Πρόκειται για ένα διαφορετικό βιβλίο ως προς την θεματολογία και το περιεχόμενό του όπως καταλαβαίνει κανείς κι από τον τίτλο και στο οπισθόφυλλό του αναφέρονται τα εξής:
Στη μελέτη του αυτή ο Άρθουρ Σοπενχάουερ επιχειρεί, με πολύ προσεκτικό τρόπο, μια προσέγγιση του φαινομένου της εμφανίσεως πνευμάτων και φαντασμάτων, το οποίο συνδέει με άλλα συναφή φαινόμενα, όπως τα προφητικά όνειρα, τον υπνωτισμό, την υπνοβασία, τα προφητικά οράματα, τη μαντεία, τη μαγεία κ.λπ. Χωρίς τις συνήθεις προκαταλήψεις με τις οποίες συχνά προσεγγίζονται τέτοιου είδους θέματα, ο μεγάλος φιλόσοφος αναρωτιέται για τη δυνατότητα ύπαρξης τέτοιων φαινομένων, προσπαθώντας ταυτόχρονα να αναζητήσει τα, συχνά δυσδιάκριτα, όρια μεταξύ της πραγματικής εμφάνισής τους και της δημιουργίας τους από τη φαντασία των ανθρώπων. Η απάντησή του, στηριγμένη σε φιλοσοφικές μεταφυσικές βάσεις, είναι ότι ναι, μπορούν να υπάρξουν τέτοια φαινόμενα, υπό αυστηρές όμως προϋποθέσεις…
Πιάνοντας αυτό το βιβλίο στα χέρια μας, μας έκανε αρχικά εντύπωση το πώς και το γιατί ένας τόσο σπουδαίος φιλόσοφος όπως ο Σοπενχάουερ να ασχοληθεί με ένα τέτοιο θέμα. Ήταν άραγε ένα θέμα που συζητούνταν πολύ από τους ανθρώπους της εποχής του; Ποιο ή ποια ήταν εκείνα τα ερεθίσματα που τον οδήγησαν στην εκπόνηση μιας τέτοιας μελέτης κι ενασχόλησής του με την μεταφυσική; Πρόκειται για ένα θέμα που μάλλον απασχόλησε την ανθρωπότητα σε όλες τις φάσεις εξέλιξής της και ο αναγνώστης θα δει ότι ο ίδιος ο Σοπενχάουερ σε αυτό το βιβλίο αναφέρεται στον Όμηρο, την Πυθία, τον Ηρόδοτο, τον Σωκράτη, τον Σαίξπηρ κ.α. Μάλλον μέρος της απάντησης αποτελεί η αναφορά του σε ένα περιστατικό που είχε συμβεί στον ίδιο προσωπικά. Έτσι, αναφέρει στη σελίδα 61 τα εξής:
«Κάποιο πρωί ήμουν απασχολημένος με το γράψιμο μιας μεγάλης και πολύ σημαντικής για μένα επιχειρηματικής επιστολής στα Αγγλικά. Όταν είχα τελειώσει την τρίτη σελίδα, πήρα αντί του στυπόχαρτου το μελανοδοχείο και το έριξα πάνω στο γράμμα, και από το γραφείο το μελάνι χύθηκε στο πάτωμα. Η υπηρέτρια την οποία κάλεσα με το κουδούνι, έφερε έναν κουβά νερό και σφουγγάρισε με αυτό το πάτωμα, για να μη μείνει ο λεκές. Κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας μου είπε: “Ονειρεύτηκα απόψε ότι καθάριζα εδώ λεκέδες από μελάνι”. Τότε εγώ απάντησα: “Δεν είναι αλήθεια”. Αυτή όμως συνέχισε: “Είναι αλήθεια, και το αφηγήθηκα το πρωί στην άλλη υπηρέτρια που κοιμόμαστε μαζί”. Τότε ήρθε τυχαία αυτή η άλλη υπηρέτρια, περίπου 17 ετών, στο δωμάτιο να φωνάξει αυτήν που σφουγγάριζε. Πήγα κοντά της και τη ρώτησα: “Τι ονειρεύτηκε απόψε αυτή;” Η απάντησή της ήταν: “Δεν ξέρω”. Εγώ επέμεινα: “Κι όμως, σου το διηγήθηκε όταν ξυπνήσατε”. Η νεαρή υπηρέτρια είπε: “Αχ, ναι, ονειρεύτηκε ότι θα σφουγγάριζε εδώ στο πάτωμα λεκέδες από μελάνι”».
Το συμβάν αυτό, λοιπόν, αποτέλεσε προφανώς το έναυσμα για να ασχοληθεί ο Σοπενχάουερ με τα διορατικά ή τα προφητικά όνειρα, και κατ’ επέκταση να περάσει στην ερμηνεία κι άλλων μεταφυσικών φαινομένων, όπως την εμφάνιση φαντασμάτων, εξετάζοντας αν πρόκειται τελικά για όνειρα χωρίς ύπνο. Στην προσπάθειά του αυτή αξιοποιεί πολλές βιβλιογραφικές πηγές, καθώς και τα επιστημονικά δεδομένα της εποχής του. Παρά την δυσκολία του εγχειρήματός του, δηλαδή να ερμηνεύσει μεταφυσικά ή παραψυχολογικά φαινόμενα όπως θα τα λέγαμε εμείς, καταφέρνει να μην υποπέσει σε λογικά άλματα ή λογικά σφάλματα. Η προσπάθειά του αυτή μάλλον καθιστά το βιβλίο περισσότερο ενδιαφέρον, παρά το αν τελικά υφίστανται ή αν είναι αληθινά τέτοια φαινόμενα. Σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση!
Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου