Το έργο της μνήμης

Απόσπασμα από το βιβλίο: Μυστικά γυναικών

«Οι οικογενειακές ιστορίες αποδεικνύουν: η μνήμη έχει διάρκεια. Αγκιστρώνεται σε ιδέες που γίνονται προκαταλήψεις, σε συμπεριφορές που μεταμορφώνονται και δημιουργούν το στυλ της οικογένειας, σε μια ολόκληρη σειρά συνηθειών ζωής που χαρακτηρίζουν κάθε οικογενειακή ομάδα. Η μνήμη θα εγκατασταθεί σε χώρους από όπου είναι δύσκολο να εκδιωχθεί, είτε πρόκειται για καθημερινές χειρονομίες, είτε για σημαντικές αξίες που ούτε καν θα σκεφτόμασταν να αναθεωρήσουμε. Γαντζώνεται σε αντανακλαστικά, σε τρόπους σκέψης που ξεφεύγουν από τη συνειδητή κρίση» (σελ. 243).

«Η μνήμη επιμένει και μερικές φορές μάλιστα προσκολλάται, από τη μια γενιά στην άλλη. Ωστόσο διαπιστώσαμε ότι η διαγενεακή μνήμη μπορεί να μεταφέρει αγωνίες, έμμονες ιδέες και καημούς, που το παιδί πρέπει να μάθει να αντιμετωπίζει, σαν να ήταν δικά του» (σελ. 246).

 

«Τα ασυνείδητα μηνύματα έχουν την τάση να επαναλαμβάνονται στο διηνεκές, σε κάθε άτομο και από γενιά σε γενιά. Φέρνοντας στο φως την απωθημένη μνήμη μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την επανάληψη, στο παρόν, σεναρίων που ανήκουν στο παρελθόν.

Όλοι μας μπορούμε να επιβεβαιώσουμε, από προσωπικές εμπειρίες, το αξίωμα ότι η μνήμη είναι πηγή οδύνης. Δεν θα ήταν πιο υγιές αν εξαλείφαμε τις επώδυνες αναμνήσεις και καθαρίζαμε τη μνήμη από κάθε πόνο που επιμένει;

Η ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία προτείνει μια πιο σεμνή προσέγγιση: αποκαλύπτει στα παρόντα συμπτώματα την επανάληψη αρχαϊκών τρόπων σκέψης, συναισθημάτων και πράξεων. Όταν αυτή η μακρά διεργασία συντελείται, το άτομο καταφέρνει να ξαναδεί τη θέση του σε σχέση με το παρελθόν του, το βλέπει με καινούργιο μάτι και κατορθώνει να κατασκευάσει μια νέα εκδοχή της ιστορίας του, απαλλαγμένη από τις παραμορφώσεις που είχαν χαραχθεί επάνω της. Συνεπώς δεν πρόκειται για κατάργηση της μνήμης, αλλά μάλλον για συνειδητοποίησή της, έτσι ώστε να είναι δυνατή, στη συνεχεία, η ανεύρεση καινούργιων συσχετισμών με το παρελθόν» (σελ. 248-249).

 

Κράμερ Μπερτράν. (1999), Μυστικά γυναικών. Από μητέρα σε κόρη. Καστανιώτης.

 

Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.