσπαθήσουμε να το αλλάξουμε. Χρειάζεται θέληση για να αλλάξουμε ό,τι μπορούμε να αλλάξουμε. Χρειάζεται δύναμη για να μην αλλάξουμε ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε. Θα κερδίζαμε σημαντικό χρόνο και ενέργεια, αν ήμασταν σε θέση να γίνουμε οι άνδρες και οι γυναίκες της δράσης των στωικών» (σελ. 72-73).

 

Είναι σημαντικό να μπορέσουμε γρήγορα να εντοπίσουμε τι δεν εξαρτάται από εμάς, ώστε να επικεντρωθούμε καλύτερα στα υπόλοιπα. Αν δεν μπορούμε να δεχτούμε την αποτυχία είναι δύσκολο να προχωρήσουμε. Η άρνηση της αποτυχίας  σημαίνει άρνηση της πραγματικότητας και δεν πρόκειται να μας βοηθήσει να αποκομίσουμε κανένα όφελος. Η αναγνώριση και η βαθιά αποδοχή της αποτυχίας μας δίνει πληροφορίες για τη φύση της πραγματικότητας.

Επίσης, μπορούμε να βελτιωθούμε και να προχωρήσουμε όταν σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε ή να βλέπουμε τον εαυτό μας ως θύμα αδικίας, όταν αρχίσουμε να δεχόμαστε τη ζωή όπως είναι λέγοντας «έτσι είναι». Πίσω από αυτό το «έτσι είναι» κρύβεται δύναμη και περισσότερη προσπάθεια, γενναιότητα να παραδεχτούμε τι μπορούμε να κάνουμε και τι όχι. «Όταν αντιμετωπίζουμε μια αποτυχία ή κάποια δοκιμασία, το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι αν είναι δίκαιη ή άδικη, αλλά το κατά πόσον ή όχι μπορούμε να αντλήσουμε από αυτή σοφία και αν μπορούμε να στηριχτούμε σε αυτή για να χτίσουμε κάτι άλλο» (σελ. 79). Όταν πλέον φτάσουμε στην αποτυχία δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτή, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δούμε πώς θα τη βιώσουμε και πώς θα μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε. Από εμάς εξαρτάται το αν θα θρηνήσουμε για την άδικη μοίρα μας ή αν θα δούμε την αποτυχία ως μια ευκαιρία να συναντηθούμε με την πραγματικότητα… να βρούμε τρόπους επίλυσης, να ανακαλύψουμε μια διέξοδο.

 

«Ότι εξαρτάται από εσένα είναι να αποδεχθείς ή να απορρίψεις αυτό που δεν εξαρτάται από εσένα» (Επίκτητος)

 

Και αφού αποδεχθούμε την αποτυχία το ερώτημα είναι και τώρα τι κάνουμε;

Πώς μπορούμε να μάθουμε να τολμάμε;

Πρώτη προϋπόθεση για την τόλμη είναι η εξής:

«Να έχουμε την εμπειρία, να αυξάνουμε τις ικανότητές μας, να ελέγχουμε τη ζώνη της άνεσής μας ώστε να βγούμε έξω και να κάνουμε το ‘παραπάνω βήμα’. Αυτός που έχει περισσότερη εμπειρία είναι πιο εύκολο να ακούσει τη διαίσθησή του. Η τόλμη είναι ένα αποτέλεσμα, μια κατάκτηση. Δεν γεννιόμαστε τολμηροί, γινόμαστε.

Η πραγματική εμπειρία είναι πάντα μια εμπειρία του εαυτού μας και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε καθορίζει και το ρίσκο…» (σελ. 132). 

 

Επίβαλλε την ευκαιρία σου, αγκάλιασε την ευτυχία σου και πήγαινε προς το ρίσκο σου. Ρενέ Σαρ

Για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε τόλμη θα πρέπει να βρούμε γύρω μας ανθρώπους που θαυμάζουμε. «Ο θαυμασμός μπορεί να αποτελεί έναν στόχο, να μας φέρει σε μια τολμηρή χρήση των ικανοτήτων μας» (σελ. 135). Επίσης,  για να καταφέρουμε να τολμήσουμε θα πρέπει να μην είμαστε υπερβολικά τελειομανείς. Θα πρέπει να τολμήσουμε να προσπαθήσουμε παρά να προτιμήσουμε να μην κάνουμε τίποτα για να μην αποτύχουμε. Οι αποτυχίες χωρίς να έχουμε τολμήσει τίποτα βιώνονται ακόμα πιο δύσκολα.

«Τέσσερις άξονες ενός τρόπου για να μάθουμε να τολμάμε: να ενισχύουμε τις ικανότητές μας, να θαυμάζουμε την τόλμη των άλλων, να μην είμαστε υπερβολικά τελειομανείς και να θυμόμαστε ότι η αποτυχία χωρίς τόλμη βλάπτει σοβαρά» (σελ. 140).

 

Το μόνο πραγματικό λάθος είναι αυτό από το οποίο δεν μάθαμε. Henry Ford

 

Πηγή:

Charles Pepin. 2018. Η ομορφιά της  αποτυχίας. Προσπάθησες. Απέτυχες. Έμαθες. Επανέλαβε! Εκδόσεις Διόπτρα.

 

Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου